دستمایه عمر

 امام صادق ع فرمود زبان خودرا نگهدارید و خانه نشین باشید  هرگز بلا یی که مخصوص شما شیعیان است بشما نمی رسد زیرا گ منامید وتقیه میکنید و طائفه زید یه همواره سپر بلای شما باشند زیرا انهاتقیه نمیکنند و بر ائمه ما علیهمالسلام طعنه میزنند  از اینرو سلاطین جور بدفع آنها میپردازند واز شما غفلت میکنند

امام صادق  ع   می‌فرمودنفس کشیدن کسیکه برا ی ما اندوهگین است و برایستمیکهمیگه  بما شده  غمگین است تسبیح میباشد و همت گماشتن برای امر ما عبارتست و پنهان داشتن راز ما را جهاد در راه خداست  راوی گوید   محمدبن  سعید بمن گفت این روایت رو با آب طلا بنویس که من چیزی  بهتر ازاین ننوشته ام

حدیث 83 ابوعبیده جدا گو،ید از امام باقر  ع راجع استطاعت ورفتار مردم در آن باره پرسیدم حصرت این آیه را تلاوت نمود و مردم  پیوسته مختلف خواهند بود از لحاظ عقیده جز انکه را پروردگارت ترحم کند  و بر اه حق هدایتش فرماید و ایشانرا برای ترحم آفریده 119 سوره12  و فرمود ای ابوعبیده مردم در رسیدن بقول حق مختلفند وهم گی در هلا کند حق را کنار گذاشته از بطالتها پیروی میکنند من ع رصکردم خدا می‌فرماید و جز کسیرا که پروردگارت ترحم کند فرمود انهاشیعیان ما هستندو خدا آنهارا برای رحمتش آفریده این رو فرمود ایشانرا برای ترحم آفریده یعنی برای اطاعت امام آفرید وامام همان رحمتی است  که خدا می فرماید رحمت من همه چیز را فرا گرفته آنها شیعیان ما هستند  که علم امام  آنها را فرا گرفته و دیگران چون از علم امام بهر ه یی نبرند آنها آنها فرا نمیگیرد

 عبدالرحمان بن آبی عبدالله گوید بامام صادق ع  عرصکردم منکر امر امامت از خاندان بنی هاشم و دیگران برابرند فرمود مگو  منکر بگو جاحد از خاندان بنی هاشم و دیگران ابوالحسن علی بن اسماعیل میثمی گویدمن باره فکر کردم و قول خدای عزوجل درباره برادران یوسف بیادم افتاد و قعر فهم وهم  له منکرون 58 سوره 12 یوسف آنها را شناخت واگنها یوسف را منکر بودند و نشناختند  شرح فرق منکر واحد اینستکه منکر در برابر  عارف و عالم بکار میرود یعنی کسیکه چیزیرا نشناخته ندانسته  است چنانچه  آیه سوره یوسف که بیاد ابوالحسن افتاد شاهد انست اما جاحد کسی است مطلبی را فهمیده ودانسته رد کند و نپدیرد  بداسطه حسد و اعراص دنیوی دیگر است وعداب و عقاب او از دیگران بیشتر باشد زیرا خدا حجت را برای اوکاملتر و تمامتر کرده که از ان خاندانش قرار داده است و نیز ناسپاسی ایشان از این نعمت  ومن بزرگه خداوند زشتروشدیدتر است ویا بجهت اینستکه گناه و خطا و خطا اشراف زشتر و ناپسندیده تر است لدا خدا لعزشهایی را بر پیغمبران میگیرد واز انهآ مواخذه میکند که از دیگران  در گذشته بخشیده میدارد  

 امام رضا علیه السلام  فرمود تواضع اینستکه  بمردم دهی آنچه را میخواهی  بتو دهند  با آنها چنان  رفتار کنی که میخواهی بما تو رفتار کنند      در حدیثدیگر گوید بحصرت حد تواصع  که چون بنده  آنرا متواضع  است چیست فرمود تواصع را درجایی برخی از آنها اینستکه انسان  قدر خود را بشناسد  وبا دلی سالم خودرا جایگاه خویش  نشاند  ودوست نداشته که بسوی کسی رود مگر جنانچه   بسویش  آیند با مردم چنانند او رفتار کنند  رفتار کند  اگر بدی ببیند  آنرا بانیکی بگو  فرو  خورنده خشم است  واز مردم میکدره خدا  هم نیکو کاران را دوست دارند

 امام صادق علیه اسلام فرمود رسول خدا ضال که علیه و آله  را جز گرسنگی و خوف و چیزی از دنیا مسرور نمی ساخت و خوشش ن میاورد و فرمود  روزی پیغمبر صلی الصلاه علیه واله اندوهگین بیرون رفت  و فرشته ایکه کلید های خزانه های زمین دستش بود نزد او ادمد گفت ای محمد ص اینها کلید های خزانه های زمین است پروردگارت  بتو میگوید باز کن  ه هرچه خواهی از زمین بر گیر  بدون آنکه چیزی از مقامت نزد من کاسته شود رسولخدا صلی اللاه علیه اله فرمود دنیا خانه کسی است که خانه ندارد آنکه عقل ندارد برای دنیا جمع میکند فرشته گفت سوگند بان که ترا بحق  مبعوث ساخته  من این سخن از فرشته یی در آسمان چهارم زمانیکه کلیدها را بمن دادند 

هشام بن حکم گوید موس بن جعفر علهم السلام بمن فرمود ای هشام خدای تبارک و تعالی صاحب عقل و فهم را در کتاب مزده داده 20 سوره 39 ان بنداگانم را که هر سحن راشنوند و از نیکوترش پیروی کنند مرده بده ایشانند که خدا هدایتشان کرده و ایشانند صاحبان عقل ای هشام همانا خدای متعال بواسطه عقل حجت را برای مردم تمام کرده و پیعمبرانرا بوسیله بیان یاری کرده وبسبب برهان هابربوبیت خویش دلالتشان نموده و فرموده است 160سوره 20 خدای شما خداییست یگانه که جز او خدایی نیست رحمان ورحیم است در افرینش اسمانها وزمین و تفاوت شب وروز و کشتیهاییکه بسود مردم در دریا روانست ابی که خدا از اسمان فرو اورد که زمبن رابعداز موات شدنش زنده گرداند و از همه جنبندگان در ان پرتکند و گردش بادها و ابریکه بین اسمان وزمین زیر فرمانست نشانه هاییست بر ربو بیت ما برای مردمیکه تعقل کنند ادامه دارد

پیعمبر فرمود خدا به بندگانش چیزی بهتر از عقل نبخشیده است زیراخوابیدن عاقل از شب بیداری جاهل بهتره در منزل بودن عاقل از مسافرت جاهل بسوی حچ وجهاد بهتر است وخدا پیعمبر و رسول راجز برای تکمیل عقل مبعوث نسازد  تا عقلش را کامل نکند مبعوث نسازد و عقل اوبرتر از عقول تمام امتش باشد و انچه پیعمبر در خاطر دارد از اجتهاد و مجتهدین بالاتر است و تابنده ای واجباترا بعقل خود در نیاد انها را انجام نداده است همه عابدان در فصیلت عبادتشان بپای عاقل نرسند عقلا همان صاحبان خردند که در باره ایشان فرموده تنها صاحبان خرد اندرز میگیرند

ابن سنان گوید بجصرت صادق ع عرصکردم مردیست عاقل که گرفتار وسواس در وصو و نماز میباشد فرمود چه عقلی که فرمانبری شیطان میکند گفتم چگونه فرمان شیطان میکند میبرد فرمود از او بپرس وسوسه ایکه باو دست میدهد از چیست قطعا بتو خواهدگفت از عمل شیطانست  

 سلیمان دیلمی گوید بامام صادق ع عرض کردم  فلانی در عبادت و دیانت و فصیلت چنین و چنان ست فرمود عقلش چگونه  است گفتم نمیدانم فرمود پاداش  باندازه عقل است همانا مردی از بنی اسرائیل در یکی از جزایر دریا که سبز و خرم و پرآب و درخت بود عبادت خدا میکرد یکی از فرشتگان  از آنجا گذشت  و عرض پروردگارا مقدار پاداش این بنده ات را بمن بنما  خداوند باو نشان داد واو ان مقدار را کو چک شمرد خدا باو وح ی کرد همراه او همراه او باش پس ان فرشته  بصورت انسانی نزد او آمد عابد گفت تو کی ستی گفت مردی عابدم چون از مقام و عبادت در این مکان آگاه شدم  نزد تو در این مکان آگاه شدم نزد تو امدم تا با تو عبادت خدا کنم پس آنروز را با او بود چون صبح شد فرشته باو گفت جای پاکیزه ای داری و فقط برای عبادت خوبست عابد گفت اینجا یک عیب دارد فرشته گفت چه غیبی  عابد گفت خدای ما چهارپایی ندارد اگر او خری میداشت در اینجا  می چراندیمش براستی این علف از بین میرود فرشته  گفت پروردگار که خری ندارد عابد گفت اگر خری میداشت چنین علفی تباه نمی شد پس خدا بفرشته وح ی کرد همانا اورا باندازه عقلش پاداش  میدهم یعنی حال این عابد مانند مستضعفین و کودکان است که چون سخنشرا روی ساده دلی و ضعف خ رداست مشرک و کافر نیست لیکن ع بادتش هم پاداش عبادت عالم خدا شناس را ندارد 

ب حصرت ابوالحسن  علیه السلام  عرض کردم نزد ما دست ای هستند که دوستدار امامند ولی آن تصمیم راس خرا ندارند که بتوانند از راه عقیده خویش از جان ومال بگذرند  همین قدر که از محبت امام دم میزنند فرمود آنها بواسطه کوتاهی عقل و قصور ادراگشان از جمله کسانی که مورد سرزنش خدا قرار گرفته اند نیستند همانا خدا می فرماید عبرت گیرید ای صاحبان ای صاحبان بصیرت و ایشان صاحب بصیرت نمی باشند 

امیرالمومنین علیه السلام فرمود از جمله عالم ست که از او زیاد نپرسی  جا مه اش نگیری و چون بر او وارد شدی و گروهی نزد او  بودند  بهمه سلام کن و اورا نزد آنها تحیت مخصوص گردان مقابلش بنشین و پشت سرش منشین چشمک مرگ با دست اشاره مکن پر گویی مکن که فلانی و فلانی بر خلاف نظر او چنین گفته اند و از زیادی مجا لستش دلتنگ مشو زیرا مثل عالم مثل درخت خرماست باید درانتظار باشی تا چیزی از آن بز تو فرو ریزد و پاداش عالم از روزه دار شب زنده داری که در راه خدا جهاد کند بیشتر است 

امام علیه السلام از عیسی بن مریم نقل میکند که او گفت ای گروه حواریون مرا بشما حاجتی است آنرا بر اوریدگفتند حاجتت رواست یا روح الله پس بر خاست و پاهای ایشان را بش سنت آنها گفتند ما بش س تن سزواراتر بودیم یا روح الله فرمود هماناسزوارترین مردم بخدمت نمودن عالم ست من تااین اندازه تواضع کردم تا شما پس از من در میان مردم چون من تواضع کردم تا شما پس پس از من در میان مردم چون من تواضع کنید سپس عیسی علیه السلام فرمود بنای حکمت بوسیله تکبر چنانکه زراعت  در  زمین نرم میروید نه در کوه 

 ابوخالد کابلی گوید از امام باقر ع پرسیدم تفسیر قول خدای عزوجل را 8 سوره64 بخداورسولش و نوری که فرستاده ایم ایمان اورید فرمود ای اباخالد بخدا سوگند که مقصود از نور ایمه از ال محمد  ص باشند تاروز قیامت بخدا که ایشانند همان نور خدا که فروفروستاده بخدا که ایشانند نور خدا در اسمانها وزمین بخدا که بحدای ای ابا خالد نور امام در دل مومنین از نور  خورشید تا بان در رور دوشن تر است بخدا ای که ایمه دلهای مومنین را منورسازند و خدا از هرکس خواهد نور ایشان پنهان دارد پس دل انها تاریک گردد بحدا ای اباخالد بنده ای مارادوست نداردو از ماپیروی نگند تا ابنکه خدا قلبش را پاکیزه کرده باشد و خدا قلب بنده ای را پاکیزه نکند  تا اینکه با ما خالص شده باشد و اشتی کرده باشد یکرنگ شده باشد و سازگار چون باما سازش کرد خدااز خساب سخت  نگاهش داردو از هراس بزرگ رور قیامت ایمنش سازد

 سدیر گوید من و ابو بصیر و یحیای بزاز و داود بن کثیر در مجلس نشسته بودیم که امام صادق علیه السلام با حالت خشم وارد شد چون در مسند خویش قرار گرفت فرمود شگفتا از مردمیکه گمان میکنند ما غیب میدانیم کسی جز خدای غزو جل غیب نمیداند من میخواستم فلان کنیم را بزنم او از من گریختو من ندانستم که در کدام اطاق منزل پنهان شده است  سدیر گوید چون حصرت از مجلس برخاست و بمنزلش رفت من و ابو بصیر و میسر خدمتش رفتیم و عرض کردیم قربانت گردیم آنچه در باره کنیزت فرمودی  شنیدیم و ما میدانیم که شما علم زیادی دارید علم غیبرا بشما نسبت ندهیم فرمود ای سدیر مگر تو قران را نمیخوانی ع رصکردم چرا فرمود در انچه از کتاب خدای عزوجل خوانده ایی این ایه 40 سوره 27 را دیده ای  مردیکه بکتاب دانشی داشت گفت من آنرا پیش از انکه چشم بهم نزد تو آورم عرض کردم قربانت گردم این ایه را خوانده ام فرمود ان مرد را شناختی و فهمیدی چه اندازه از علم کتاب نزد او بود عرض کردم شما بمن خبر دهید فرمود باندازه یک قطره اب سبت بدریای ا خصر  بحر محیط  غر کردم قربانت گردم چه کم فرمود ای سدیر چه بسیار است ان مقداریکه برای کسیکه خدای عزوجل اورا بعلمیکه اکنون بتو خبر میدهم نسبت ندادهاست 

امام صادق علیه السلام فرمود خدای تبارک و تعالی دو گونه علم است ا علمی که ملائکه و پیغمبران و رسولان و پیغمبرانشان بان آگاه ساخته ما هم میدانیم علمی که برخودش اختصاص داده و هر گاه در موضوعی ازآن علم بدا حاصل شود مارا آگاه سازد و بر امامان پیش از ماهمعرصه شود

امام صادق علیهمالسلام  فرمود چیزی از علم از نزد خدای عزوجل خارج نشود جز اینکه بر سولخداصلی الله علیه واله آغاز شود  سپس امیرالمومنین علیه السلام رسد و سپس با مامان دیگر یکی پس از دیگری تا امام آخر از امام اول عالم تر نباشد توضیح در اینجا علامه مجلسی ره حدیث از  بصاییرالدرجات نقل میکند که حاصلش اینست افزایش علم پیغمبر صلی الله علیه واله و ائمه راجع بدست ور اجرا احکامست چنانچه در حدیث 644 ذکر شد نه آنکه راجع حلال و حرام باشد زیرا ایشان همیشه حلال و حرام را بطور کامل میدانند و آنچه را امام میداند پیغمبر صلیالله علیه واله هم مینزد داندزیرا که دستور علم تازه از خدا بفرشته رسد واو نزد پیغمبر برد و پیغمبر صلی الله علیه واله نزد علی علیه اسلام فرستد واو نزد حسن فرستد  و همچنین بهر یک از آیینه عرضه شود 

امام صادق  ع می فرمود اگر علم ما افزایش نیاید بی علم بمانیم ذریح گوید اماعرصه کنند م صادق علیه السلام ای ذریح اگر افزایش علمی پیدا نکنیم بی علم بمانیم ع رصکردم آیا بغلم شما چیزی زیاد میشود که پیغمبر صلی الله علیه واله نمی دانست فرمود هر گاه بنای افزایش علم باشد اول آنرا بپعمبر صلیالله علیه واله عرضه کنند سپس بر امامان تا برس بما 

امام باقر فرمود بلندی و کو هان و کلید و درهمه چیز و خرسندی خدای رحمان تبارک و تعالی اطاعت امام است بعد از معرفت او سپس فرمود خدای تبارک و تعالی می فرماید 83 سوره 4 وهر که اطاعت پیغمبر نماید اطاعت خدا کرده وهر که که رو گرداند اورا رها کن زیرا ما ترا نگهبان او نفرستادیم

پیغمبر صلالله علیه واله فرمود هر که را خوش اید که چون من زندگی  کند و چون من بمیرد ودر بهشتی که خدا مرا وعده داده در آید و شبا خه ایکه پروردگارم بدست قدرت خودکاشته دست آویز د باید علی بن ابیطالب  وجانسینانش را اطاعت کند زیرا آنها شما را آنها شما را بهیچ در گمراهی در نیاورد واز هیچ در هدایت خارج نکنند شما بایشان یاد ندهید که آنها از شما داناترند من از پروردگارم خواستم که میان آنها و قرآن جدایی نیندازد تا سر حوض بر من وارد شوید اینچنین دو انگشت  سبابه  خود را بهم چسبانید پهنای آن حوض  بمسافت میان صنعا ی  تا ایله  است و بعددستارگان جامهای سیمیمین و زرین دارد شرح مقصود از جدا نشد ن  ائمه از قرآن اینستکه ایشان همیشه حافظ قرآن و مفسر قرآن  و عمل کننده بقر ان و دعوت کننده مردم بسوی قرا مند و هیچگاه از این روش تعدی و نکنند و صنعا شهری در یمن   و ای له نام کوهی است میان مکه مدینه ونیز نام شهریست  در طرف مصر وام کنه دیگر هم باین نام میباشد ولی پیداست که مقصود روایت بیان بزرگی حوض است نه  تحدید حقیقی آن چنانکه سنجیدن کاسه های آبخوری آن را بتعداد  ستارگان نیز از این بابست 

زر اره گوید از حصرت ع راجع بقول خدای جل و عز وسع   کرایه السماوات و الارض  پرسیدم که آیا آسمانها و زمین کرسی رادر بر دارند یا کرسی آسمانها و زمین را در بر دارد فرمود بلکه کرسی اسمانهاوزمین و عرش را در بر دارد  پس کرسی مرفوع است و فاعل وسع و کسر همه چیز را در بر دارد

رسول خدا  ص فرمود حجت من بر ا شقیا ی امت تو کامل تمام است انهاییکه ولایت علی ع را ترک گفته وبادشمنانش  دوستی نموده و فضیلت او و اوصیای بعد از او را انکار کردند زیرا فضیلت تو فضیلت ایشان است  اطاعت نو اطاعت ایشان و حق تو حق ایشان و نافرمانی ایشان  آنهایند امامان را راهبر بعداز تو روح تو در کالبد ایشانست و روح تو همانست که از طرف پروردگارت در تو دمیده شد و ایشان عترت تو میباشند واز طینت و گو شت وخون تو سرشته اند  خدای عزوجل سنت وروش تو و پیغمبران پیش از ترا در ایشان را برای من آورده است حدیث 503 رجوع شود 

رسولخدا ص فرمود حجت من بر اشقیاو امت تو کامل و تمام ست انهاییکه ولایت علی ع را ترک گفته و بادشمنانش دوستی نموده و فضیلت او و اولیای بعداز اورا انکار کردند زیرا فضیلت تو فضیلت ایشان است واطاعت تو اطاعت ایشان و حق توحق ایشان و نافرمانی تو نافرمانی ایشان و آنهایند امامتراهبر بعداز تو روح تو در کالبد ایشانست و روح تو همانست که از طرف پروردگارت در تو دمیده شد و ایشان عترت تو میباشند و از طینت و گوشت و خون تو سرشته اند 

 امام باقر ع فرماید رسولخداص فرمود هرکه خواهد مانند پیغمبران زندگی کند و مانند شهیدان بمیرد و در بهشتی که  خدای رحمن کاشته ساکن شود باید از علی  ع پیروی کند وبا دوست او دوستی کند و با مامان پس از وی اقتدا کند زیرا ایشان عترت  م نند و از طینت من آفریده شده اند خدایا فهم و علم مرا بایشان روزی کن وای بر آنها که از امت من مخالف ایشان باشند خدایا شفاعت مرا بانها مر سان خدایا مارا هم توفیق پیروی علی و دوستی دوستانش و رسیدن بشفاعت رسولت عطا فرما 

ابن ابی نصر گوید از حصرت رضا   علیه السلام راجع بقول خدای عزوجل و ای گروندگان از خدا باک داشته باشید و با صادق ان باشید پرسیدم فرمود صادق ان همان امامان و باور دارنگان اطاعت ایشانند صادق و صدیق همان اما مانند بواسطه  بواسطه اطاعتشان خدا را 

ابن ب گوید از حصرت صادق ع از گفتار خدای عزوجل پرسیدیم که فرمرماید و هرچه مصیبت بشما رسد بواسطه ان چیزی است که خودتان کرده اید حضرت دنباله ایه را خواند و فرمود و از بسیاری از گناهان بگدردسوره شورای آیه 30  گوید من عرض کردم مقصودم دنباله آیه نبود بلکه بفرمائید آنچه به علی علیه السلام و انانکه مانند او بودند از خاندانش رسید از همین باب بود یعنی آنها چه کرده بودند که آنهمه مصیبت و بلا بدانهارسید  و فرمود همانارسولخدا ص در هر روز بون اینکه گناهی داشته باشد هفتاد بار استغفار میکرد

امیرالمومنین ص فرمود خدای تبارک و تعالی ما را پاکیزه نمود و نگهداری فرمود و ما را بر خلقش گواه ساخت و در زمینش حجت نهاد و ما را همراه قرآن و قرآن را همراه ما قرار داد نه ما از آن جدا شویم نه کردار و گفتار ما با حقیقت معانی و مضامین قرآن منطبق است و جدایی ممکن نیست زیرا ما سر مویی از قرآن نمی کنیم. 

1امام  باقر ع فرمود بلندی و کوتاه وکلید  ودر همه چیز و  خرسندی خدای  رحمان تبارک وتعلی  اطاعت  اما مست بعداز معرفت او  سپس فرمود خدای تبارک میفرماید83 سوره 4 هرکه  اطاعت یمعمبر نماید اطاعت خدا کرده وهر که رو گرداند  ورا رها کن  زیرا  ما ترا نگهبان او نفرستادیم 

 امام صادق ع می‌فرمود از مناجات های خدا عزوجل با موسی ع این بود که ای مو سی بدنیا تکیه مکن مانند تکیه کردن ستمگران و تکیه کردن کسی که آنرا پدر و مادر خود دانسته ای موسی اگر ترا بخودت واگذارم که بان بنگری محبت و رونق دنیا بر تو چیره شود ای موسی در کار خیر با اهلش مسابقه گذار و بر آنها پیشی گیر زیرا کار خیر مانند اسمش نیکو و پسندیده است و آنچه از دنیا را بدان احتیاج نداری رهاکن و بفریب خورندگان بدنیا و بخود واگذاشتگان منگر و بدانکه آغاز هر فتنه یی محبت دنیاست و بمال هیچکس غبطه مبر زیرا مال بسیار مایه گناه بسیار است نظر باحقوق واجبه و بحال کسیکه مردم از او خشنودند غبطه مبر تا بدانی خدا هم از او خشنود است و نیز بحال مخلوقی که مردم از او اطاعت کنند غبطه مبر زیرا اطاعت و پیروی نا حق مردم از او باعث هلاکت او و پیروانش باشد  حضرت صادق ع فرمود گناهانیکه نعمت ها ار دگرگون سازند بدیگران است و گناهانیکه پشیمانی ببار آورند کشتن و آدم‌کشی است وان گناهانی که بلا نازل کند ستم است و آنها که پرده را بدرند شرابخواریست و آنها که روزی را ‌نگهدارند و در نتیجه کم شود است و آنها که در نابودی شتاب کنند قطع رحم است و آنها که دعا را بر گردانند و قضا را تیره و تار کند نافرمانی و آزردن پدر و مادر است حدیث ۳ ص ۱۸۴ ونیز حضرت صادق ع فرمود همین که چهار چیز شایع شد همراه آنها چهار چیز دیگر پدیدار گردد هر گاه شایع شد زله پیداشود  و هرگاه حکم بناحق شایع شود باران بند اید و هر گاه پیمان با کفاریکه در ذمه اسلامیند شکسته شود و طبق مقررات با آنها رفتار نشود دولت بدست مشرکین افتد و بر مسلمین حکومت کنند و هر گاه زکات داده نشد فقر و احتیاج پدیدار گردد 

 ابو بصیر گوید بامام صادق ع عرضکردم ایا بر امام زکاه نیست فرمود سخن محالی گفتی ای ابا محمد ر نمی دانی که دنیا و اخرت از ان امامست واو ان را هرکجا خواهد نهد و بهر که خواهد دهد این حق برای او از جانب خدا روا گشته ای ابا محمد همانا امام شبی نیست که بخوابد وبرای خدا در گردن او حقی باشد که از ان مورد باز خواست گردد 

 عمربن یزید گوید مسمع را در مدبنه دیدم واو انسال وجهی را خدمت امام صادق ع بردهو انحضرت نپذیرفته بود من باو گفتم چرا امام صادق وجهی را که برایش بردی بتو رد کرد گفت چون ان وجه را که خدمتش بردم عرضکردم غواصی دریای بحرین بمن واگذار شده و من چهععرمود ارصد درهم استفاده کرده ام وخمس ان را که 80 هزار رهم است برای شما اودده امن نخواستم این وجه را که حق شمااست خداب تبارک تعالی در امواا لما قرار داده از شماباز دارموود تصرف کنم حضرت فرمود مگر ما از زمبن و انچه خدا از ان بر اورد حقی جز خمس. نداربم ای ابا سیار همه زمین از ان ماست. پس انچه خدا از ان براورد متعلق بماست من بحضرت عرضکردم من همهکان وجوه را خدمت شما خواهم اورد فرمود ای ابا سیار ما انرا برای تو روا ساختیمو حلال نمودبم مالت را برگیر و نبز هر زمینی که در دست شیعیان ماست برای ایشان حلال است تا زمانیکه قایم ماقیام کند انحضرت قسط خراج را از ایشان بگیرد  وزمین را در دستشان باقی گذارد ولی زمینهاییکه در دست غیر شبعیان است استعاده ابکه از ان میکنند بدای ابشان حرامست تا زمانیکه قابم ماقیام کند وزمین را از دستایشان بگیردو انهارا با خواری بیرون کند

 زراره گوید شنیدم امام صادق ع میفرمود همانا برای حضرت قایمپیش از انکه ظهور کند غیبتی است  عرضکردم برای چه فرمود زیرا او میترسد و بادست اشاره بشکمش فرمود یعنی از کشته شدن میترسد  محمدبن مسلم گوید شنیدم امام صادق ع میفرمود اگر خبر غیبت صاحب الامر بشما رسید منکر ان نشوید مفضل بن عمر گوید خدمت امام صادق ع بودم  در اتاق مردم دبگری هم نزدش بودند که من گمان کردم وی سخنش با دبگری است امام فرمود همانا بخداکه صاحب الامر از میان شما پنهان شود و گمنام گرددتاانجا که گوینداو مرد وهلاک شد در کدام دره  افتاد وشما مانند کشتی گرفتار امواج دریا متزل وازگون شوبدونجات نیابید جز کسیکه خدا از او پیمان گرفته. و ایمان دارد در دلش ثبت کدده واورا با روحی از جانب خود تقویت نمود وخمنا دوازده پرچم مستبه  لر افراشته گردد که هیچیک از دیگری شناخته نشود حق ار باطل  مشخص نگردد   زراره گویو من گدیه کردم امام فرمود چه ترا بگریه اوردای اباعبدالله  عرضکردم قربانت چگونه نگریم ه شما میفرمایید ووازده پرچم مشتبه  است و هیچیکاز دیگری شناخته نشود زراره گوید در مجلس انحضرت سوراخی بود که از انجا افتاب میتابید حضرت .فرمود این ا؟فتاب  اشکار است گفتم اری   فرمود امر ما از این افتاب روشن تراست

 امام صادق ع فرمود در انمیان که پیغمبر ص در مسجدالحرام بود ولباسهای نو در بر داشت مشرکین شکمبه شتری را بر او افکندند ولباسهایش را الوده کرده اند پیغمبر از این عمل بقدری ناراحت شد که خدا داند انگاه نزد ابوطالب امد وگفت ای عمو حسب   حسب مرد دین وارزش و کارهای نیک  وصفات پسندیده وکردار شایسته اوست  ونیز صفات حمبده پدران اوست زیرا شخصیت مرد بوسیله اینها بحساب مباید  مرات ص360.         معنی حسب بود توصیح دادم.      مرا در میان خود چگونه میبینی او گفت گر چه شده برادرزاده حضرت گذارش داد ابو طالب حمزه را طلبید و خودش هم شمشیر بر گرفت و بحمزه گفت شکمبه را بردار سپس همراه پیغمبر بسوی ان قوم رفت تا نزد قریش رسید انها گرد کعبه بودند چون اورا دیدند اثار خشم و بدی درچهره اش خوانده اند انگاه بحمزه گفت شکمبه را بر سبیل همه بمال او چنین کرد تا بنفر اخرشان هم مالید سپس الوطالب متوجه پیغمبر ص شد وگفت برادرزاده اینست حسب تو در میان ما  31 و فرمود چون ابو طالب وفات یافت جبرییل بر پیغمبر ص نازل شد وعرض کرد ای محمد از مکه بیرون رو زیرا در اینجایاوری نداری وقریش ه.م بر پیغمبر هجوم اوردتد و حضرت از انجا فرار کرد تا بیکی از کوهای مکه که حجونش میگفتند رسید ودر انجاشد گویا مقصودهمان کوهی است  ه غار مشهور در ان بودهو هجرت در این زمان واقع شد

اصبغ بت نباته حنظلی گوید امیرالمومنین ع دبدم روزیکه بصره را فتح کرد و بر استر رسولخدا ص سوار بود سپس فرمود ای مردم بشما خبر ندهم که بهترین مخلوق در درروزی که خدا انها را گرد اورد وز قیامت کیست ابو اپوب انصآری بر خاست وعرضکرد چرا ای امیرتلمومنین بما خبر ده زیرا نزد و هنگام نزول وحی ودانستن حقایق ووافعیات تو حاضر بوده ای وما غایب فرمود  همانا بهترین مخلوق در روزیکه خدا گردشان اورد هفت تن از فرزندان عبداللبندکه چز کافر وجاهد منکر فضیلت ایشان نباشد عماربن یاسر رحمت الله بر خاست وعرض کرد یا امیرالمومنین ع نام انهارابما بگوتا بشنا سیمشان فرمود بهترین مخلوق وروزیکه خدا گردشان اورد پیغمبرانند و بهترین پیغمبران محمد ص  وبهترین شخص. از هر امتی بعداز پیغمبر  وصی اوست تا انکهه پیغمبری در زمان او اید پس ان پیغمبر در زمان او ابد پس ان پیغمبر از وصی پیغمبر سالق افضلاست و همانا بهترین آوصیا وصی محمد علیه والهالسلام. همانا بهترین مخلوق بعداز اوصیای شهیدانند  همانا بهترین شهیدان حمزه بن عبدالمطلب  وجعفر ابیطالب که دو بال نترو تازه دارد وباانهادر بهشت پرواز میکنند وبا حدی از این امت جزاو و بال عطا نشده است خدا ان را برای احترام محمد ص و تشریف او عطاکرده است ودیگر دو نوه پیغمبر حسن وحسین و مهدی علیهمالسلام اند که خدا هرکه را از ما خانواده ب

خواهد مهدی قرار دهد سپس این ایه تلاوت فرمود و انها که اطاعت خدا وپیغمبر کنند همدم کسانی هستند که خدا بایشان نعمت داده یعنی پیغمبرانو راست پیشگان و شهیدان ونیکو کاران و اینان نیکو رفیقانند این تفضل از جانب خداست ودانایی خدا بس است 69 سوره 4

عاصم گفت یا امیرالمومنین پس چرا خود شمابخوراک سخت و پو شاک درشت اکتفا نموده یی فرمودوای بر تو  همانا خدای عزوجل بر پبشوایان عدالت واجب ساخته که خود را در ردیف مردم ضعیف و ناتوان گیرند تا فقر وتنگدستی فقیر را از جابدر نبرد عاصم بن زیاد عبا کنار گذاشت و جامه نرم در برکرد4 حمادبن عثمان گوید در محضر امام صادق (ع) بودم که مردی بانحضرت عرض کرد اصلحک الله شما فرمودی که علی بن ابیطالب (ع) لباس  زبر و خشن در برمیکرد و پیراهن چهار درهمی میپوشید متانند اینها در صورتی ه بر تن شانما لباس نو میبینم  حضرت باو فرمود همانا علی ابن ابی طالب   علباسهارا در زمانی میپوشید که بد نما نبودو اگر ان لباس را این زمان میپوشید ببدی انگشت نما میشد پس بهتر رین لباس هر زمان لباسها را درهر زمان لباس مردم انزمانست ولی قایم ما اهلبیت ع زمانیکه قیام کند همان جا مه علی (ع) را پوشیده و برروش علی (ع) رفتار کند( زیرا انحضرت  هم حکمفرمایی زمام داری کند و وظیفه امام (ع)در زمان حکومتش اینست که خود را در ردیف مردن فقیر اورد).

 امام صادق ع فرمایدپیغمبر ص فرمود من از هرمومنی بخود او سزاوارترمو اولویت دارم و پس از من این سزاواری راعلی ع دارد بحضرت عرض شدمعنی ایگ سخن چبست  فرمود فرمایش خود پیغمبر است که هرکه بمیرد وار خود بدهی یا لاز ماندگانی بی سر پرست بجا گذاردبه عهده من است که دینش را ادا کنم واز باز ماندگان سر پرستی نمایم و هرکه بمیرد ومالی از خود بجا گذارد و از ان ورثه اوست پس هرگاه مردی مالی نداشته باشد بر حود ولایت ندارد و چون مخار ج عیال خودرا نپردازد بر انه حق امرو نهی ندارد پیغمبر و امیرالمومنین  ع وامامان بعداز ایشان بدان مم هستند که مخارج انها را بپردازند از این  روایشان نسبت بخود مردم اولویت دارند وتنهاچیزیکه. موجب شد همه یهود اسلام اورند همین سخن رسولخدا ص بود زیرا ایشان نسبت  بخود وعیالات خود اسوده خاطر شدند زیرا دانستند که نگهداری و کفالت خود انهااگر بی سرپرست باشند و نیز خانواده انها پس از مرگشان اگر مخارج و سر پرستی نداشته باشند بعهده شخص  پیغمبر ص و پس از انحضرت بعهده جانشین اوست شرح  چون راوی معنی اولویت پیغمبر ص را نسبت بمردم نداشت از امام صادق ع سوال کرد حضرت معنی  ولایت را در ضمن مثالی بیان فرمود و توضیح داد انچه از مثال  حضرت استفاده میشود اینستکه ولایت داشتن شخصی بر دیگری بمعنی اختیار داری و تصرف در امورو  حکومت نسبت باوست و ثبوت حق ولایت و اشخاص بر دبگران با وجود انکه در اصل خلقت و مقتضای تساوی عدالت همه افراد بشر برابرند جهات واسباب مختلفی دارد که یکی از انهاانفاق و بذل مالست بدبگران مثلا چون رییس خانواده بر زن و فرزند وخادمش انفاق مبکند  و خرجی انهارا میپردازد بر انها ولایت پیدا میکنند که تا حدی ایشانرا امر ونهی کند ودر برخی از امور مربوط بایشان تصرف و ااختیاری داری کند ولی اگر خودش مالی نداشته با که بانهاانفاق کند فهرا این ولایت از او سلب می شود وبدیگری کهاوپرداخت کند عطا می شودچنانکه حق ولایت بر صغاردر زمان حیات پدر برای خود پدر و بعدا از وفاتش. برای وصی یا فیم و با امامیستکه مخارج انهارا عهده دار است  خلاصه از مثالیکه حضرت صادق ع از قول خود پیغممبر ص  بیان میکند اولا معنی ولایت دانسته می شود ثانیااستفاده میشود که چون سر پرستی افراد تهیدست وبی سرپرست. بعهده پیغمبر و امام ع حق ولایت ر انهابرای ایشا نست والبته  چنانکه. گفتیم ممکن است ولایت را اسباب بر انها هم برای ایشانست  والبته. چنانکه گفتیم  ممکن است ولایت را اسباب و جهات زیادی باشد که تکفل مخارج بکی از انجحات باشد

 اسحاق بن عمار گوید و شنیدم از حضرت صادق ع که فرمود همیشه پدرم میفرمود پناه می بریم بخدا از گناهانیکه در نابودی شتاب کنند ومرگها را نزدیک سازند و خانهادا در ویران  کنند و انها قطع رحم واوردن ونا عرمانی پدر ومادر واگذاردن احسان ونیکی است  3 ونبیز حضرت صادق ع فرمودهمبن که چهار چیز شایع شد همراه انها چهار چیز دبگر پدیدار گردد هر گاه شایع زله پیدا شود و هرگاه حکم بناحق شابع شود باران بند اید و هرگاه پیمان باکفاری که در ذمه اسلامند شکسته شود و طبق مقررات با انهارعتار نشود دولت لدست مشرکین افتد و بر مسلمین حکومت کنند و هرگاه زکاه داده نشد فقر و احتیاج پدبدار گردد شرح مجلسی 

ره گوید اینکه پیمان شکنی با ذمیان سبب غلبه انها شود برای انست که چون بنقضعهد مخالفت با خداوند کنند بجهت اظهار تسلط خدا نیز خلاف مقصودشان را پیش اورد چنانچه منع از زکات بخاطر ثروتمند شدن پس خدا برکت ان را میبرد وانهارا نبازمندکند 

حصرت صادق ع فرمود گناهاییکه نعمت ها دا دگر گون سازند بدیگران است وگناهانیکه پشبمانی ببار اورند کشتن است و اومکشی است وان گناهانی که بلاها نازل کند ستم است وانهاکه پرده را بدرند شرابخواریست و انهاکه روزی را نگهدارند ودر نتیجه کم شود است وانانکه در نابودیشتاب کنند قطع رحم است وانهاکه دعارا بر گردانند و عضاراتهره وتار کنند نا فرمانی و اذردن پدر ومادر است 

سماعه گوید از حضرت موسی بن جعفر ع شنیدم که میفرمود کار خیر زباد نشماربد وگناه کم هم اگر هست شما انرا کم نشمارید زیرا گناه کم است که فراهم شود تا بسیار گردد واز خدا در نهایی بترسیدتا خودتان انصاف و عدالت کرده باشید و بسوی اطاعت خداوند شتاب کنبد و راست بگویید و امانت را بصاحبش بدهید زیرا که ان بسود شما است وانچه بر شما حلال نیست وارد نشوید زیرا که ان بزیان شما است شرح مجلیی ره در جمله حتی تعطومن انفسکم النصف ،،،،،،، گوید یعنی انصاف باینکه از خدا میترسبد یا خودتان قاضی وحاکم خود باشید و محتاج بحاکم دیگری که میان شما حکم کند نباشد 

امام صادق ع فرمود شیعیان ما اهل هدایت و اهل تقوای  واهل خیر و اهل ایمان و اهل فتح و ظفر  میباشند  درهای رحمت خدا بروی انها گشوده و بکمال سعادت خود رسیده اند   حدیث 9 امام صادق ع فرمود از مردم پست دوری کن همانا شیعه علی کسی است که عفت شکم و فرج  داشته باشد انها رارا ار حرام و مشتبه نگهدارد و سخت بکوشد و جهاد کند و برای خالقش عمل کند و بقواب او امیدوار باشد و ار عقابش بترسد اگر این گونه مردم را دیدی انها شیعه جعفر ند 

امام صادق ع  فرمود هرکه از نیکی خود شادمان واز بدی خویش بد حال گردد حدیث 7 امام صادق ع فرمود شیعیان ماهمان دنگه پرید گان از خوف خدا خشگ لبان از روزه لاغرانند که چون شب فرارسد با اندوه از استقبال کنند زیرا  در غم انجام وظیفه  پروردگار باشند 

ادریس بن عبدالله گوید از امام صادق ع تفسیر این ایه را پرسیدم و چه چیز شما را بدوزخ کشانید گو بند ما نماز گزار نبودیم 42 سوره 74  فرمود مقصود اینستکه پیروی نکردیم از امامانیکه هدای تبارک وتعلیدر باره ایشان فرموده است و پیشروان پیشرو انها یند مقربان 11 سوره سوره 56  م،ر نمیببنی که مردم اسبی را که در مسابقه پشت سر سابق است مصلی نامند همین معنی مقصود است در انجا که فرمایدو ما از مصلین نبودیم یعنی پبرو پیشرروان نبودیم.  شرح از جمله مسابقاتیکه با شرط بندی در شرع سلام جایز است مسابقه اسب دوانی است بدین ترتیب که میدانی را با ابتدا و انتها معلوم برای مسابقه تعیین مبکنند  سپس اسبان همگی در یک ان از ابتدا مبدان شروع بدویدن مبکنند وهر اسبی که زودتر باخر میدانرسد مجلی نام دارد ووجه شرط  و گرو گان متعلق بصاحب او است گاهی ممکن است برای اسبهای دوم وسوم و پایین تر هم وجه کمتری بعیین کنند ولی در هر حال اگ اسبانرا در عربی نام مخصوصی است بترتیبیکه فراهانی در کتاب نصاب المبیانخود گفته است    ده اسبند در تاختن هر یکی را.          بترتبب نامیست اسان نه مشگل    مجلی مصلی مسلی وتالی     چه مرتاح و عاطف خطی ومومل.    لطیمو سکیت ارب حاجت عرق خوی     فوادانت قلل وجنان و حشادل 

مفضل بن عمر گوید از امام صادق  ع راجع بقول خدایتعلی و قران دیگری بیاور با این را عوض کن 15 سوره 10 فرمود میگفتند یا علی را عوض کن  توضیح طبق این روایت مقصود مشرکین و منافقین این بود که اگر میخواهی ما بتو ایمان اوریم ایاتیکه راجع بفضیلت علی ع است عوض کن یعنی  فضیلت دیگر انرا بجای او بگذار یا اصلا قرانی بیاور غیر این قران 

امام صادق ع در باره قول خدای و عزوجل ستایش خدایی را که مارا باین نعمت راهنمایی نمیکرد ما را نمیافتیم 43 سوره 7 فرمود چون روز فیامت شود پیغمبر ص وامیرالمومنین وامامان ز فرزندان اورا بخوانند انها برای رسیدگی بحساب وشفاعت مردم منصوب شوند ون شیعیانشان انهارا ببینند گویند وستایش خدایی را که مارا باین نعمت رهبری کرد واگر خدا ما را رهبری نمیکرد هدایت نمی شدیم یعنی خدا مارا باین بولایت میرالمومنین وامامان از عرزندانش ع رهبری فرمود 

امیرالمومنین ع فرمود خوشا حال بنده گمنامیکه باو اعتنا نشود او مردم را شناسد ولی مردم اورا نشناسند خدا رضایت اورا برضوان شناساند  واینها چراغهای هدایتند که هر فتنه تاریک و سختی از برکت انها زایل شود ودر هر رحمتی بر ایشان گشوده گردد نه پخش  کننده و فاش سازنده رازند و نه خشن وریا کار فرود سخن خیر گویید تا بدان معروف شوید وکار خیر کنید تا اهل خیر شوید عجول و فاش کننده.راز نباشیدزیرا بهترین شما کسانی باشندکه چون بانها بنگرند بیاد خدا افتنندو بدترین شما سخن چینانی باشد که میان دوستان جدایی افکنند و عیبجوی پاکدامنان باشد 

زراره گوید-خدمت امام باقر ع بودم مردی از اهل کوفه از انحضرت راجع بقول امیرالمومنین ع و هرچه خواهید از من بپرسبد هر چه از من بپرسید شما خبر دهم سوال کرد حضرت فرمود هیچ کس علمی ندارد جز انچه از امیرالمومنین ع اسفاده شده مردم هر کجا خواهند بروند بخدا علم درست جز اینجا نیست وبا دست اشاره بخانه خود کرد مقصود خانه وحی و نبوتست نه خصوص خانه ملکی انحضرت  توصیح این عبد البر در کتاب استیعا خود گوید هیچ کس از صحابه جز  علی بن ابیطالب نگفت هرچه خواهید از من بپرسبد واحمدبن حنبل هم در مسندش این سخن را از سعید نقل میکند  علامه مجلسی ره در اینجا میگوید هر کس این ادعا را کرد رسوا شدچنانکه موافق و مخالف اعتراف دارند

رسولخدا ص فرمود سه خصلت است که

 هر کس داشته باشد بتمام خصال ایمان رسیده است 1 چون راضی وخوشحال باشد رضا یتش اورا بباطلیدر نیاورز چوون خشم کند خشمش اورا از حق خارج نسازد  3 چون قدرت یابد بانچه از ان نیست دست دراز نکند حدیث 30ا میرالمومنن ع فرمودبرای اهل دین علاماتی است که بدان شناخته شوند راستگویی و ادای امانت وووفای بپیمان و صله رحمو ترحم بر ضعیفان و کم دنبال گیری از ن یا فرمود کم نزدیکی کردن با ن و بذل نیکی و حسن خلق وگشاده خلقی و پبروی از دانش وانچه بخدا ی عزوجل نزدیک سازد طوبی از ان اینهاست و چه سر انجام خوبی دارند و طوبی درختی است در  بهشت که ریشه اش در خانه پیغمبر ما محمد ص است و مومنی نیست جر انکه شاخه یی از ان درخت در خانه اوست در دلش ا شتهای هر چه پیدا شوداندرخت برایش بیاورد و اگر سواری با جدیت صدسال در سایه ان را ه پیماید از ان نگذرد واگر از پایینش کلاغی پرواز کند ببالایش نرسدجز انکه بعلت پیری بزیر افتد در این نعمت رغبت کنید همانا مومن بکار خود مشغولست ومردم از او دراسایشند چون شب بر او پرده افکند رخسارش را بگستراند و لا اعضا شریف بدنش برای خدای عزوجل سجده کند وبا خداییکه اورا افریده در باره ازادیش از اتش دوزخ مناجات کند هان اینگونه باشد

مهزم اسدی گوید امام صادق ع فرمود شیعه ما کسی است که صدایش از کوشش نکند فریاد نکسد ودشمنیشاز بدنش تنها تن خودرا برنج اندازد نه دیگران را ومارا اشکارا نستاید تا کینه معالفبن را بر انگیزد وبا  عیبگوی ما همنشینی نکند وبادشمن ما ستیزه نکند اکر مومنی را ببیند احترام کند واگر بجاهلی بر خورداز او دوری کند  عزصکردم پس. تکلیف من با این شیعه نماها چیست فرمود در میان انهاجداشدن خوب از بد و تبدیل  خوب وبد وامتحان واقع شود قحطی بر ایشان  پیش اید که نابود شو ند و بیماری وبایی که انها بکشدواختلافیکه متفرفقشانس سازد  شبعه ما کسی است که چون سگ عو عو نکند ومانند کلاغ طمع نورزد اگر هم از گرسنگی بمیرد از دشمن ما چیزی نخواهد عر ضکردم قرب،انت ابنهارا در کجا بجویم فرمود در اطراف زمبن اینها زندگی سبکی دارند واواره بسر برند   در یک جا ست ندارند اگر حاضر باشند کسی انهارا نشناسد و اگر غایب شوندکسی از انها جویا نشود از من مرگ باک ندارند و در گورستان از هم دیدن کنند اگر حاجمتمندی بانها پناهنده شود برای انها او دلسوزی کنند دلشان از هم جدا نیست اگر چه خانهاشان از هم دور باشد سپس فرمود رسولخدا ص فرمود من شهرم و علی در است دروغگوید هر که گمان کند از غیر دربشهر در امده ونیز دوروغ هر که گمان کند مرا دوست داشته وعلی صلوات الله علیه را دشمن دارد 

حسن بن علی صلوات الله علیهما برای مردم سخنرانی کرد و فرمود  ای مردم بشما خبر دهم از حال برادریکه داشتم که در نظرم از همه مردم بزدگتر بود بالا تربن چیزی که  اورا در نظرم بزرگ کرده بود پستی وحقارت دنیا در نظر او بود او تسلط شکم خارج شده بودچیزی راکه نداشت و نمیخوآست و چون پبدا مبکرد روب نمینمود از تسلط فرج خود هم خارج شده بود از اینرو عقل و رایش سبکی  نمیکردنادانی بر او تسلطی نداشت از ابنرو دست خویش جز بجانب شخص با اطمینان و برای. سود دراز نمیکردپر اشتهاو نار.اضی و ملول نبود پر اشتهاو ناراضی و ملول نبودبیشتر عمرش خاموش بود و چون سخن میگفت بر گویندگان غلبه میکردوارد جدال  ستیزه نمیشد ودر وعوا شرکت نمیکرددلیلی نمیاورد تا قاضی را ببابدجزبا دلیل سخن  نمیگفت یا صبر میکرد تا خدا را حاکم یابد از برادرانش غفلت نمینمود  چیزی را بدون انها بخود  اختصاص نمیداد لاغر بود و مردم ناتوانش. میشمردند ولی چون پای مددب بمیان میامد شیر جهنده گردنفر از بود کس را بکرداری که عذر خواهی از ان ممکن است سرزنش نمیکرد صبر میکردتا عذر خواهی حاصل شود انچه را بدیگران مبگفت خودش مبکرد وانچه را هم براب تقیه یا مصلحت دیگری بمردم نمیگفت خودش میکرد بمردم احسان میکرد چه وعده میدادو چه نمیداد چون دو کار برایش پیش میامد که نمیدانست کدامیک انها بهتره  هر یک را بهوای نفس نزدیکتر مبدبد مخالفت مبکردبیماری و دردش را جز بکسیکه امید بهبودیاز او داشت اظهار نمینمود و جز با کسیکه امید خیر خواهی داشت م نمیکرد دلتنک نمیشد و ناراضی نبود وشکایت نمیکرد و پر خواهش نبود وانتقام نمیجست و از مکر دشمن هم غافل  نبود بر شما باد که همه این اخلاق شریفه رابدست اورید  اگر میتوانید بدست اوردن اندک از رها کردن بسیار بهتر  است پس هر قدر میتوانید بدست اورید نیرو و توانی جز بوسیله خدا نیست 

رسولخدا ص فرمود هرکه خدا را شناخت وبزرگداشت زبانشرا ازسخن بیهوده نگهدارد و شکمش را از خوراک زاید بر احتیاج باز دارد و نفس خودرا با روزه و قیام ریاضت دهد اصحاب گفتندیا رسول الله پدران ومادران ما بغدایت اینهااولیا خدایند فرمود اولیا خدا خاموشی گزیدند خاموشی انها ذکر بود و نگریستند و نگاهشان عبرت بود وسخن گفتند و سحنانشان حکمت بود در میان مردم راه رفتند وراه رفتنسان برکت بود اگر نبود که اجل و مرگشان در روز معینی نوشته شده بود از ترس عذاب و شوق ثواب روح انها در پپیکر شان قرار نمیگیرفت 

امام باقر ع فرمود شیعیان علی ع تنها همان بردباران دانشمندان خشکبده لبند که رهبانیت وترک دنیا بر رخسارشان هویدا است حدیث 21 اما باقر ع فرمود امیرالمنین ع نماز صبح را در عراق بجماعت گزارده چون رو بر گردانید مردم را موعظه فرمود و از خوف خدا گریست وانها را نیز گریاند. سپس فرمود هان بخدادر زمان دوست صمیمم پیغمبر ص مردمی را را میشناختم که در بامدادو شام ژوییده وگرد الود و گرسنه بودند پیشانی انها در اثر سجده مانند زانوی بزمین برای پروردگار خود با سجود و قیام شب رامیگذرانیندندگاهی روی پا ایستاده گاهی پیشانی. بزمین میگذاشتند با پروردگارخود مناجات نموده و ازادی خویش را از اتش دوزخ طلب میکردند بخدا انها را با این حال دبدم که ترسان ونگران بودند 

رسولخدا ص فرمود مومن را بشما معرفی نکنم مومن  کسی است که مومنین اورا بر جان ومال خود امین دانند  مسلمان را برای شما معرفی نکنم او کسی است که مسلمانهااز زبان ودستش سالم باشد و مهاجر کسی است که بدیهارا کنار  گذارد و حرام خدا را ترک کند و بر مومن حرام است که

 نسبت بمومن ستم کند یا اورا واگذارد یا پشت سرش بد گویی بد گویی کند یا اورا از خود براند 

امام صادق ع فرمود مومن بردبار است که نادانی نورزد اگر نسبت باو نادانی ورزند بردباری کند و ستم نکند ببخشد و بخل نورزد و اگر نسبت باو بخل ورزند صبر کند حدیث 18 امام صادق ع فرمود مومن کسی است که کسبش حلال و اخلاقش نبکو و با طنش سالم باشد وزیادی مالش را انفاق و زیادی سخنش را نگهدارد و مردم از شرش محفوظ باشند و از خود بانها انصاف دهند حق را بگوید اگرچه بزیان خود ونفع مردم باسد

امام باقر عامام بافر ع همانا مومن کسی است که چون راضی و خرسند باشد رصایتش اورابگناه و با طلی وارد نکند و چون شود از سخن حق خارجش نکند و کسی رت یابد قدرتش اورا بانچه حق ندارد نکشاند  امام ع فرمود مومنان  با وقار و ارامشند مانند شتر نری که مهار در بینی دارد چون اورا بکشد براه افتد و اگر صخره یی بخوابانند بخوابد کنایه از اینکه در امور شرعی رام و منقاد استوسر کشی و امتناع ندارد واگر چه ذاتان شتر نر است نر است و نیرومند ولی نیروی اینان اورا از سر پیچی حلو گیر است

 ابان بن تغلب گوید شنیدم حضرت صادق ع میفرمود هیچ بنده ای نیست که گناهی کند واز ان پشیمان گردد جز اینکه پیش از انکه طلب امرزش کند خدا گناهش را بیامرزد هیچ بنده ای نیست که خداوند بر او نعمتی ارزانی دارد وبداند که ان نعمت از طرف خدااست جز اینکه خداوند پیش از انکه او سپاسگزاری انرا کند اورا بیامرزد 

حضرت صادق ع فرمود همانا خداوند دوست داردبنده ای را که در گناه بزرگ باو توجه کند و از او امرزش بخواهد ومبغوض دارد بنده ای را که را که گناه اندک را خوار شمارد و بان بی اعتنا باشد ودر مقام توبه وتدارک ان نباشد  و حضرت صادق ع فرمود امیرالمومنین ع فرمود همانا پشیمانی بر گناه وبدی انسانرا بدست کشیدن از ان وامیدارد

یونس بن یعقوب گوید که شنیدم حضرت صادق ع میفرمودهر که گناهی کند و بداند که خدا بر او مطلع هست که اگرخواهد اورا عذاب کند و اگر خواهد اورا بیامرزد  خداوند بهمبن اگاهیش اورا بیامرزد اگر چه استغفار نکند شرح مجلسی ره در جمله و فعلم انالله مطلع علیه گوید شاید مقصود علمی است که درنفس اثر کند و ثمره اش عمل باشد یعنی دنباله این عمل باشد  ودست از گناه بر دارد وگرنه هر مسلمانی باین امر اعتراف دارد و هر که منکر کافر است و هر که بر این علم بیندیشد وادامه  گناه ازاو سرنزند  مگر بندرت و اگر گناهیهم ازاو سرزند دنبلش پشیمان و ترسان است ودر حقیقت تایب است و اگر چه بزبان طلب امرزش نکند 

علی احمسی از حضرت باقر ع حدیث کند که فرمود بخدا  سوگند از گناه نجات نیاید ورها نشود جز کسیکه بدان اعتراف کند  کوید ونیز ان حضرت ع فرمود در توبه پشیمانی کافی است  شرح مجلسی ره در قسمت اول حدیث گوید یعنی اعتراف کند که گناه است زیرا کسی که گناهی مرتکب گردد انکار کند که این گناه است وانرا حلال بشمارد چنین کسی کافر است و توبه اش پذیرفته نشود واگر مقصود از اعتراف بگناه توبه باشد پس ممکن است ان را بر نجات کامل یا نجات قطعی حمل کرد زیرا بدون توبه شخص گنهکار در تحت اراده حق تعلی است اگر خواهد اورا عذاب کند  اکر خواهد از او در گذرد وممکن است حمل کرد با انچه خبر پنجم بدان دلالتکند

امام صادق ع میفرمود از مناجتهای خدای عزوجل با موسی ع این بود که ای موسی بدنیا تکیه مکن مانند تکیه کردن ستمگران و تکیه کردن کسی که انرا پدر و مادر خود دانسته ای موسی اگر ترابخودت واگذارم که بان بنگری مجبت ورونق دنیا بر تو چیره شود ای موسی در کار خیر با اهلش مسابقه  وگذار و بر انها پیشی گیر زیرا کار خیر مانند اسمش  نیکو و پسندیده است و انچه ا زدننا یا را که بدان  احتیاج نداری رها کن و بفریب خورندگان بدنیا و بخود و اگذاشتگان منگر و بدانکه اغاز هر فتنه ای محبت دنیا ست و بمال زیاد  هیچکس غبطه مبر زیرا مال بسیار مایه گناه بسیار است نظر بحقوق واجبه  وبحال کسیکه مردم از او خشنودند غبطه مبر تا بدانی خدا هم از او خشنود است  ونیز بحال مخلوقی که مردم از او اطاعت کنند غبطه مبرزیرا اطاعت و پیروی ناحق مردم از او باعث هلاکت او و پیروانشباشد

امام باقر ع فرمود حکایت شخص حریص بدنیا حکایت کرم ابریشم است که هر چه بیشتر برخود تند امدنش دور تر شود تا انکه از غصه بمیرد امام صادق ع در انچه لقمان پسرش را موعضه گرد این بود که پسرجان مردم پیش از تو برای فرزندان خود اموالی گرد اوردند ولی نه ان اموال گردامده باقی ماندونه اولادی که برای انهاگرداورند و همانا و بنده مزدوری باشی که بکاری دستورت داده اند  واجرتی برایش وعده داده اند پس کارت را تمام کن واجرتت را تمام بگیر  در این دنبامنند گوسفندی مباش که در این دنیا مانند گوسفندی مباش که در میان زراعت سبزی افتاده و بجورد تا فربه شود و مرگش هنگام فربهیش باشد بلکه دنیا را مانند پل روی نهری دان که بر ان میگذری و انراوامبگذاریوتا پایان رورگار بسویش بر نمبگردیخرابش کن و ابادش مساز که مامور بساخنش نیستی بدانکه چون فردای قیامت در برابر خدایعزوجل بایستی از چهار چبز پرسش شوی  1 جوانبت رادر راه پیرکردی2 عمرت را در چه راه بسر بردی 3 مالت را از چه دست اوردی 4 ودر چه. راه خرج کردی پس امده این مقام باش و پاسخش را تهیه کن وبر انچه از دنیااز دست رفت افسوس مخو ر زیرا ندک دنیا دوام وبقایی نیست  ب.سیارش از بلاایمن ایمن نباشدپس اماده بر حذر باش و در خود کوشش کن و پرده غفلت از چهره دل بردار و متوجه احسان پروردگارت بسبب اعمال صالح باش ودر دلت توبه را تازه دار و در زمان فراغت بشتاب پیش از انکه اهنگ تو شود ومرگت فرا رسد  میان تو و خواسته هایت پرده افتد

امام صادق  میفرمود زن مومن از مردمومن کمیاب تر است از کبریت احمر است کدامبک ازشما کبریت احمر دبداید.     نوصیح در لغت عرب چیز را کمیاب را به کبریت احمرتشبیه کنند و مشهورا ینستکه کبریت احمر اکسیر و جوهریستکه کبمیا گران در طلب انند وشاید وجو د خارجب هم نداشته باشد

امام رضا ع میفرمود مومن مومن حقیقی نباشد مگر زمانیکه سه خصلتو رو ش در او بوده باشد  روشی اپروردگارش وروشی از پیغمبرش وروشی از ولی وامامش اما روش پرودگارش نگهداری راز خود است دای عزوجل فرماید خدا عالم بغیب است وکسیرا برقیب خود اگاه نکند جز رسولی را بپسندد26 سوره 72 و اما روش پیغمبر خوش رفتاری با مردم است زیرا خدای عزوجل پیغمبرش ص را بخوشرفتاری ا مددم دستور داد فرموده است گذشت را پیش گیر و به نیکی دستور ده 199 سوره 7 اماروش امامش صبر کردن در زمان تنگدستی وپریشان حالی است 

از امام باقر ع روایت شده که رسول خدا ص  ع فرمودخدای عزوجل فرمایدسوگند بعزت وجلال خودم وبزرگی و کبریابم و نور و برتری مقام که هیچ بنده دلخواه خودرا بر دلخواه من  مقدم ندارد جز اینکه کارش را پریشان کنم ودنیایش را درهم سازم ودلش را باو مشغول کنم وازدنیا بر او ندهم  جز انچه  برایش مقدرگرده ام و سوگند بعزت و جلال و بزرگی و نور وبرتری و بلندی مقامم که هیچ بنده دلخواه مرا بر دلخواه خود مقدم ندارد جز انکه فرشتگان من اورا نگهبانی کنند واسمانهاو زمینهاروزی ا ورا متکمل گردندو بعهده گیرند واز پس تجارت هر تاجری پشتیبان ونگران او باشم ودنیا هم در حالیکه نحواهد بجانب او رو کند توضیح  مجلسی علیه الرحمه  در معنای  و کنت له من وراه تجاره کل تاجر  چند وجه دکر کرده اند که شایدبهترین انهاوجه اول است که مقصود این اینست که دل انها را مسخر او کنم ودردلهای انهااندازم تا سهمی از بهر تجارتخود را باوبدهند

ابو محمد وابقی گوید شنیدم از حضرت صادق ع که میفرمود از هواهای  نفسانی ود بر حذر باشید و بترسید چننانچه از دشمنان. حذر مبکنید زیرا چیزی برای مردان دشمن تر از پیروی هواهای خودشان ودرو شده های زبانهاشان یعنی انچه بیهوده از دهان خارج خارج شودنیست  توضیح باید دانست که همه انچه دل بخواهد وپیروی هوای نفس همه جا مذموم نیست بلکه میزان همانست که در باب دوستی دنیا گذشت که هر هوای نفس همه جا مذموم نیست بلکه میزان همانست که

 در باب دوستی دنبا گذشت که هر هوای نفسی که فقط خاطر شهوت رانی و. لذت جسمانی و اغراض دنیوی باشدوخدا در ان منظور نباسد پبروی ار ان مدموم است وچنانچه پبروی کرد پیروب نفس اماره بسوی را کر ده است و انچه انسان بخاطر اطاعت امر خدای سبحان انجام دهد و برای تحصیل رضای او باشد اگرچه بر طبق دلخواه و هواپرستی او باشد مذموم نیست پس ممکن است گاهب انسان بخاطر شهرت در عبادت جلب قلوب   جهال و نادانان تر ک لذات نفسانی کند وگرسنگی و تشنگی و شب زنده داری را بر خود هموار کند ولب مذموم باشد زبرا بخاطر اغراض پست دنیا بوده ودر مقابل گاهی مم کن است بخاطر انجام فرمان خداو بمنظور بدست اوردن فرزند صالح وشایسته یا برای الوده نشدن بحرام اردواج کند و با حلال خود چماع کند  وچنین سخصی اگر چه لذت جسمانی هم میبرد ولی مذموم نیست چون هدفش در این عمل کار صحیحی است این بود ملحضیاز کلام مجلسی علیه اجمه

ابو بصیر گوید دو مرد برای کشمکش و معامله ای که باهم داشتند خدمت امام صادق ع امدند همینکه حضرت سخن هردو را شنید عرمود هر اینه بدرستیکه کسی دست نیابد بچیزی مانند کسی که  بوسببله ستم بچبزی دست بابد یعنب مظلوم اقع سود و بوسیله ستمی کهباو شده بپاداشهای بسیاری رسد هر ابنه بدرستبکه مظلوم از دین ظالم بگیرد بیش ازانچه ظالمار مال مظلوم گرفته است سپس فرمود هر که بمردم بدی کند نبابد  بدیرا زشت شمارد انگاه که باو بد کند همانا ادمیزاد درو کند همان را که بکارد  و هیچکس از دانه تلخ شیرین درو نکند پس  اندو مرد پیش از انکه از جا بر خیزند باهم سازش کردند

ابو بصیر گوید که امام باقر ع فرمود خداوند از هیچ ستمکاری انتقام نگیرد مگر بوسیله ستمکار دیگری و اینست گفتار خدای عزوجل و بدینسان بگماریم بعضی از ستمگرانرا بر بعضی سوره انعام ایه 129.   حدیث 20 از امام صادق ع. روایت شده است که رسول خداص فرمود هرکه بدبگری ستم کرد اوراز دست داد یعنی دسترسی باو نداشت که از اورضایت بجویداز خدا برای او طلب امرزش کند زیرا که همان کعاره ستم او گردد توصیح مجلسی علیه الرحمه گوید شاید این خبر حمل گردد بر ان موردی که حق مالی نباشد مانند عیبت و امثال ن وگرنه واجب است که مال را  از او ثدقه بدهد مگر انکه کسی بگوید تصدق نیز یکنوع  طلب  امرزشی است برای او

عبدالله بن سنان گوید خضرت صادق فرمودهرکه بزای ستم کاری در ستمی که کرده است عذر بتراشدو در صدد دفع سرزنش وملامت مردمان نسبت باو بر اید خداوند براو مسلط کند کسیرا که باو ستم کند واگر دعا کند که ان ستم را از او دور کند مستجاب نکند ودر برابر ستمبکه باو شده پاداسی باو ندهد 

حضرت باقر ع فرمودانکس که ناسازگاری بهره اش گردد ایمان از او در پس پرده رود    شرح مجلسی علیهالرحمه  گوید سر اینکه شخص ناسازگار از ایمان دور میشود اینست که اولا مومنین را ازار دهد واین مخالف ایمان. است زیرا مومن کسی است که مسلمانان از دست و زبانش اسوده ودر امان باشد و ثانیان بواسطه ناسازکاری از طلب دانش که بوسیله او بپایه کمال ایمان رسد محروم ماند  زیرا اسباب طلب ان برایش فراهم نگردد 

زهری گوید علی علی بن الحسین ع فرمود من تمامی  خیر وسعادت  دیدم گردامده در اینکه بابد طمع از هرچه دردست مردم است برید    شرح   مجلسی ره گوید زیرا طمع خوازی  و پستی حسد کینه دشمنی غیبت بدگویی ستم مداهنه تفاق ریا صبر بر باطل مردم بی توکلی بخدا ومفاسد بیشمار دیگر ببار اورد و علاج همه انها فطع طمعاست

 عباس غلام حضرت رضا ع شنیدم انجضرت ع میفرمود پنهان کننده کار نیک کردارش برابر هفتاد حسنه است واشکار کننده کار بد مخذول است و پنهان کننده کار بد امرزبده است   شرح مجلسی ره گوید فاشگننده گناه از نظر بی باکی نسبت بشرع مقدس وبیشرمی مخذول است  وتوفیق از او گرفته شود  وپنهان کننده ان از نظر شرمی که دارد امرزیده شود نه از جهت نفاق و دورویی و این خبر دلالت دارد که پنهان داشتن طاعات بهتر از اشکار نمودن ان است چون  از ریا و سمعه دور است و برخی گفته اند اشکار کددن ان بهتر است و برخی میان واجبات و مستحبات فرق گذارده اند در واجبات گعته اند اکر کار نبک اشکار کردنش از ریا وسمعه محفوظ باشد اظهارش بهتر است زیراسبب تاسی کردن دبگران بآو گردد وگرنه اختفای افضلست 

 یونس بن یعقوب گوید که شنیدم حضرت صادق ع میفرمود هر که گناهی کند و بداند که خدا بر او مطلع هست که اگر خواهد اورا عذاب کند واگر خواهد اورابیامرزد خداوند بهمبن  اگاهیش اورا بیامرزد تگر چه استغفار هم نکند  شرح مجلسی ره در جمله  فعلم انالله مطلع علیه گوید شابد مقصود علمی است که در  نفس اثر کند و ثمره اش عمل باشد  یعنی دنباله این علم  عمل باسد ودست از گناه برداریدوگرنه هر مسلمانی باین امر اعتراف دارد و هر که منکر ان باشد کافر است  هرکه بر این علمبیندیشدو ادامه دهد گناه از او سر نرند مگر بندرت واگر گناهی هم از او سرزد دنبالش پشیمان و ترسان است  در حقیفت تایب است توبه و تدارک ان نباشد 

امام صادق ع فرمود دورترین حالی که بنده آز خدای عزوجل دارد اینست که اندوهی جز برای شکم و فرج نداشته باشد 15 ونیز انحضرت ع فرمود هرکه بامدادکند روز را بشب  رسآند وبزدگتربن اندوهش دنیا باشدخدایتعالی فقر وپریشانی را جلوی چشمش نهد وکارش را پریشان سازد وبجز بدانچه خداوندتوانگری وبی نیازی در دلش نهد و کارش را منظم   شرح  مجلسی علیه الرحمه در این جمله که فرماید خداوند پریشانی را جلوی چشمش نهد زیرا هرچه از دنیا بدست اورسد بهمان اندازه حرصش افزون گردد و نیازش یاد شود یا بخاطر کمی توکل او بر خدا برخی از درهای. روزی بر او بسته گردد واینکه فرمود خداوند توانگری در دلش نهد یعنی بوسبله توکل بر خداو بیرون بردن و دوستی دنیااز دلش اورا بی نیاز کند 

زهری گوبد از حضرت علی بن الحسین ع پرسیبد  ند بهترین کردارها در نزد خداوندچیست فرمو د کرداری پس از شناختن خدای عزوجل وشناختن پیغمبرش ص بهتر از بغض دنیا نیست زیرا که برای ان شعبه های بسیاری است وبرای گناهان  نیز شعبه هایی   است پس اول چیزی که بوسیله ان نافرمایی خداوند شد کبر بود وان گناه شیطان بود انهنگام که سرباز زد وتکبر ورزید واز کافران شد سپس حرص است وان گناه ادم وحوا ع بود انهنگام که خداوند عزوجل باندو فرمود بخورید  از هرجا که خواهید  و نزدیک نشوید بدین درخت که میشوید از ستمگران سوره اعراف ایه 19و اندو دنبال چیزی رفتند که بدان نیازی نداشتند واین خوی در نزادشان تا روز رستاخیز در امد و روی همین است که بیشتر انچه ادمیزاد بجستجوی ان است چیز هاییست  که بدان نیاز ندارد سپس حسد است ان گناه فرزند ادم  فابیل است انهنگام که ببرادرش هابیل حسد ورزید وراحت طلبی دوستی سخنوری و گفتار دوستی برتری بر دیگران ودوستی ثروت واین ها هفت خصلت است که همه انهادر دوستی دنیا گرد امده پیغمبران و دانشمندان پس از شناختن ان گفته اند ذوستی سر گناهی است ودنیا دوقسم دنیا است دنیای بلاغ یعنی بمقدار ضرورت. زندگی  با بمعنای وسیله رسبدن باخرت ودنیای ملع که دوستی ون توضیح انچه در هفت خصلت ترجمه شده بنابر اینست دوستی ثروت را خصلتی جداگانه  بحساب در اوریم واگرچه لفظ وحب در کلام نیست لکن از اینکه بوسیله واو عطف شده است این معنی  را میتوان استفاده نمود و حب و بعضی گفته اند که دوستی برتری وثروت یکی است بقرینه اینکه لفظ وحب در ثروت در ثروت دکر نشده وان خصلت دگر کبرااست که در صد حدیث یاد شده وحسد نیز بجهت این که شعبه های ذکر شده خودش در شمار وحساب نیامده است

 وانحضرت ع فرموده که رسول خدا ص فرمود رسولخداص فرمود هر که با تسلیت و دلجویی  خداوند تسلی نجوید در مفابل ناملایمات بردباری نکند و نفسش از حسرت های پی درپی بنداید و هر که چشم بدنبال انچه در دست مردمان دیگر است اندازد اندوهش فراوان گردد وسوز دلش درمان نپذیرد وهر که جز در خوردن و یا نوشیدن یاجامه پوشیدن برای خدای در نعمتی نبیند بطور تحقیق چنین کسی کردارشکم وکوتاه وعذابش نزدیک است

حضرت صادق ع  فرمود شیطان پسر ادم را در هر چیز میچرحاند و بهر گناهی پیشنهاد میکند همین که اورا خسته در کنار مال کمین میکند چون بدانجارسد گریبانش را میگیرد  شرح  مقصود اینست که مال وثروت بزرگترین کمینگاه شیطان است زیرا بسیار کم است کسی که بان برسد و اورا نفریبد

 حضرت صادق ع فرمود بر دنیا شکیبا باشید که ان ساعتیاست زیرا انچه که از دنیاگذشته اکنون نه دردی از ان احساس کنی ونه شادی وانچه نیامده که ندانی چیست همانا دنیای تو ان ساعتی است که در انی  د.ر ان یکساعت لر طاعت خدا صبر کن واز نافرمایی خداوند شکیبا باش و خود را نگاهدار  سرح یعنی هرچه حساب کنی بیش از این یکساعتی که در انی نیست   اگر طاعتی داری بر انجام ان شکیبا باش واکر نافرمانی پیش امده بر تدک ان شکبباباش زیراانچه گذشت که اکنون خبری از ان نیست ودرد لذتی از ان بتو نرسد

ابونعمان عجلی از حضرت باقر ع حدیث کند که فرمود ای ابا نعمان  مردم تو را بخودت غافلر نکند زیرا سزای کار وکردارت بتو  رسد نه بانها رورزت را بچنین وچنان یعنی سخنان بیهوده بپایان مبر زیرا  باتو کسی هست که کردارتو را بر تو نگهدارد ویاد داشت کند ونیکی کن من ندیده ام چیزی رک برای تدارک گناه گذشته کهنه.  بهتر وشتابانتراز کردار نیکی که تازه باشد 

مفضل بن عمرگوید که حضرت صادق ع چون روز قیامت شود ندا کند کجایند روگردانان از دوستان من وپس دسته که صورت انها گوشت ندارد برحیزند پس گعته شود اینهابند انکسانی که مومنین را ازروند و با انان دشمنی وعناد ورربدن وانها را در دبنشانبا درشتی سرزنش کردندسپس فرمان شود که انان رابدوزخ بند

هشام بن سالم گوید شنبدم. حضرت صادق ع میفرمود خدای عزوجل فرماید بجنگ با من اعلان دهد انکس که بنده مومن مرا ببازارد از خشم من اسوده خاطر باشد انکس که

 بنده مومن مرا گرامی داردو اگر در میانه مشرق و مغرب زمبن افربده از افریده هایم جز یک مومن و یک پیشوای عادلی با او نباشد من بعبادت اندو از تمامی انچه در زمبنم افربدم بی نیاز باشم و هر اینه هفت اسمان و هفت زمین بخاطر او بر پا باشند برای اندو از ایمانی که دارند ارامشی  فراهم سازم که نیازی به ارامش دیگری نداشته باشدشرح مجلسی ره گوید مقصود از بی نیازی خداوند بعبادت هیچکس ندارد و نیز مقصود از بودن یک مومن  و یک پیشوا اهم است ازاینکه بالفعل ان مومن موجود باشد یا بالقوه زیرا چه بسا پبمبرانی که مبعوث شدند وتا مدتی کسی بانها ایمان نیاوردچنانچه درباب کمی عدد مومنین گذشت که حضرت ابراهیم ع یک تنه عبادت خدایرا میکردوکسی با او نبودتا انکه خداوند اورا باسپمعیل واسحاق مانوس کرد و بعصی گفه اندمقصود بیان حال این امت است پس منافاتی با تنهایی پیغمبران کذشته ندارد

حضرت صادق ع فرمود هر کس بپدر ومادر خود نظر دشمنی کند  در صورتیکه اندو باو نیز کرده باشد ،خداوند نمازش را نپزیرد شرح یعتی در صورت ستم باو نیز قبول نشود تا چه رسد اینکه نیکی باو کند8 حضرت باقر ع فرمود پدرم بمردی نگاه کرد که پسرش بهمراه او بود و ان پسر بشانه یدرش تکیه کرده بود فرمود پدرم با ان پسر از بدی ان کارش سخن نگفت تا از دنیا رفت 

اسحاق بن فروخ گوید حضرت صادق ع فرمود ای اسحاق بن فروخ هر که ده بار بر محمد وال محمد صلوات بعرستد خواوند و فرشتگان او صد بار بر او صلوات فرستد ایا گفتار خدای عزوجل رت نستبده ای که فرماید و اوست انخدا وندی که رحمت یا درود فرستد بر شما او و فرشتگانش تا برون ارد شمارا از تاریکیهابسوی روشنایی وبوده است بمومنان  مهربان سوره احزاب ایه 43 توصیح استشهاد  بایه شریفه براب اثبات اب معنااست این معنا است که چگونه خداوند فرشتگان صلوات ودرود بر کسی فرستد ودر اینکه صلوات خدا وفرشتگان بر مردم چییت و چگونه است مورد اختلافاست طبر سی ره گوید صلوات از خدا امرزش ورحمت است وگفته شده ثنا و ستایش ایت و برخی گفته اند کرامت و بخشندگی است واماصلوات فرشتگان همان دعای انها است جنانکه از ابن عباس قل شده   وگفته شده در خواست انهااست از خدای تعالی برای فرو فرستادنرحمت 

 حضرت صادق ع فرمود هکه دعایی کند و نام پیغمبر ص را نبرد ان دعا بالای سرش چون پرنده ای بچرخد و چون پیغمبر ص را برد دعا بالا رود نیز انحضرت فرمود مردی نزد پیغمبر ص امد عرضکرد ای رسول خدا من یک سوم صلواتم را شما قراد دهم ،نه بلکه نیمی از صلواتم زا مخصوص شما گردانم نه بلکه تمامی انرا از ان شما گردانم رسولخدا ص فرمود در این صورت خرج و موونه دنیاو اخرت تو کفایت شود شرح این حدیق 4 بیاید  شرح حدیث فیض ره در شرح حدیث3 گوید مقصود ار صلاه معنای لغوی ان است که دعا باشد  ومعنای گفتار ان مرو به پبیغمبر  اینست که هر گاه بدرگاه خداوند در   باره حاجتی دعا مبکنم اول بشم. دعا  ،  میکنم انرا ریشه پایه. قرار دهم وهمین است معنای انچه از تفسیر این حدیث بیاید که اشاره بحدیث 4 است 

 حضرت صادق ع فرمود پیوسته دعا محجوبست و میانه ان واستجابنتش. حجاب وپرده ای حایل است تا بر محمدوالش صلوات فرستاده شود که انگاه پرده و حایل بر طرف شود شرح  جزری در نهایه  گفته است صلوه در لغت بمعنای دعااست و عبادت مخصوصه را که شامل دعا است صلوه گفته اند چون در ان تعظیم خداوند است تا انکه گوید    و اما اینکه گوییم اللهم صل علی محمد معنایش این است که خدایااورا بزرگوار کن در دنیا بوسیله بلند کردن نام او و اشکارا کردن دعوت و نگهداری شریعتش و در اخرت بقبولکردن شفاعت او در باره امتش ودو چندان کردن اجر و پاداشش  فیض ره در وافی گوید معنای صلوات خدا بر پیغمبرش ص افاضه انواع کرامات و لطایف نعمتها است بر او واما صلوات ما و فرشتگان بر او پس ان در خواست ان کرامت و افاضه ان بر اواست و مجلسی ره گوید مشهور انست که صلوات از خدای سبحان رحمت واز فرشتگان اسغفار و طلب امرزش و از بندگان دعااست ودر معنای و ال گفته است ال پغمبر ص نزد شیعه امامیه عترت طاهره و خاندان معصوم او هستند و اینکه شهبد ثانی ره انرا مخصوص با میرالمومنین و فاطمه و حسن وحسین علیم السلام کرده است وجهی ودلیلی ندارد و اما نزد عامه در این باره اختلاف بسیاری است پس بر خی گفته اند ال پیغمبر ص تمامی امت او هستند وبرخی گفته اند عشیره اویند و برخی گفته اند هر که از بنی هاشم و بنی عبدالمطلب که گدفتن زکاه بر انها حرام است ال پیغمبرند سپس وجوهی برای اینکه دعا بدون صلوات محجوبست ذکر فدمودهاست 

 جعفری گوید شنیدم حضرت   ابوالحسن ع بمن فرمود چرا مینگرمکه تو نزد عبدالرحمان بن یعقوب هستی   جماری  عرضکرداو دایی من است  حضرت فرمود او در باره خدا سحخن ناهمواری گوید خدارا بصورت اجسام و اوصاف ان ان وصف کند و پس باو همنشین شو ومارا واگذاریابا بشین واوراترک کن  عرضکردم  او هرچه میخواهد بگوید بمن چه زیانی دارد وقتیکه من نگویم انچه را که او گوید ابوالحسن ع فرمود ایا نمی ترسی از اینکه باو عذابی نازل کردد و هردو ی شما را فرا گیرد ایا ندانی داستان انکس را گکه خود ازیادان موسی ع بود و پدرش از یاران فرعون پپس هنگامیکه لشگر فرعون در کنار دریا بموسی ویارانش رسیداز موسی جداشد که پدرش را پند دهد و بموسی و یارانش ملحق سازد و پدرش  براه خود در لشگر فرعون میرفت واین جوان با او در باره مذهبش ستیزه میکرد تا اینکه هردوی بکناری از دریا رسید ند و همینکه لشگر فرعون غرق شدند اندوو نیز باهم غرق شدند اندو نیز باهم غرق شدند خبر بموسی ع رسید فرمود او در رحمت خدا است ولی چون عذاب  نازل گردد از انکه نزدیک گنهکار است ودفاعی نشود

حضرت صادق ع فرمود هر که از برادردینی حود م کند و از او رای خالص و بی قرضانه باو نده خدای عزوجل رای یعنی عقل و تدبیر اورا بگیرد اما حدیث 6 سماعه گوید شنیدم حضرت صادق ع میفرمود هر مومنی که با برادر مومنش دنبال حاجتی از او برود وبرای او!مصلحت اندیشب نکند بخدا ورسلش خیانت کرده

  ابو بصیرگوید شنیدم حضرت صادق ع میفرمود هرکه از یاران ما که یکی از برادران دینیش در کاری ارز او کمک ویاری بخواهد وتا انجا که میتواند در ان کوشش نکند بخدا و رسولش ومومنین خیانت کرده ابو بصیرگوید بحضرت عرض کردم مفصودشما از مومنین چیست فرمود از امیرالمومنین ع تا اخر انان شرح مجلسی ره گوید محتمل است مقصود از مومنین ایمه علیم السلام باشد زیرا مومنبن حقیقی انهایند چنانچه در روایات مومنین بانان تعفسیر شده است و. محتمل است شامل سایربن نیز گردد 

ناز حضرت صادق ع روایت شده که امیرالمومنینع در ظمن سخنی از سحنان خود فرمود هر کاری که از برادر دینی خود سرزند ان را ببیهترین وجه ان حمل کن تا کاری کند که راه توجیه را بر تو ببندد و هیچگاه بسختیکه از دهان برادرت بیرون اید  گمان بد مبر در صورتیکه برای ان سخن محمل خوبی می یابی  شرح  مقصود این استکه هر گاه گفتاری یااکرداری از برادر دینی سرزند که دارای دو وجه است یکی نیک ویکی بد باید تا انجا که مقدور انسان است انرا حمل بر وجه نبک کند گر چه احتمال طرف دیگر راهم بدهد وتجسس ووارسی کردن هم جایز  نیست وخداوند از ان نهی فرموده مگر انکه راهی بر حمل وجه نیک بدست نیاور.ی یا انرا بر تو ببندد

عمر بن یزید از پدرش حدیث کند که گفت شنیدم حضرت صادق میفرمودهرکس برادر دینی خودرا تهمت زند احترامی میان اندوبجا نماندوهرکه با برادر دینی خود مانند سایر مردم معامله کند او ازانچه خودرا بدان بسته یعنی مذهب حقه بیزار وبر کنار شده است 

ونیز انحضرت ع فدمود هر گاه بناصبی ها و هم نشینی انها گر فتار شدی پس مانند کسی باش که روی سنگ سرخ شده نشسته باشی تا بر خبزی زیرا خداوند انها را دشمن دارد و لعنت کند پس هر گاه دیدی که در باره امامی از امامان بد گویند بر خیر زبرا غضب خداوند در چنین وقتی بر ایشان نازل کردد

عبدالاعلی گوید شنیدم از حضرت صادق ع که گوید میفرمود  کس بخدا وروز جزا ایمان دارد نباید در مجلسی بنشیند که امامی در ان عیب کنند یا مومنی را تهمت نمابند و 12 ونیز انحضرت ع فرمود سه مجلس استکه خداوند انها دشمن دارد وعذاب خودرا بر اهل ان بفرستند پس با انان ننشینید ومجالست نکنید که در ان کسی باشد که در فتوای خوددروع گوبدو دیگر مجلسیکه ذکر دشمنانما در ان تازه و نو ولی ذکر ما در ان کهنه باشدودیگر مجلسیکه در ان کسی استکه ار پیروی ما مردم دا باز مبدا رد و تو میدانی که او چنین کسی است عبدالاعلیگویا در مشتش بود اول ایه سوره انعام  ایه 108دشنام ندهید انانان را که جزو هر گاه بینی انان را که فرو رونددر ایتهای ما پس روی گردان از ایشان تا فرورونددر داستانی دیگر سوم ایه 116 از سوره نحل ونگوییدبدانچه میستایید زبانهایشما بدوروغ این حلال است و ابن حرام است تا بدوروغ بر خدا افترابندید 

از لقمان حدیث شد که به پسرش گفت ای پسر جانم زیادبا مردم نزدیک مشو که موجب دوریت از دلها انها شوی یعنی چون زیاد رفت و امد با مردم کردی موجب ملال و خستگی انها شود ودر نتبجه موردبی مهری انان واقع شوی و یکسره از انان دورر مکن که اعتنایت نکنند و خوار و بی مقدار شوی هر جانداری همانند خودرا دوست دارد و اومیزادهم بمانند خود دوستی ورزد  کالای خودرا جز در نزد خریدار و جویایش پهن مکن و چنانچه میان گرگ و گوسعند دوستی نباشد خم چنین میان نیکو کار و بد کار دوستی نباشد وهر که بقیر نزدیک شود پاره ای از ان بچسبد هم چنین هر کسی با تبهکار در زندگی شریک شود از روشهای او بیاموزد وهر یک جدال وستیزه جویی را دوست دارد دشنام خورد و هرکه بجاهای بد رود متهم گردد وکسی که با رفیق بد هم  نشین شوددر امان نباشد و هرکه زبان خودرا نگه ندارد پشیمان گردد

 حضرت صادق ع فرمود هر زمان امیرالمومنین ع بمنبر میرفت میفر مود سزاواد است از برای مسلمان،که از رفافت با سه کس دوری جوبدپرروی بیباکی که تباهکار است. و احمق و دروغگواما شحص پر روی تباهکار پس کردار خویشتن را برای تو بیاراید ودست دارد که تو نیز مانند او باشی و نه در کار  دبن تو را کمک کند ونه درکار اخرت و نزدیکی بااو جفاکاری و سنگدلی است وورودو خروجگاو  ورعت و امدش برای تو ننگست و امااحمق پس کار خیری در باره تو انجام ندهد و بجلوگیریش از رسیدن بدی بتو امیدی نیست اگرچه خودرا بتلاش اندازد و بسا که بخواهد بتو سودی برساند ولی ار روی حماقت زیانت رساند پس مرگاو به از زندگیش میباشد و خموشی او با از گفتارش ودوری او از تو به از نزدیکی اوست واما ددوغگو زندگی کردن با او بر تو گوارانشود وگفتار تو را بیگران باز  گوید واز دیگران بسوی تو ارد هر گاه افسانه را بپایان رساند بافسانه دیگری مانند ان بچسباند

و در نسخه وافی و مطهااست یعنی بکشاند تا بدانجا که داست گوبد ولی کسی باور ننکند و میانه مردمانرا بدشمنی پراکنده  سازد. ودر سبنه ها تخم کینه افشاند و برویاند از خدای عروجل بپرهیزید وخودرا بپایید 2 ونیز از تنحضرت ع حدیث کرده که فرمود شایسته نیست که مرد مسلمان با شخص تبهکار طرح برادری افکند زیرا که او کردار خود را برایش بیارایدودوست دارد که ان مسلمان هم چون او شود واورا نه در کار دنیا و نه در کار اخرتش کمک نکند ورفت امدش برای او ننگه است 

 امیرالمومنین ع فرمود رسولخدا ص  فرمود بنگرید که با چه کسی هم صحبت هستید زیرا هیچکس نیست که مرگش فرارسبد جز انکه یارانش در پیش خدا برابرش مجسم شوند اگر از نیکان باشد نیکانند وبدانها شاد شود واگر از بدان باشد بد هستند و بداند که بسر نوشت انان دچار شود و هیچکس نیست که بمیرد و هنگام مرگش برابر او مجسم نشود 

حضرت صادق ع فرمود امیرالمومنین ع. باکی نسیت  بر تو که با شخص خردمند همنشین شوی اگر چه کرم جوانمردی وجود  وبخشش اورا نپسندی و ازاین ناحیه نفعی از او نبری ولی ازخرد او منتفع شو و از احلاق بدش بپر هیز  هیچکاه هم نشینی با شخص کریم را دست مده اگر چه از خرد او سودی نبری ولی با خرد خود از کرم او سود ببر و بگریز هرچه میتوانی از هم نشین با شخص پست و بی خرد

حضرت با قر ع فرمود  بحقیقت و راستی که خدا مردی بیابانی را باو دو کلمه که با انها بدر گاه خداوند دعا کرد امرزید و ان دو کلمه این بود که گفت اللهمان تعذبنی فاهل لذالک انا و ان تغفرلی فاهل لدالک انت یعنی بار خدایا اگر مرا عذاب فرمایی پس من سزاوار انم واگر بیامرزی پس تو شایسته انی  پس خداوند اورا امرزد 

 فضل  بن یونس از حضرت ابی الحسن موسی بن جعفر ع حدیث کندکه  انحضرت بمن فرمود این دعارا بسیار بخوان  اللهم لا تجلعلنی من المعارین ولاتخر جنی من التقصیر  یهنی بار خدایامرا از عاریت داده شدگان ایمان قرار مده واز تقصیر  بیرون مبر گویدمن عرض کردم اما عاریت داده شدگان معنایش را دانستم ایا معنای و مرااز تقصیر بیرون مبر چیست و یعنی چه فرمود هر کاری را که بخاطر خدای عزوجل انجام دهی  پس خودرا در ان کار پیش خود مقصر بدان زیرا که همه مردم در کارهاشان میان خود و خدای عزوجل تقصیر کار ومقصرند

ابان بن تغلب گوبد حضرت صادق ع فرمود مبگویی ای دعا را که ترجمه اش چنبن است با خدایا من از تو خواهم با ابنکه بندگان از چون تویی خاهش نکنند خواهم بحق محمدپیغمبرت ورسولت وبحق ابراهیم خلیل خود وبر گزیده ات و بحق موسی هم سخنت و هم رازت و بحق عیسی کلمه ات وروحت وار تو حواهم بحق صحف ابراهیمو تورات موسی وزبور داود و انجیل عیسی و قران مجمد ص و بهروحییکه فرستادی و بحق هران حکمیکه انرا کذرا فرمودی وهر ان حقیکه بدان حکم فرمودی وهر بی نیازی که توانگرش کردی و هرگمراهی که راهنماییش کردی وهر خواهنده ای که بدو عطا فرمودی واز اتو خواهم بدان نامت که بر شب نهادی پس تاریک شد وبدان نامت که بر روز نهادی  پس روشن گشت وبدان نامت که بر زمین نهادی پس ارامش گرفت و با ان اسمانها را ستون زدی و استوار سدند و بدان نامت که بر کوهها نهادی ومسقر سدند  وبدان نامت که روز بهارا بدان پر اکنده کردی واز تو خواهم بدان نامت که مردگانرا بدان زنده سازی واز تو خواهم بدانچه مرکز انعقاد عزت عرشت شد و اخرین رحمتی که از کنایت قران یا لوح محفوظ اشکار گردد از تو خواهم که بر محمد و الش رحمت فرستی وحفظ قران و انواع دانش را بمن روزی کن و اینکه انها را در دل و گوش و چشم پا بر جا کنی و با گوشت وخون و استخوان و مغز من انهارا بیامرزی وشب وروز مرا از رحمت و قدرت خودت بدانهابکار اندازی زیرا که نه جنبشی و نه توانایی بجز تو نیست ای زنده و پابنده گوید ودر حدیث دیگر اصافه دارد که ترجمه ان اصافه نیز اینست واز تو خواهم بدان نامت که بند گانی که دعایشان را باجابت رساندی. و بدان ترا خواندندو پیمبرانت بدان ترا خواندندکه انخارا امیرزیدیو بدانهاترحم کردی واز تو خواهم بهر نامی که در کتاب هایت فرو فرستادی وبدان نامت که عرش تو بدان پا برجاشدو بنامت واحد احد فرد وتر متعال انکه همه ارکان را عرش یا اسمانهاوزمینها و جز انراپر کرده وپاک پاکیزه و مبارک مقدس حی قیوم روشنی اسمانها وزمین رحمن و رحیم کبیر متعال و از خواهم بحق کتابت که بحق وراستی فرود امده و کلمات تامه ات ونور تام تو و بعظمتت وارکانت و کویددر حدیث دبگری است که رسولخداص فرمود هر کس بخواهدکه خداوند عزوجل قران و دانش را در دل او نهد این ودعا را که گذشت با عسل سفید در ظرف پاکی بنویسد سپس  انرابا اب بارانیکه بزمین ترسیده باشد بشویدوسه روز نا شتا بخورد که اشای الله قران را حفظ کند 

حضرت صادق ع فرمود در هر خانه که قران خوانده شود وذکر خدای عزوجل شود برکت ان خانه زیاد گردد و فرشتگان در تن خانه ایند و شیاطین از ان دوری کنند وبرای اهل اسمان بدر خشید چنانچه ستاره فروزان برای اهل زمین میدرخشبد واما خانه ایکه خوانده نشود وخدا در ان خانه ذکر نشود  برکتش کم شود و فرشتگان از ان دوری کنیدوشیاطین در ان خانه درایند    ایند بتحقیق ریول خدا ص فرموده ایا شما را اگاه نکنم به بهترین کارهایتان که در درجات شما از همه کارها یتان که در در درجات شما از همه کارها بالاتر ونزد خداوند از همه پاکنر و پاکیزه تر است وبرای شما از دینار طلا  ودرهم نقره بهتر وار ابنکه با دشمن خودتان بر خورد کنید وجهاد کنید و شما انها را بکشند خوبتراست  عرض کردند چرا فرمود ان بسیار ذکر خدا کردنست و سپس فرمود مردی خدمت پبغمبر ص فرمود هرکه زبانی گویای بذکر خدا باو داده شده است خیر دنیا و اخرت باو داده شده ودر بار ه گفتار خدایتعالی. ومنت منه که فزونی جویی سوره مدثر ایه 6 فرمود پعنی انچه کار خیر برای خدا کردی انرا بیش مشمار 

امام صادق ع فرمود هر گاه سه تن یا پیشر از مومنین انجمن کنندبهمان شماره از فرشتگان حاضر شوند تا اگر انها دعای خیری کنند فرشتگان امین گو یند و اگر از شری پناهی چویند فرشتگان دعا کنند تا خدا ان شر را از انها بگرداند واگر حاجتی سوال کنندنزد خدا شفاعت کنند و قضای انرااز خدا بخواهندو هرگاه سه تن از منکرین   ولایت ال محمد ص یا بیشتر انجمن کنند ده برابر انهااز شیاطین حاضر شوند تا اگر سخنی گویند شباطین هم بد گویی  کنند پس هر کس از مومنین که گرفتار انها شود چون در این مطالب وارد شدند باید بر خیزد وشریک و همنشین  شیطآن نشودزیرادر برابر غضب خدای عزوجل چیزی   یارای مقاومت ندارد و لعنت خدا را چیزی باز نگرداند سپس ان حضرت  صلوات الله علیه فرمود و اگر نتواند 

امام صادق ع فرمود برخی از فرشتگان اسمان به یک و دو و سه تن  از ساکنان زمین که فضل ال محمدرا ذکر میکنند سر کشی میکنند و میگویند نمی بینبد اینهارا که با وجود کمی خودو بسیاری دشمنان  فضل ال محمد ص را میس سپس دسته دیگر از فرشتگان گویند این فضل. خداست که بهر که خواهد می دهندو خدا صاحب فضل بزرگست 5 حدیث میسر گوید امام باقر بمن فرمود ایا شما خلوت میکنیدو گفتگو مینماییدو هر چه خواهیم از مختصات  شیعه می گییم فرمود همانا بخدا من دوست دارم که در بعضی از انمجالس با شما باشم همانا بخدا که من بوی شما و نسیم شما   عقابد و اقوال شما را دوست دادم  شمایبدکه دین ملایکه اوراداریدپس مرا بشفاعت و کفالت خود با پرهیز از حرام و کوشش در طاعات کمک کنبد

عباد بن کثیر گوید بامام صادق ع  عرضکردم داستانسرایی را دیدم که داستان میسرود و میگفت این است ان مجلسی که هر که در ان نشیند شقی نگردد امام صادق ع فرمود هیهات هیهات بخطا رفتی استاههمالفره  1 در لغت عربی این جمله در موردیگفته میشود که سخن یاوه و نامر بوطی از دهن شخصی در اید        همنا برای خدا کرام کاتبین  2 فرشتگان بزرگوار یکه کار انها نوشتن است  فرشتگانی است سیاح که چون بمردمی بر خودند که از محمد وال محمد یاد گویند بایستند که بحاجت خود رسیده اند سپس مینشینند و با انها دانش اموزند وچون بر خیرند از بیمارانشان عیادت کنند وبر سر مرده هایشان  حاضر شوند واز غایبشان خبرگیری کنند اینست مجلس که هر که در ان نشیند شقی نگردد

ابن حمزه گوید شنیدم امام صادق ع می فرمود شیعیان ما با خود مهربانند باشند چون را یاد کنند همانایاد ما یاد خداست هر گاه ما یاد خداست هرگاه مایاد شویم خدا را یادشویم خدا یاد شود وچون دشمن ما یاد شود شیطان یاد شود 2 امام صادق  ع فرمود بزیارت یگدیگر روید زیرا زیارت شما از یگدیگر زنده گردانیدندلهای شماویاد نمودن احادیث ما ست و احادیث ما شمارا بهم متوجه می سازد پس اگر بانها عمل کنید هدایت و نجات یابید وگر انها را ترک کنید   گمراهو هلاک شوید پس بانها عمل کنید ومن ضامن نجات شمایم

امام باقر ع فرمود رسولخدا ص برای مردم،خطبه خواند و فرمود بدترین شما را بشماخبر ندهم  کفتند چرا یا رسول الله فرمود کسبکه از صله و بخشش دریغ کند وبنده خودرابزند و تنهابخوردانهاگمان خدا مخلوقی را بدتر از او نیافریده سپس فرمودبدتر ازاین را بشما خبر ندهم  گفتند چرا یا رسول لله  فرمود کسیکه  بخیرش امبد نیست  وازشرش ایمنی نباشد انها گمان کردند خدا مخلوقیرا بدتر از او  نیافریده  وسپس فرمود  فرمود شما را خبر ندهم به بدتر از ابن  عرض کردندچرا یا رسول الله فرمود کسبکه زیاد فحش دهدو لعنت کند چون مومنین را نزدش نام برندانها را لعنت کند وچون انها یادش کنند  لعنتش کنند  

رسولخداص فرمود نبود زمانیکه جبرییل نزد من اید جز انکه غالبا میگفت ای محمد از بغض و دشمنی مردم بپرهیز   6 امام صادق ع فرمودجبرییل  به پیغمبر  گعت از گفتگو و ستیزه با مردم بپر هیز  7  امام صادق ع فر مود از بر انگیختن شر نپرهیزد که موجب گناه وغرامت شودکو عیب پوشیده را اشکار کند 8 وو فرمود از دشمنی با مردم بپرهیز زیرا دشمنی دل را مشغول کند وموجب نفاق شود  وکینه ها پدید ارد

هنگام مباحثه و مجادله بخدا سوگند یا نکنید زیرا ممکن است از ترس عذاب وعقاب خدا از انچه سوگند خورده اید  برایدیگر منتقل شوید ورسواگردید  حدیث 4 امام صادق ع فرمود با شخص حلیم و سفبه مجادله مکن زیرا حلیم دشمنت دارد وسفیه ازارت رساند  توضیح  حلیم دو معنی دارد 1 خردمندو عاقل 2 خویشتن داری که در کارهاشتاب نکند و هردو ور اینجا مناسب است  وسفیه بیخرد و نادانست 

پیغمبر ص فرمود سه خصلت است که هر کس  خدای عزوجل را با انها ملاقات کند با این سه خصلت بمیرد از هر دریکه خواهد داخل بهشت شود کسیکه خلقش نیکو باشد ودر غیبت و حضور مردم از خدا بترس و مجادله نکند اکرچه حق با او باشود 3 وباز فرمود کسیکه خدا را هدف مجادلاتش کند بتحول بسیار نزدیکشود شرح مرحوم مجلسی برای این روایت سه معنی ذکر فرموده که دوستی ان ،قربب بذهن است 1 در ذات و صفات خدا واردبحث و گعتگو نشوید و با یگدیگر ستیزه  منمابید زیرا  عقول و افکار بشر از درک ان قاصر است وازاین  رو همواره از رایی برای دیگر منتفل ،میشوند چنانچها ز سخنان حکما و متکلمین  هویدااست که ،هر کدام مذهب و عقیده یی دارند  پس بهتر انستکه بتعلیمات. قران و سنت اکتفاشود. چنانچه درس 367 دو مثال از تعلیمات قران واخبار را با تعلیمات حکما و ،عرفاتطبیق  نمودیم وممکن است مراد بانتقال. انتقال بکفر و باطل باشد

 امرالمومنین ع فرمود از مجادله وستیزه بپرهیزید که دلهای دوستان و برادران را بیمار کنند و نفاق رویانند  زیرا  سلامتی دل بصفا وصمیمیت است و بیماریش بکینه واندوهو پریشانی خاطر که از مجادله وستیزه بر خیزد  ودوستان. را با یگدیگر دو رو کند 

امام صادق ع میفرمود رسولخدا ص فرمود خدای عزوجل فرماید  وای برکسانیکه دین را دام بدست اوردن دنیا کنند وای بر کسانبکه مردمی را که بعدالت دستور دهند بکشند  وای بر کسانبکه مومن در میان انها با خوفو تقیه بسر برد اینهابمن مغرور میشوند  برای اینکه نعمت و مهلتشان میدهم یا بر من گستاخی میکنند بحق خودم سوگند که فتنه و بلایی برای انها پیش اورم که خردمندان سر گردان شود 

امام صادق ع ع فرمود اهل دوزخ از اینرو در ووزخ جاودان باشندکه نبت داشتند اگر در دنیا جاودان باشد همیشه نافرمایی خدا کنند و اهل بهشت از اینرو در بهشت جاودان باشندکه نیت داشتند اگر در دنیاباقی بمانند  همیشه اطاعت خدا کنند پس این دسته و ان دسته  بسبب نیت خویش جاودانی شدند. سپس قول خدایتعلی را تلاوت نمود بکو هر کس طبق طریقه خویش عمل میکند 79 سوره 17 و فرمود یعنی طبق یت خویش شرح از توضیحی که ذیل روایت دوم این باب  راجع بمعنی نیت بیان شد معلوم گشت که نیت خوب لازمه طینت پاک وصفات حمیده وملکات فاضله است و بدان جهت استحقاق جاودانی بودن در بهشت را پبدا مبکند زیرا چنین اشخاصی اماده اهمال صالحه و موجبات ثواب میباسد و مانع انجام دادن از جانب انهانیست و کافر با ان  حالت خبیثیکه داردبرای ضد اعمال و صفات مومن اماده است 

 رسول خدا ص فمود چه زشت است فقر بعداز ثروتمندی وچه زشت از است گناه بعداز خواری و درویشی وزشت تر از ان کسی عبادت خدا کنو و سپس انرا واگذارد شرح زشتی فقر بعداز ثروتمندی یا از لحاظ  اسراف و تبذیرو بکار ماندن  و خرج کردنست وبا از لحاظ اینستکه انسان با وجود انکه ثروت  دارد مدتی با دست باز زندگی میکرده است نا گاه طریق بخل وخستپیش گیرد و چون فقرا زندگی کند و یا مقصود زشتی در نظر اهل  دنیاست اگر چه نزد خدا پسندبده باشد و تما زشتی گناه بعداز خواریو دروبشی بمعنی گناه کردن در زمان پیری وسستی ویا گناه کردن در زمان غنا و ثروت است پس از انکه  بفقر ودرویشی مبتلا باشد

امام صادق فرمود در تورات نوشته است ای ادمیزادتنها بعبادت من پرداز تا دلت را از بی نیازی پر کنم و نسبت بخواستت ترا بخودت وانگذارم و بر من استکه نیاز رااز تو بردارم و دلت را از ترس خود پر کنم و اگر برای عبادتم خود را فارغ نسازی دلت را از گرفتاری دنیا پر کنم سپس در نیاز را برویت نبندم و ترا با خواستت واگذار

 امام صادق ع میفرمود همانا رحم بعرش اوبخته و میگوید بپیوند ببر از   هر که از من ببرد  وان رحم ال محمد ست که خدای عزوجل فرماید کسانیکه انچه را خدا امر بپبوندش فرموده  پیوست میدهند 27 سوره 13 و رحم هر خوبشاوند است  شرح اویختن رحم بعرش کنایه از در خواست حق خوبش است در حضور پروردگار و سرعت اجابت او

امام باقر ع فرمود صله ارحام اعمال پاک کند واموال را فزونی دهد و بلا را بگرداند و حساب را اسان کند واجل را تاخیر انوازد. 5 رسولخدا ص فرمود سفارش میکنم امت حاضر و غایبم را و انهایی در پشت مردان وزهدان نندتاروز فیامت که صله رحم کنند اگرچه بفاصله یکسال راه باشد  زیرا صله رحم جزی دین است 6 امام صادق ع فرمود صله ارحام خلق ر ا نیکو  و دست را با سخاوت و نفس را پاکیزه و روزی را زیاد واجل را به تاخیر اندازد

1. مردی خدمت پیغمبر ص امد وعرض کرد یا رسولله فامیل من تصمیم گرفته اند بر من حمله کنند و از من ببرند ودشنامم دهند ایا من حق دارم انها را ترک گویم فرمود در انصورت خدا همه شمارا ترک مبکند عرضکرد پس چکنم فرمود بپیوند با هرکه از تو ببرد وعطاکن بهرکه محرومت کند ودر گذر از هر که بتو ستم نمابد زیرا چون چنین کنی خداترا بر انها یاری دهد 3 امام رضا ع فرمود مردیکه سه سال از عمرش باقی مانده صله رحم میکند خدا عمرش را 3چ سال قرار مبدهد و خداهرچه خواهد مبکند

 جمیل بن دراج گوبد از امام صادق ع این قول خدای جل ذکره را پرسیدمو بترسید از خدایبکه بنام وی از هم دگر تقاضامبکنید و از بریدن خویشاوندیها پروا کنید که خدا مراقب شماست 20 سوره 4 فرمود ان ارحام مردم است که خدای عزوجل بصله ان امر فرموده وبزرگش داشته مگر نبینی که انرا در ردیف خود قرار داده است

امام صادق ع میفرمود نفس کشیدن  کسبکه برای امر ما اندوهگین است و برای ستمیکه بماشده غمگین میباشد تسبیح مبباشد وهمت گماشتنش برای امر ما عبادتست و پنهان داشتنش راز مارا جهاد درراه خداست راوی گویدمحمد بن سعبد من گفت این روایت را با اب طلا بنویس که من چیزی بهتر از این ننوشته ام

حضرت ابوالحسن ع فرمود  اگر دراین دستت. چیزی باشد وبتوانی  بان دستت نفهمانی بکن یعنی رازت را از خواص اصحابت پوشبده دار راوی گوید مردی نزد انحضرت بود واز فاش ساختن رازبمیان امد حضرت فرمود زبانت رانگهدار تا عزیز شوی و مردم را بافسار گردنت مسلط مساز که ذلیل گردی  حدیث امام صادق ع ،فرمود همانا امر ما پوشیده ودر پرده  پیمانست همان پیمانی که خدا و پیغمبر و ایمه صلوات الله از مردم گرفته اندکه راز مارا از نا اهل نهان دارند پس هر که ان پرده را علیه ما بدرد خدا ذلیلش کند 

 امبدالمو منین ع فرمود خوشا حال بنده گمنامیکه باو اعتنا شود  او مردم را شناسد ولی مردم اورا نشناسد خدا رضایت اورا شناسد اورا برضوان شناساند  اینها چراغهای هدایتند ککه هر فتنه تاربک و سختی از برکت انها زایل شود و در هر رحمتی برایشان گشوده گردد نه پخش کننده و فاش سازنده رازند و نه خشن و ریاکار وفرمود سخن خیر گوبید تا  بدان معروف شوید کار خیر کنید تا اهل خیر شوید عجول وفاش  کننده راز نباشید زبرا بهترین شما کسانی باشدکه چون بانها بنگربدبیاد خداافتندو بدترین شما  سخن چینانی باشند که میا  دوستانجدایی افکنند عیبجوی پاکدامنان باشند 

امام صادق ع فرمود همانا خدا دانستکه ارتکاب گناه برای مومن  از خود بینی بهتر است و اگد چنین نبود هر گز مومنی بگناهی دچار نمیشد و فرمود هر که را خود بینی فراگیرد هلاک شود  3 علی بن سوید گوید ار حضرت ابی الحسن  ع راجع به خود بینی وعجبی که عملرا فاسد کند پرسیدم فرمود خود بینی چند درجه دارد بعضی از ان درجات اینستکه کردارزشت بنده بنظرش جلوه کند وانرا خوب پندارد وو ار ان خوشش اید و گمان کند کار خوبی میکند 2 وبعضی از درجاتش اینستکه بنده به پروردگارش ایمان اورد کبر خدایعزوجل منت گذارددر صورتیکه خدا را بر او منت است که بایمانش  هدایت فرموده 

 امام صادق ع فرمود هیچ بر سرش لگامی است و فرشته یی است که انرا نگه میدارد  هر گاه گردنکشی کند فرشته باو گوید فروتنی کن خوا پستت کند سپس همواره نزد خود بزرگترین مردمو در چشم مردم خوارترین انها باشد وهر گاه تواضع کند خدای عزوجل اورا بالا برد  فرشته باو گوید سر فراز  باش  خدا سر فرازت کند سپس هممواره نزد خود کوچکترین مردم ودر چشم مردم بالاترین انها باشد 

ریولخدا ص فرمود دوز قیامت خدا با سه کس سخن نگوید و بانها توجه نفرماید وپاک و بی الایششاننساز. وبرای انها عذابی درد ناکست پیز کار وسلطان جبار وفقیرخود خواه 15  امام  امام صادق ع فرمود چون یعقوب سالخوردهبر یوسف علیهما السلام وارد شد عزت سلطنت بوسف را گرفت و باحتدام او پیاده نشد جبرییل ع فرود امد و گفت یوسف کف دستت را باز کن چون باز کردنوری از ان برخاست ودرفضای اسماان قراد گرفت یوسف گفتاین چه نوری بود که از کفم خارج شد گفت پیاده شدنت براب یعقوب سالخورده نبوت از از فرزندانت بر کنار شد و از نسل تو پیغمبری نباشد شرح  پیداست که چنین خلافی نسبت بمردم هعادی مستوجب چنان کیفری نیست ولی پیغمبران بواسطه علوشان و رفعت مقامشان بکو چکترین خلاف مورد عتاب میشوند ونظم ودقت دستگاه حساب خدا مقتضی سنجش است

 امام صادق ع از قول رسول خدا ص فرمود بزرگترین تکبر خوار شمردن  وسبک شمردن حق است راوی گوید عرضکردم خوار شمردن مخلوق و سبک. شمردن حق چیست فرمود در برابرحق نادانی کند واهل حق طعنه زند پس هرکه چنین کند یا لباس مخصوص خدای عزوجل ستیزه کرده است عبدالاعلی گوید بامام صادق ع عزضکردم تکبر چیست فرمود بزدگترین تکبر اینستکه حق را سبک شماری ومردم را پست دانی گفتم سبک شمردن حق چیست فرمود در برابر حق نادانی کند وباهل حق طعنه زند 

امام باقر ع فرمود بزدگمنشی روپوش خداست ومتکبر با دو پوش خدا کشمکش دارد  امام صادق ع فرمود بزرگمنشی رو پوش خداست و هرکه نسبت بچیزی از ان با خدا ستبزه کند خدادر اتش سرنگونش سازد 6 امام باقر وامام صادق ع فرمود ند هد که به سنگینی زریی  تکبر در دلش باشد داخل بهشت نشود 7. محمد بن مسلم گوید یکی از اندو امام علیهم السلام

فرمود هرکه باندازه  سنگینی دانه خردلی  تکبر در دلش  باشد داخل بهشت نشود راوی گوید ن گفتم انالله وانا الیه  راجعون 1 1مام فرمود چرا گفتی انالله و اناالیه راجعون  گفت برای انچه از شما شنیدم فرمود چنانکه تو فکر میکنی نیست. مقصود من انکار است و ان جز انکار نیست  یعنی مقصود تکبر انکار خداو گردنگشی در برابر اوست این جمله در عربی برای اظهار تاسف و بجای وای بحال من گفته میشود چون راوی گمان کرد هر کس تکبر داشته باشد ببهشت نرود این جمله را گفت

امام صادق ع میفرمود تکبر در بدترین مردم است ار هر جنسی که باشد اگر چه پست  و بی مقداد باشد کبر وبزرگ منشی لباس مخصوص خداست کسی که با لباس خدای عزوجل منازعه کند خدا جز پستیش نیفزاید رسولخدا ص از یکی کوچه های مدینه مبگذشت وزن سیاهی سرگین بر میچید اورا بکناری زو او گفت را پهن است یکی از مردم خواست اورا بکناری زند دشنام دهد پیغمبر صفرمود رهایش کنید که او سرکش است امام باقر ع فرمود  عزت روپوش خدا وبزرگ منشی زیر پوش خداست پس هر کس بیکی ار انهادست دازی کند خدا در دوزخسر نگونش کند شرح روپوش وزیر پوش استعماره است برای اختصاص عزت وبزرگمنشی بخدایتعلی چنانکه لباس روپوش وزیر پوش هر کسی مختص لخود اوست

تکبر بر پیغمبران و امامان مانند کسانیکه بانهانگرویدند و گفتندانومن لبشرین مثلنا بلکه بایشان ناسزا گفتند و انهارا کشتند تکبر بر بندگان خدا وسبب تکبر چند چیز است 1 علم ودانش 2 عمل و عبادت3 حسب و نصب نژادی 4 چمال وزیبایی 5 ثروت و داریی  6 زور وبازو و نبرومندی 7 دوشتن پیروان و یاران و شاگردان و نو کران و فامبل و خوبشان  اما معالجه تکبر دو راعلمی و عملی دارد راه علمیش اینستکه انسان بحقارت و پستی خود و عظمت و کبریایی پروردگارش اگاه شود ولی این دو اگاهی    طول بشیار دارد و نهایت علم صدیقین همین است ولی برای شناختن حقارت خود کافی است که در بکی از ایات بسبار قران که در این زمینه وارد شده است تامل کند زیراعلم اولین ک اخرین در قرانست برای کسیکه چشم بصیرتش  باز باشد

 امام باقر ع فرمود در تورات نوشته است از جمله مناجانت خدای عزوجل با موسی بن عمران ع این لود که ای موسی راز پنهان مرا درباطن خویش پوشیده دار ودر اشکارت سازگاری با دشمن  من ودشمن خود را از جانب من اظهار کن وبا اظهار راز پنهانمسبب دشنام دادن انها بمن مشو تا در دشنام دادن من شریک دشمن خود ودشمن من گردی 4 رسول خدا ص فرمود پرودگارم مرا بسازکاری با مردم امر فرمود چنانکه بانجام واجبات امر فرمود 

امام صادق ع فرمود لقمان به پسرشگفت  پسر جان اگر خیال کنیسخن از نقره است خاموشی از طلا است رسول خدا ص فرمود سه چیز است که هر که نداشته باشدهیچ کارش تمام نیست  پرهیز گاری که اورا از نافرمانی خدا باز داردوخلقی که بسبب ان لا مردم بسازد وبردباری که نادانی نادان را رد کند  2 امام صادق میفرمود جرییل ع نزد پیغمبر ص امد  وعرضکردای محمد پروردگارت سلام میرساند و میگوید با مخلوقم مدارا کن

مردی بحضرت الولحسن ع عرضکردم مرا سفارشی نما فرمود زبانت را نگهدار تا عزیز باشی و افسار خودرا بدست مردم مده که خوار و زبون شوی 5 رسول خدا ص بمردی که خدمتش امد  فرمود نمیخواهی ترا بامری  رراهنمایی کنم که خدا بسببان بهشت برد عرضکردچرا یا رسول الله فرمود از انچه خدا بتو داده بده عرض کرد اگر خودم از اینکه باو دهم نیازمند تر باشم چکنم فرمود مظلوم را یاری کن عرضکردم اگر خودم از انکه یاریش کنم نا توانتر باشم چکنم فرمود کا ری براینادان کن یعنی نادان را راهنمایی کن عرضکردم اگر خودم  نادانتر از او بودم چکنم فرمود زبانت را جز از خیر خا موش دور ایا شدمان نیستی که یکی از این خصال داشته باشی که ترا ببهشت برد

امام صادق ع سه بار میفرمود مومن نرد خدای عزوجل بهترین مقارا دارد همانا خدا مومن ببلا مبتلا کند  و سپس اورا قطعه قطعه. کند تا جانش را بگیرد واوخدارا بر انحالت شکر کند 14امام صادق عفرمود در بهشت مقامی است که هیچ بنده ایی بان نرسد جز با بلایی که در دنیا ببدنش رسد  عبدالله بن یعفور که همیشه بیمار بود گوبد از درد هاییکه  میرسدبامام صادق ع شکایت کردم حضرت بمن فرمود  ای عبدالله اگر مومن پاداشی را که برای مصیبتها دارد بداند ارزو میکند که اورا با مفراضها تکه تکه کنند16 امام صادق ع میفرمود اهل حق  همیشه در سختی بوده اند بدان که سختی بودهاند  بدان

 سختی مدت کوتاهیدادد وعاقبتش با اسابش ط لانی است

امام صادق ع فرمودمصیبتها و بخششهایخدا است. وفقد درخزانه  خدا محفوظست و انرا جز به بنده. عزیزش که خواهد اورا بخود متوجه سازد ندهد 3 رسولخداص ای علی همانا خدا فقر را نزد مخلوقش به امانت گذاشته هر که انرا نهان دارد

خدایش مانند پاداش روره داریکه بعبادت بپاخاسته دهد وهرکه انرانزدکسیکه میتواندحاجتش را بر اوددفاش سازدواونکندو اورا کشته است اگاه باش که اورابا شمشیرو نیزه نکشته  بلکهبا زخم به دل کشته شود

حضرت ابوالحسن ع قرموده هرکه برادر مومنش  برای حاجتی نزد او اید رحمتی باشد که خدای تبارک وتعالی بسوی او کشانبده پس اگر انرا بپذیردبولایت ما پیوستن داده وولایت ما بولایت خدا پیوسته است و اگر با وجود انکه توانابی بر قضاحاجت او دارداورا رد کند خدا در قبرش ماری از اتش باو مسلط کند که تا روز قیامت اورا بگزد وچه انکه امرزیده باشدیا معدب گناه دیگری داشته باشد یا نداشته باشد  واگر حاجت حواه اورا معذو ر دارد وضعش بدتر است  شرح یعنی علاوه بر گردن مار عذاب بیشترش کنند زیرا وقتی صاحب حاجت معذورش دارد که هرچه اصرار کند جواب انکارشنود بر انکه در قضاحاجت برادر مومن نبابد مسامحه کردتا مجبور بمعذور داشتن گردد

امام باقر ع فرمود بخدا سوگند که گذاردن یک حج نزد من از اینکه یک بنده اراد کنم تا برسد به ده بنده و هفتاد بنده محبوتر است واگر یک خانواده از مسلمین را کفالت کنم که انها را از گرسنگی برهانم و پیکر شانرا بپوشانم تا ابروی انهارا نزد مردم حعظ کنم نزد من از گزاردن حجیو حجی تا برسد بده حج و هفتاد حج محبوتراست این لف خدای تبارک  تعالی ای حقوق بشر ااسلامی

 وعرمود همانا مومن برای زیارت برادرش خارج میشود خدای عزوجل فرشته ای بر او گمارد که یک بال در زمین ویک بال در اسمان نهد تا اورا سایه اندازد و چون بمنزلش در اید خدای تبارک وتعالی ندا کند که ای بنده ایکه حقم را بزرگداشتی واز اثار  پیغمبرم پیروی. کردی.بزرگداشت تو حقی است بر من از من بخواه تا بتو دهم دعاکن تا اجابت کنم خاموش باش تا من بسود تو اغاز کنم مچون برگردد همان فرشته بدرقه اشکند وبا پرش بر او سایه اندازد تا بپمنزلش وارد شود سپس خدای تبارک وتعالی فریادش زند که ای بنده ایکه حقم را بزرگ شمردی گرامی داشتن تو حقی است بر من بهشتم را برایت واجب ساختم و ترا در باره بندگانم شفیع ساختم   واقعا خدای خوبی کریمی داریم ای بنده ناشکر خوب بشیم 

امام صادق ع فرمود هیچ مسلمانی ار برادرمسلمانش درراه خدا وبرای خدا دیدن نکند جز انکه خدای عزوجل فریادش زند ای زایرخوش باش و بهشت برابت خوش باشد امام باقر ع عرمود خدای عزوجل را بهشتی است که جزسه کس واردش نشوند  مردیکه بر زیان خود بحق. حکم کند و مردیکه برادر مومنش را برای خدا زیارت کند و مردیکه برای خود برادر مومنش را بر خودترجیح دهد

امام صادق ص فرمود همانا خدا کار های خیر زود انجام شده را دوست دارد امام صادق ع فرمود چون اراده کار خیری کردی تاخیرش مینداز زبرا بنده بقصد ثواب خدادر روز گرمی روزه میگیرد وهمان سبب میشود که خدا اورا از اتش دوزخ مبرهاند وچیزی را که مابه تقرب بخدای عزوجل است کوچک مشمار اگر چه پاره خرمایی باشد که انرادر راه خدا دهی

مردی بامام صادق ع شکایت کرد که طلب روزی میکند وبدست میاورد ولی قانع نمیشودو نفسش با او برای بیشتر نزاع میکند  عرض کرد بمن چیزی بیاموز که از ان منتع  شوم امام فرمود اگر اندازه کفایت بی نیاز کند کمتر چیز دنیا خوراک سیر کننده و جامه ساتر  بی نیازت کتد واگر اندازه کفایت بی ا نیازت نکند در دنیاهست بی نیازت نکند چنانکه. تشبیه دنیا به کرم ابریشم واب دریا در سابق بیان شد 11 امیرامومنین ع. فرمود هرکه از دنیا بمقداری که بسش باشد راضی شود کمتربن چیز دنیا کعایتش کند وهرکه باندازه ایکه بسش باشد راصی نشود چیزی ار دنبا کفایتش نکند 

 امام صادق ع فرمود مردی از اصحاب پیمغمبرص  حال زندگیش سخت شد همسرش گفت کاش خدمت پیمغمبر ص میرفتی وازاوچیزی میخواستی مرد خدمت پیغمبر ص امد وچون حضرت اورا دید فرمود هرکه از سوال کند باو عطا کنیم وهر که  بی نیازی جوید خدایش بی نیاز کند تا سه بارانمرد

چنین کرد  سپس برفت وکلنگی عاریه کرد و بجانب کو هستان شده بالای کوه رفت وقدری هیزم. برید وبیاوردو به نیم چارک ارد فروخت وانرا بخانه برد وبخوردفردا هم رفت  و هیزم بیشتری اورد. و فروخت و همواره کار میکرد واندوخته مینمود تاخودش کلنگی خرید. بازهم. اندوخته کارد تا دو. شتر و غلامی خرید  و ثروتمندو بی نیاز گشت انگاه حدمت پیغمبر ص امد گزارش داد که چگونه برای سوال امد وچه از پیغمبر ص  شنید  پیغمبر ص امد فرمود  من که از ماسوال کند باو عطا کنیم وهر که بی نیازی جوید دایش بی نیاز کند

زکریا بن ابراهیم گوید من نصرانی بودم و مسلمان شدم وحج. گزاردم سپس خومت امام صادق رسیدم و عرضکردم من نصرانی. بودم و مسلمان شدم  فرمود از اسلام گفت قول خدای عزوجل که فرماید تو کتاب وایمان نمبدانستی چیست ولی ما انرا نوری قرار داویم که هرکه را خواهیم بدان هدابت کنیم 52 سوره 42 فرمود محققاخدا ترا  رهبری فرموده است انگاه سه بار فرمود خدایا هدایتش فرماپسر جان هرچه خواهی بپرس عرض کردم درو مادر و خانواده من نصرانی هستند و مادر نابیناست من همراه نها باشم ودر ظرف انها غذا  بخورم  حضرت فرمود انها گوشت خوک میخورند  هرض کردم نه با ان تماس هم نمیگیرند فرمود باکی ندارد مواظب مادرت باش وبااو خوشرفتاری کن و چون بمیرد اورابدیگری وامگذار دت بکا رش اقدام کن و بکسی مگو  نزد من امده ای تا در منی پیش من ایی ان شاالله  ذکربا گوید من در منی خدمتش رفتم در حالیکه مردم گردش را گرفته بودند و مانند معلم کودکان بود  که گاهی این وگاهی ان از او سوال میکرد واو پاسخ میفرمود سپس بکوفه رفتم نسبت بمادرم  مهربانی کردم و خودم باو غذا مبدادم وجامه و سرش را از کثافت پاک میکردم و خدمتگرارش بودم مادر بمن گفت پسر جان و زمانبکه دین مرا داشتی با من چنین رفتار نمیکردی این چه رفتاراست که از تو میبینم  از زمانیکه دین مارفته ای وبدین حنیفه گراییده ای گفتم مردی از فرزندان پیغمبر ما بمن چنین دستور داده مادر گفت ان مرد پیغمبر است  گفتم نه بلکه پسر بکی از پیغمبرانست مادر گفت پسر جان این مرد پیبیغمبر است زبرا دستوریکه بتو داده از سفارشات پیغمبرانست گفتم مادرم بعداز پیغمبر ما پیغمبری نباشد و او پسر پیغمبر است مادرم گفت دین تو بهترین دین است انرا بمن نرا بمن عرضه کن من باو عرضه داشنتم و او مسلمان شد  من هم برنامه اسلام را باو اموختماو نماز ظهدرو عصر و معرب وعشا را گزاردودر سب  عارضه یی باو رخ دادوبیمار شد بمن گعت پسر جان انچه بمن اموختی دو باره بیاموز من انهارا  تکرار کردم  مادرم اقرار کرد واز دنیا رفت و چون صبح شد مسلمانان غسلش دادند وخودم بر او نماز خواندم، ودرگورش گذاشتم شرح گویا از ایه شربفه وتاریخ  پیغمبراسلام چنین استهاده کرده کخه مردیکه بمکتب و پمدرس یی نرفته ودر برابرهیچ معلمی زانو نزده است با ملاحظه دین کاملو قران محکم.  وبرنامه مثبتی که اورده است جز با ارتباطش  با عالم غیب ووحی اسمانی درست نیاید ونچیر طهارت اهل کتاب از این خبر استفاده مبشود. 

زید شحام گوبد حضرت صادق ع بمن فرمود بهرکس از مردم که ببینی پبروی ازپیروی آز من کنند و بگفتار من عمل کنند سلام مرا برسان و من بشما سفارش کنم که نسبت بخدای عزوجل تقوای داشته باشیدو در دین خود پارسا باشید و در راه خدا کوشش کند و براستگویی وبادای امانت وطول دادن سجده و نیکی لا همسایه شما را سعارش میکنم زیرا محمد ص همین وستورات ا اورده است هرکه بشما امانت سپرده باو پس دهیدنیکو رفتارباشدیابدکردار زیرا رسولحدا ص دستور میداد که سوزن ونخ رانیز بصاحبش. پس دهید  با فامیل خود پیوند داشته با شیدو بجنازه  مردهاشان حاضر شوید بیمارانشان را عیادت گنید وحقوقشان رابپردازبدزیرا هر کس از شما که در دینش پارسا و راستگو باشد وامانت را بصا حبش بر گرداند و اخلاش با مردم خوب باشد گوبند ابن جعفری است واین مرا شاد کند و از جانب  اوشادی در ول من اید وگویند این روش پسندیده جعر،بن محمداست بخدا سو گند پدرم برای من حدیث کردمردی  از شیعبان علی ع در قبیله  ایبود وزینت ان قبیله بشمار میرفت ار همه تنها در پرداحت امانت بهتر بود و حفو قشان را بهت  مراعات مبکردودر ،فتار راستگو تر بود  و سعارشاتو همه وصیتهای اهل قبیله و سپردهاشانرا انان بدو می سپردند وچون از او پرسش مبکردی مبگعتند گکیست مثل فلانکس. اودر پرداخت امانت.و راستگویی از همه ما بهتر است

بامام رضا ع عرض شد شما چنین. سخنی میگویبد واز شمشیر ون مبچکد یعنی با وجود اینکه هارون اماده کشتن مخالف خود است  شما دعویامامت دارید  حضرت فرمود خدا را بیابانی است از طلا که انرابا ناتوان ترین مخلوقش یعنی مورچه نگهداشته است و اگر شتر خراسانی اهنگ ان کند بدان نرسد توضیح  گویا جواب حضرت استعاره تمیثله و با مثالیست برای بیان قدرت حق تعلی بر خلاف اثاظاهری و جریان عادی که انسان تصور میکند و اینکه برای قدرت خدا ممکن است بمورچه ظاهرناتوان نیرو و قویی عطا کند که بشتران بسیار قوی عطا نکند نکندنکند

علی بن اسباط گوید شنیدم از امام رضاع در باره گنجی که خدای عزوجل میفرماید دو زیرش گنجی برای انها بوده فرمود در انجابود بسم الله ارحمن الرحیم. در شگفتم از کسی که یقین. بمرگ چگونه میخندد و در شگفتم از کسی که یقین. بقدیر دارد چگونه بان اندوهگین میشود ودر شگفتم از کسیکه دنیا و دگر گونیهایش را نسبت اهلش دیده است چگونه بان اعتماد میکند و سزاوار است کسیکه خدارابا عقل شناخته خدا باو عقل داده خدا در قضا قدرش متهم نسازد و در روزی رسانیدنش اورا بکندی نسبت ندهند عرض کردم قربانت گردم میخواهم این را بنویسم بخدا که خود حضرت دست برد تا دوآت را پیش من گذاردمن دستش را گرفپتم و بوسیدم ودوات را بردآشتم و نوشتم 

 ا

امام صادق ع فرموداز نشانهای درستی یقین مردمسلمان اینستکه مردم را بوسبله خشم خدا خرسند نکند مانند کسیکه طبق میل مردم بر حلاف حق. فتوای دهد ونهی از منکر نکند و مردم را بر انچه خدا بخود او نداده سرزنش ننماید  مردم را برای  انچه.خدابخود او نداده سرزنش ننماید مردم   را برای انچه بدو ندهند زیرا خدا روزیش نکرده سرزنش نکند زیرا روزی رانه شره و از حریص بیاورد و نه نخواستن ناخواه رد کندو اگر شخصی از شماچنانکه. از مرگ میگریزد از روزیش بگریزد روزیش باو برسد همچنانکه مرگ باو مبرسد  سپس فرمود خدا بعدالت وداد خویش نشاط. اسایش را در یقین ورضا قرار داده. وغم واندوه را در شک ونا خرسندی

جابر بن عبدالله گوید رسولخدا ص فرمود نمیخواهید بهترین مردان شما را بشما بگویم عرض کردیم چرا ای رسولحدا رمود برخی از بهتترین مردان. شما مرد پرهیز کار نا الوده  دست باز با سخاوت زبان ودامن پاک خوش رفتار با پدر ومادر است که عیالاتشا به پناهندگی بدیگران  مجبور نسازد 

امام صادق ع فرمود خدای عزوجل پیغمبرانش را مکارم اخلاق اختصاص داد شما خود را بیازمایید اگر انهادر وجود شما هم بود خداراسپاس کویید و بدانیدکه بودن انهادر شما خیر شماست و اگر در شما نبود از خدا بخواهید و نسبت بانها رغبت جویید سپس انهارا ده چبز شمرد یقین و قناعت و صبر و شکر و خویشتن داری و خلق نیکو وسخاوت وغیرت  و شجاعت  ومروت بعضی ار راویان دیگر این ده خصلت ذکر نموده وراستگویی و امانتداری را هم بدانها افزوده است

امام صادق ع فرمود چون گناه بنده بسیار گردد و خدا بخواهد اورا پاک کند و چیزی از کردار نیک نداشته باشد که انرا جبران کند وکفاره انها شود اورا باندوه گرفتار سازد تا کفاره  گناهانش  گردد.  ونیز انحضرت ع فرمود که رسولخدا ص فرمود خدای عزوجل فرماید بعزت و جلالم سوگند من بنده ای که بخواهم رحمتشک کنم از دنیا بیرون نبرم  تا اینکه هر گناهی کرده است  عوضش را زا بوسیله بیماری در تنش یا در روزیش یا با ترس و هراس در دنیایش و اگر باز هم چیزی بماند مرگ را بد او سخت کنم وبعزت و جلالم  سوگند بنده ایرا که بخواهم. عذاب کنم از دنیا بیرون نبرم تا هر کار نیکی انجام  دا ده عوض کامل راباو بدهم یک بفراخی د. روزیشو یا بسلامت در تنش ویا سودگی خاطر در دنیایش واگر باز هم چیزی باقی ماند مرگ را بر او اسان کنم

حسین بن عطیه گویدامام صادق ع فرمود مکارم ده چیز است اگرمیتوانی انها را داشته باش زیرا گاهی شخصی انهارا دارد و فرزندش ندارد وگاهی در فرزند هست ودر پدرش نیست و گاهئ در برده هست درازاد نبست عرض شد انها چه هستند  فرمود نومیدی حقیقی از انچه دست مردم است و راستی زبان   ادا امانت وصله رحم و پذیرایی ا ز مهمان وغذا دادن بسایل کسیکه از او غذا طلبد وجبران نیکیها ومراعات حق همسایهو مراعات حق رفیق وسر همه مکارم افضل و عالیتر از همه حیا و شرم است زیرا کسیکه در برابر خالق و مخلوق شرم داشته باشد همه این مکارم را انجام مبدهد و همان خصلت حیا بر تمام این مکارم داعی و باعث میشود

 رسول خدا ص فرمود خدای تبارک وتعالی فرماید انها که برای ثواب من عملی میکنند نباید باعمالیکه انجام میدهند تکیه کنند زیرا ایشان اگر در تمام عمر خویش کوشش کنند ودر راه عباتم خودرابزحمت اندازندباز مقصر باشند در عبادت خود بکنه بندگیم نرسند نسبت بانچه از من طلب مبکنند که کرامت و نعمت در بهشت ورفعت بدرجات عالی در جوارم باشد ولی تنها برحمتم  بابد اعتماد کنند و بفضلم امیدوار باشند و بحسن ظن بمن اطمینان کنند انگاه است که رحمتم ایشان را در یاتد ورضوانم بانها برسد و امرزشم بر انهابرسد وامرزشم بر انها لباس کذشت پوشاند زیرا من خدای رحمان ورحمان ورحیم وبدین نامیده شده ام

 امام صادق ع فرمود چون اراده کار خبری نمودی تاخیرش مبنداز زیرا خوای عزوجل گاهی بر بنده مشرف میشود که او مشغول طاعتی است پس می فرماید بعزت وجلالم سوگند که ترا پس از این هرگز عذاب نکنم وچون اداده گناهی کردی انجام مده زیرا گاهی خدا بر بنده مشرف میشود که اومعصیتی انجام میدهد پس میفرمایدبعزت وجلالم که ترا بعد از این دبگر نخواهم امرزیدهرگاه یکی از شمااهنگ کار خیر یا رساندن نفعی بدیگری کرددو شیطان در جانب راست و چپش باشند پس بایدبشتابد که اورااز ان باز ندارند. 

 محمد بن مارد گوید  بحضرت صادق  ع  عرضکردم برای ما حدیثی روایت که شما فروموده اید. چون معرفت. بامامت ما پیدا کردی پسن هر چه خواهی بکن فرمود اری من اینرا گفته ام گوید عرضکردم اگر چه کنند یای کنند یا شراب بنوشند بمن فرمود انالله وانا الیه راجعون بخدا سوگند با ما با انصاف رفتار نکردند که خود ما بکردارمان مواخذه شویم  ولی تکلیف از انها برداشته شده باشد همانا من گفتم چون معرفت بامام خود پیدا کردی هرچه خواهی کم یا بیش کار خیر انجام ده که از تو پذیرفته شود  شرح مجلسی ره گوید انالله واناالیه راجعون اشاره باین استکه چنین افترایی بر ما بکهج فهمی کلام ما مصیبت بزرگی است ودر جمله ان ن اخذنا با لعمل گوید  حاصل کلام امام ع اینست که.تکلیف از ما برداشته نشده  پس چگونه بخاطر ما از انان برداشته شود ویا اینکه ما از عقاب بیمناکیم وتوبه وزاری بسوی خدا کنیم وانها بسبب ولایت ما اسود باشند این انصاف نیست 

امام باقر ع فرمود انچه می دانید بگویید وانچه نمیدارید بگو خدا داناتر است همانا مرد ایه ای از قران بیرون میکشد تا بدلخواه خویش تفسیر کند ودلیل مدعای باطل خویش سازد از این رو بفاصله ای دورتر از میان اسمان و زمین سر نگون گردد ا از معنی حقیقی ایه باین مسافت دور شود 5 برای عالم رواست که چون ازاو سوالی شود که نداند گوید خدا داناتر است ولی برای غیر عالم شایسته نیست که چنین گوید بلکه اوباید صریحا بگوید نمیدانم و اگر او بگوید خدا داناتر است روا نیست  معنی تضمینی این جمله  انستکه من دانایم  اما خدا داناتر است

مفضل گوید امام  صادق ع بمن فرمود ترا باز میدارم  از، دوصفتکه هلاک مردان در انست از اینکه با. روش باطلی دنداری کنی وندانسته بمردم فتوا دهی2 ابن حجاج گوید  امام حضرت صادق ع بمن فرمود از دو صفت بپرهیز که هر کس هلاک شد از ان جهت بود بپر هیز از اینکه طبق رای ونظر خویش  خوبش بمردم فتوای دهی یا بانچه نمیدانی عقیده دینی  پیدا کنی 

فرمود خدای عزوجل فرمایدص گفتگوی  علمی میان بندگانم سبب زنده شدن دلهامرده می گردد در صورتبکه پایان گفتگو یشان بامریکه مربوط بمن است برسد اصول دین باشد یا فروع دین  7 ابو جارود گوید شنیدم امام باقر ع می،فرمود خدا رحمت بنده یی که علم را زنده کند گفتم زنده کردن علم چیست فرمود اینستکه با اهل دین و اهل پر هیزکاری مداکره شو.د  8 رسولخدا فرمود با یگدیگر مذاکره و ملاقات و گفتگو کنید زیرا حدیث صیقل دلهاست  همانا دلها مانند شمشیر زنگار میگیرد و صیقل انها حدیث است 

امام صادق ع فرمود عیسی علیهااسلام میان بنی اسراییل ایستاد و گفت ای بنی اسراییل خبر حکمت را بنادانان نگویید که بایشان ستم کرده باشید و از اهل حکمت انرا باز نداریدکه بانها ستم کرده باشید  مقصود از حکمت حقایق دین است که هر مغزی تحمل درک ان را ندارد مفضل گوید امام صادق ع بمن فرمود ترا باز میدارم از دو صفت که هلاک مردان در انست باز میدارمت از اینکه با روش باطلی دنداری کنی و ندانسته بمردم فتوای دهی

امام صادق ع فرماید در کتاب علی ع  خواندم که خدا از نادانها پیمانی برای طلب علم نمیگیرد تا انکه از علما  پیمان گیرد که بنادانانعلم اموزند  زیراکه علم بر جهل مقدم است  یعنی خلقت موجودات عالم مانند لوحو قلم و ملایکه وادم بر خلقت مردم جاجاهل مقدم است  وابتدا خدا از انها پیمان گرفته است سپس از نادانان 2 ،حدیث امام صادق ع در باره این ایه 18 سوره 31  از مردم روی بر مگردان فرماید باید همه مردم از نظر علم پیشت مساوی باشند و از اموختن بین دانش اموز انت فرق نگذاری امام باقر ع فرمود زکاه علم اینستکه انرا به بندگان خدا بیاموزی

.

سلیم گوید شنیدم امیرالمومنین را که از رسول ص خبر داد که انحضرت در سخنش  میفرمود مردم دانشمند دو قسمند دانشمندیکه علم خود را بکار بسته و این رستگار است  و دانشمندیکه علمش را کنار گذاشته و این هلاک شده است همانا دوزحیان از بوی گند عالم بی عمل در اذیتند و میان دوزخیان ندامت و حسرت انکس سخت تر است که در دنیا بنده ایرا بسوی خدا خوانده و او پذیرفته  واطاعت خدا کرده  ببهشتش در اورده است  و خود دعوت کننده را بسبب عمل نکردن و پیروی هوس و درازی رزویش بدوزخ در اورده است  پیروی هوس از حق جلو گیرد و درازی ارزو اخرت را از یاد برد

 ابوهاشم گوید خدمت حضرت رضا ع بودم و از عقل و ادب گفتگو میکردیم حضرت فرمود ای ابو هاشم.عقل مو هبت خدا است وادب با رنج و سختی بدست اید پس  کسیکه در کسب ادب زحمت کشد انرا بدست ارد و کسیکه در کسب عقل  رنج برد بر نادانی خویش افزاید 

حضرت صادق  ع فرمود هیچگاه  پیغمبر  ص با مردم  واز عمق عقل خویش سخن نگفت بلکه میفرمود ما گروه پیغمبران ماموریم که با مردم باندازه خودشان سخن گوییم    16 امیرالمومنین ع فرمود دلهای نادانان طمع ها از جا بر میکنند و ارزو های بی جا در گروشان میگذارند و نیرنگها بدامشان میاندازند   17 جضرت صادق  ع فرمود با عقلترین مردم خوش خلق ترین انها است

امام چهارم ع فرمود اگر مردم بدانند در طلب علم چه فایده است  انرا میطلبیدند اگر چه با ریختن خون دل و فرو رفتن در گردابها باشد خداوند تبارک و تعالی بدانیال وحی فرمود که منفور ترین بند گانم نزد من نادانی است  که حق علما را سبک شمرد و پیرو ی از ایشان نکند  و محبوترین بند گانم پر هیز کاریستکه طالب ثواب بزرگ و ملازم علما پیرو خوبشتن داران و پذریرنده حکما باشد

امام  باقر ع فرمود انکه از شما بدیگری علم اموزید مزد بمقدار مزد دانشجو است با قدری بیشتر پس از دانشمندان دانش اموزید و انرا ببرادران دینی خود بیاموزیدچنانکه دانشمندان بشما اموختگد  3 حدیث او بصیر گوید شنیدم امام صادق ع میفرمود  کسیکه بدیگری چیزی اموزد برای اوست با قدری بیشتر پس از دانشمندان دانش اموزید و انرا ببرادران خود بیاموزید چنانکه دانشمندان بشما اموختند

امام صادق ع فرمود هرکه مومنی شاد کند ان شادی را برسولخدا ص رسانیده  و هرکه بپیغمبر ص شادی رساند ان شادی را بخدا رسانیده و همچنینن است  کسیکه مومنی را اندوهی رساند  امام صادق ع هر مسلمانیکه بمسلمانی بر خورد واوراشاد کند خدای عزوجل را شاد کرده است فرمود از جمله دوست ترین اعمال نزد خدای عزوجل شادی رسانیدن بمومن است سیر کردن او از گرستگی باشد یا رفع گرفتاری او با پرداخت بدهیش

امام صادق ع فرمود هر مسلمانی که حاجت مسلمانی را روا کند خدای تبارک و تعالی باو خطاب کند ثواب تو بعهده من است و بغیر بهشت برایت راضی نباشم  اسحاق بن عمار گوید امام صادق ع هرکس گرد این خانه کعبه یکطواف کند خدای عزوجل برایش شش هزار حسنه نوبسد و شش هزار گناه از او برزدابد وشش هزار درجه برایش بالا برد و چون نزد ملتز،م ملتزم قسمتی ار دیوار پشت خانه کعبه  است رسد خدا هفتگدر از درهای بهشت برایش گشاید  عرضکردم قربانت این همه فضیلت برای طواف است فرموو اکنون ترا به بهتر از طواف هم خبر دهم روا ساختن حاجت مسلمان بهتر است از طوافیو طوافی وطوافی تا. بده. طواف رسد

امام صادق ع فرمود مردی خدمت پیغمبر ص امد و عرضکردم یاه احسان کنم فرمود بمادرت گفت سپس بکه فرمود بمادرت عرضکردم سپس بکه. فرمود بمادرت عرضکرد سپس بکه فرمود بپدرت 10 و فرمود مردی خدمت رسول خدآ ص و عرضکرد یا رسولله من بجهاد علاقه دارم ونسبت بان با نشاطم پیغمبر ص فرمود پس دراه خدا جهاد کن گه اگر کشته شوی نزد خدا زنده خواهی بود وروزی داده شوی واگر بمیری پاداشت بعهده باشد واگر از میدان جنگ بازگردی از گناهان پاک شوی مانند روزبکه متولد شده ای عرضکرد یا رسول لله من پدر ومادر پیری دارم که بگمان خود بمن انس گرفته اند  واز رفتنم بجهادت کراهت دارند  رسول خدا ص در اینصورت ملازم پدر ومادرت باش سوگند بانکه جانم در دست او ست مانوس. بودن یکشبانه روز انها با تو از جهاد یکسال بهتر است

امام صادق ع فرمود مردی از شمار چه مانع میشود که بپدر ومادرش نیکی کند زنده باشد یا مرده که از جانب انها نماز بخواند و صدقه دهد و حج گذارد وروزه بگیرد تا انچه کرده ثوابش از انها باشد و مانند ان هم برای خود او و تا خدای عزوجل بوسیله بوسیله احسان و صله او خیر و فرا وانی برایش زیاد کند 

امام صادق ع فرمود چون میان دو نفر نزاعی در گیرد دو فرشته فرود ابند و بانکه سفیه و مبیخرداست گویند هرچه خواستی گفتی خودت لایق انچه گفتی هستی وکیفر گفتار تراخواهی دید وبه بردبار گویند صبر کردی و حلم نمودی  اگرحلمت را بپایان رسانی خدا ترا میامرزد و سپس فرمود ولی اگر شخص بردبار جواب اورا پس دهد اندو فرشته بالا روند    مردی بحضرت ابوالسن ع عرضکرد مرا سفارشی نما فرمود زبانت را نگهدار تا عزیز باشی  افسار خود را بدست مردم مده که خوار وزبون شوی 

امام صادق ع فرمود در برابردشمنان نعمتهاصبر کنید ز یرا انکس را در باره تو خدارانافرمانی کرده بهتر از اینکه در با ره او خدا را اطاعت کنی پاداش نخواهی داد 2 1  علی بن الحسین ع فرمود دوست ندارم که در برابر خواری نفسم شتران سرخ مو داشته باشم وجرعه ایی محبوتر از جرعه خشمیکه  صاحبش را مجازات نکنم ننوسیدم 13 امام صادق ع فرمود هیچ جرعه یی بنده ننوشد که نزد خدای عزوجل محبوتر باشد از جرعه خشمی که هنگام گردشش در دل بنوشد بوسیله صبر یا خو یشتن داری   شرح مرااز گردش جرعه در دل هیجان و جوششی است که برای خشمگین دست مبدهد و فکر میکند ایا مجازات کنم یا در گذرم

امام صادق ع یکی از غلامانش پی کاری. فرستاد او دیرکردامام بدنبالش رفت دید خواب است بالای سرش نشست و بادش میزد تا بیدار شدامام صادق ع باو فرمود فلانی بخدا تو این نداری که شب وروز هر دو بخوابی شب برای خود روزت از ان ماست 8 رسول خدا ص. فرمود خدا شخس با حیای خویشتن دار پاکدامنبا مناعت را که از مردم سعوال نمبکنددوست دارد علی بن الحسین ع میفرمو د من خوشم میآید از مردی که هنگام غضب بردباریش اورا در یابد

امام صادق ع گوید خدای عزوجل میفرماید 43  سوره 53 همانا.پایان    و     سر انجام سوی پروردگارت باشد پس چون سخن بخدا رسبد باز ایستید و بمحمدبن مسلم فرمود ای محمد مردم همیشه و از هردری سخن گویند تا انجا که در باره خدا هم سخن گویند چون شما انرا شنیدید بگویید شایسته پرستش جز خدای یکتای بیمانند نیست  مام بافر بزیاد فرمود ای زیاد از گعتگوهای دشمنی خیز بپرهیز که موجب شک شود و عمل را تباه کند و صاحبش را هلاک نماید و ممکن است در ان میان کسی سخنی گوید وامرزیده نشود در زمان گذشته مردمی علمیرا که واگذارشان شده بودند ترک کرد ودر طلب علمی که از ان نهی شده بودند رفتند تا انجا که سخنشان بخدا رسید و سرگردان شدند و کارشان در حیرت و دهشت بجایی رسید که مردی را از پیش او صدا میزدند واو بپشت سرش جواب مبداد واز پشت سرش صدا میکردند و او بپیش رو پاسخ میگفت در روایت دیگر است تا انجاکه در زمین سر گردان شدند

داود رقی از امام صادق ع راجع بقول خدای عزوجل دو عرش خدابر اب بود پرسیدم فرمود در این باره چه میگویند عرض کردم میگویند عرش روی اب بود و پروردگار بالای ان فرمود دروغ گویند هر که این گمان کند خدا را محمول قرار داده واورا بصفت مخلوق وصف کرده است واورا لازم اید که چیزیکه خدارا حمل میکند تواناتر از او باشد عرضکردم قربانت گردم شما برایم بیان کنید فرمود پیش از انکه زمینی یا اسمانی یا جن وانسی یا خورشیدو ماهی باشد خدا دینش وعلمش را باب عطا فرمود  مقصود ازاب ماده ایستکه قابلیت خلق پیغمبران را دارد مرات. چون خدا خواست مخلوقرابیافریند ایشانرا در برابر خویش پراکنده ساختو بانها گفت پروردگار شما کیست نخستین کسیکه سخن گفت رسول خدا ص و امیرالمومنین و ایمه ص بودند  که گفتند تویی پروردگار ما خدا بایشان علم ودین عطا کرد سپس بفرشتگان فرموداینان حاملان دین وعلم من و امینان من در میان خلقم ومسولانند انگاه بفرزندان ادم گفت بربوبیت خداو ولایت و اطاعت این اشخاص اعتراف کنید گفتند اری ای پروردگارما اعتراف نمودیم پس خدا بفرشتگان فرمودگواه باشید فرشتگان گفتند گواهی دهیم واین پیمان برای ان بود که فردا نگویندما از ان بی خبر بودیم یا انکه بگویند پدران. مااز پیش مشرک شدند و ماهم فرزندان پس از انهابودیم ما را بانچه اهل باطل کردند هلاک میکنی ای داود ولایت مادر زمان پیمان گیری برایشان موکد گشته است 

عاصم بن حمید گوید با امام صادق ع در باره انچه راجع بدیدن خدا روایت کنند مذاکره میکردم حضرت این خورشید یک هفتادم نور کرسی است  وکرسی یک هفتادم نور عرش و عرش یک هفتادم نور حجاب و حجاب یک هفتادم نورستر اگرانها راستگویند چشم خودرا بهمبن خورشید وقتیکه در ابر نباشد بدوزد  8 حضرت رضا ع فرمود رسولخدا میفرمود چون مرا باسمان بردند جبرییل مرا بجایی رسانید که جبرییل هیچ گاه بانجا گام ننهاده بود سپس از پیش دیده پیغمبر ص پرده  برداشته شدوخدا از نور عظمت خویش بانحضرت انچه دوست داشت ارایه. فرموددر باره ایه شریفه ودیدگان او را در نیابند  ولی او دیدگانرا در یابد

امام صادق ع فرمود عدالت شیریتر از عسل ونرمتر از عسل و نرمتر از از کره و خوشبو تر از مشگ است  16 رسولخدا ص فرمود سه خصلت است که هرکه هر سه یا یکی از انها را داشته باشد در سایه عرش خدا باشد روزیکه جز سایه او سایه او سایه ایی نباشته  ا مردیکه بمردم دهد انچه خودش از انها میطلبد  2 مردیکه گامی پیش و گامی پس نگذارد تا انکه بداند خدا بان راضی است 3 مردی که از برادر مسلمانش عیبی نگیرد عیبی نگیرد جز انکه ان عیب رااز خود بزداید زیرا عیبی از خود نزداید جز انکه عیب دیگری برایش هویدا گردد وانسانرا همین بس که بخود بپردازد نه بدیگران

امام صادق ع قرمود سه کس روز قیامت از همه مخلوق بخدای عزوجل نزدیکترند تا از حساب مردم فارغ شود مردیکه قدرتش اورا وادار نکندکه در خشم بر زیر دستش ستم کند و مردیکه میان دوکس میانجی شود وباندازه جوی از یکی علیه دیگری طرفداری نکند ومردیکه حق را کوید چه بسود یازیانش باشد  6 امام صادق ع درحدیثی فرمود سخت ترین واجبات خدا را بر خلقش  بشما خبر ندهم سپس 3 چیز را بیان کردفرمود که نخستینش انصاف دادن مردم  از خود بود

امام صادق ع میفرمود سرور اعمال سه چیز است انصاف دادن بمردم از خود تا انجا که هر چه خشنودت کند مثلش را برای مردم بخواهی و مواسات نمودن با برادرت در مال ویادخدا در هرحال وان گفتن سبحان الله والحمد لله و لا اله الاالله والله اکبر فقط نیست بلکه هر گاه امرخدای عزوجل بتو رو اورد عمل کنی و چون نهی وباز داریش بتو رسد ترک کنی4 امیرالمومنین ع در ضمن کلامی فرمود بهوش باشید هر که از خود بمردم انصاف  دهد خدا جز عزتش نیفزاید

علی ابن الحسین ع فرمود رسولخدا ص در اخرسخنرانی خود میفرمود خوشا حال کسی که خلقش و طبعش طاهر شایسته و اشکار نیکو باشد وزیادی مالش را بدهد وزیادی گفتارش را نگه دارد واز خود انصاف دهد امام صادق ع فرمود کیست که برایم چهار چیز را در برابر چهار خانه در بهشت عهده دار شود انفاق کن واز فقر مترس وسلام را در جهان منتشرکن  بحث وجدل را رها کن اگرچه حق با تو باشد و خودت و خودت بمردم انصاف ده تا محتاج داور  دیگری نباشی 

امام صادق ع فرمود روز خودرا بکار خیر اغاز کنید در اول واخر هر روز بر فرشتگان  گماشته خود نیکی املا کنید تا در اول و اخر روز نامه عمل شما نیکی نوشته شودو در ان میان برای شما امرزش باشد انشاالله  امام باقر ع میفرمود همانا خدا کار خیر را بر اهل دنیا سنگین ساخته مانند سنگینی ان در ترازو هایشان روز قیامت و همانا خدای عزوجل بدی را بر اهل دنیا سبک ساخته مانند سبکی ان در ترازوهایشان روز قیامت

 سولخدا ص فرمود همانا خدا کارهای خیر زود انجام شده را دوست دارد  5 امام صادق ع فرمود چون ارداده خیری کردی تاخیرش مینداز زیرا بنده بقصدثواب خدا در روز گرمی روزه میگیرد و همان سبب میشودکه خدا اورا از اتش دوزخ میرهاند و چیزی را که مآیه تقرب بخدای عزوجل است کوچک مشمار اگر چه یاره یی خرمایی باشد ه انرا در راه دهی و فرمود هرکه اهنگ خیری کند باید عجله کند و تاخیرش نیندازد زیرا بنده گاهی عملی. انجام میدهدکه خدایتبارک و تعالی میفرماید ترا امرزیدم دیگرچیزی علیه تو نمینو یسم  و هرکه  اهنگ گناهی کند انرا انجام ندهدزیرا بنده گناهی میکند و خدای سبحان اورامیبند و میفرماید نه بعزت وجلالم سوگند که ترا پاز پس از این هر گز نیامرزم

امیرالمومنین ع فرمود انسان اگرچه مال وفرزند هرگز نباید از خویشاوند خود واز دوستی و کرامت ودفاع دستی وزبانی انها رو بگرداند انهااز همه مردم گردشرا محکمتر دارند و باو مهربانترند و اگر مصیبتی با رسد یا بدی برایش پیش اید پریشانی اورا سامان دهننده ترند وهر که دست کمک از فامیل خویش باز گیرد از انها بکدست گرفته شده واز خود او دستها بسیار و هر که نرمی و فروتنی کند دوستش از او مودت بیند و هرکه چون دارا شود دست باحسان گشابدانچه را داده خدا در دنیایش جبران کند اخرت برایش چند برابر سازد ونام نیکی که خدا برای کسی در میان مردم میگذارد از مالیکه میخورد وبارث میگذارد بهتر است هر یک از شماکه ثروت مالی پیدا کرد نبابد تکبرش زیاد شود وخود را بزرگ دارد و از خیشاوندان دور شود و هیچیک از شما نباید نسبت به براد یکه چون مال ندارد باو احسان. نمیکنندوازاو دوری کندو هیچیک از شما نبابد از بستن شکست و تنگدستی خویشاوندش بچیزی که اگر نگهدارد سودش ندهدو اگر از ستش دهد زیانش نرساند غفلت کند زیرا گاهی ممکن است خویشاوند بچیزی احتیاج داشته باشد که نزد او اضافه و بیکار باشد

علی بن الحسین ع فرمود تمام خیر ونیکی را دیدم که در بریدن طمع از دست مردم است و هرکه هیچ امبدی بمردم نداشته باسد و امرش را درهر کاری بخدای  عزوجل   واکذارد خدایعزوجل در چیز ی اورا اجابت کند 4 امام صادق ع مبفر مود حاجت خواستن از مردم موجب سلب عزت ورفتن حیا گردد و نومبدی از انچه دست مردمست موجب عزت مومن است در دینش و طمع فقریست حاضر واماده  5 احمد بن ابی نصر گوید بامام رضا ع عرضکردم قربانت گردم برایم باسماعیل ابن داود کاتب توصیه یی نویس شاید از او بهره یی ببرم فرمو د  مرا دریغ اید که مانند تویی چنین چبزی طلب کندتو بر مال تکیه کن هر چه خواهی از من بگیر

امیرالمومنین ص میفرماید باید در دلت احتیاج بمردم و بی نیازی از ایشان پیدا گردد. و احتیاچ بانها در نرم زبانی و خوشروییت باشد وبینیازیت ازانها در خفظ  ا.برو ونگهدآری عزتت باشد  شرح عالیترین دستور معاشرت  و بر خورد با مردم را  امیرالمومنین ع در این جمله بیان میکند و حاصلش اینستکه انسان باید دوعقیده داشته باشد یکی انکه در معاشرت بهم نوع محتاجست زیرا  طبعااجتماعی افریده شده و در بقا ی خود بانها محتاجست پس لازم است رم گفتار وخوش برخورد باشددیگر انکه محتاج ونیازمند بانها نیست و باید بخود اعتماد کند و خدا راروزی ده بندگان و مسبب الاسباب داند پس نباید تملق و چابلوسی کند  وخود را خوارو زبون نماید بلکه در عین خوشرویی و شیرین سخنی عزت نفس و مناعت طبع خویش را باید  حفظ کند 

رسولخدا ص فرمود سه خصلت است که هرکه هر سهیا بکی از انها را داشته باشد در سایه عرش خدا روزیکه جز او سایه یی نباشد 1 مردیکه بمردم دهد انچه خودش از انهامیطلبد 2 مردبکهگگامی پیش وگامی پس نگذارد تا انکه بداند خدا بان راضی است 3 مردی که از برادر مسلمانش عیبی نگیرد جز انکه ان عیب را از خود بزدابد زیرا عببی از خود نزداید جز انکه عیب دیگری برایش هویدا گردد وانسانرا همین بس که بخود بپردازد نه بدیگران 

امام صادق ع فرمود چون گناه بنده بسیار گردد وخدا بخاهد اورا پاک کند وچیزی از کردار نیک نداشته باشد که انرا جبران کند و کفاره انها شود باندوه  رفتار سازد تا کفاره گناهانش ردد3 ونیز انحضرت ع فرمود که رسول خدا ص فرمود خدای عزوجل فرماید بعزت و جلالم سوگند من بنده ای که بحواهم رحمتش کنم از. دنیا کنم از دنیا بیرون نبرم تا اینکه هر گناهی کردهاست عوضش را بماند مرگ را بر او سخت کنم   وبعزت وجلالم یا باترس وهراس در دنیایش واگر بازخم چیزب بماند مرگ را بر او سخت کنمو بعزت وجلالم سوگند بنده ای را که بخاهم .عذاب کنم  از دنیا بیرون نبرم تا تا هر کار نیکی انجام داده  عوض کاملش را با بدهم یا بفراخی در. روزیش ویا بسلامت در تنش و یا باسودگی خاطر در دنیا یش و اگر باز هم چیزی باقی ماند مرگ را بر او اسان کنم

ابن ب از حضرت صادق یا حضرت باقر علیهماالسلام حدیث کند که فرمود همانا ادم ع عرضکرد پروردگاراشیطان را بر من مسلط کردی و چون خون که در رگهای من جریان دارد اورا برمن چیره کردی پس برای من هم چیزی مقرر فرما خداوند فرمود ای ادم قرار .دادم برای تو که هر یک از فرزندانت اهنگ گناهی کند بر او نوشته نشود و اگر انجام داد یک گناه بر او وشته شود و هرکه اهنگ کار نیکی کرد اگر انرا انجام نداد یک حسنه برای او نوشته شود و اگر انجام داد ده حسنه برایش نوشته شود عرضکردم پرودگارا برایم بیفزا فرمو د برایت مقرر ساختم که هر یک از فرزدانت گناهی کند سپس برای ان  امرزش خواهد برایش بیامرزم عرصکردم پروردگارا برایم بیفزا برای انها توبه قرار دادم یا فرمود توبه را برای ایشان گستردم تا اینکه نفس باینجا یعنی بگلو گاه رسد عرصکرد پروردگارا مرا بس

اسحاق بن عمار گوید شنیدم از حضرت صادق ع که میفرمود همیشه پدرم میفرمود پناه میبرم بخدا از گناهیکه در نابودی شتاب کنند ومرک ها را نزدیک سازند وخانه ها را ویران کنند انها قطع رحم و ازردن و نا فرمانی پدر ومادر ووگذاردن احسان و نیکی امام باقر ع فرمود رسولخدا فرمود پیوسته غم واندوه گرینبانگیر مومن باشد تا برای او گناهی بجا نگذارند

 حضرت صادق ع فرمود گناهاییکه نعمت ها دگرگون  سازند بدیگران و گناهیکه پشیمانی  ببار اورند کشتن و ادمکشی است وان گناهاییکه بلاها نازل کند ستم است و انهاکه پرده بدرند شرابخواریست  انهاکه روزی را نگهدارند و در نتیجه کم شود است وانها که نابودی شتاب کنند قطع رحم است وانها که دعا را بر گردانند و فضارا تیره وتار کند نافرمانی و ارزدن پدر ومادر است 

ابواصباح کنانی گوید خدمت امام صادق ع بودم بر انحضرت وارد شد و عرض کرد یا ابا عبدالله من از فرزندانمو ناسپاسیشان و از برادرانم و جفا کاریشان نزد شما  شکایت اورده ام با این ساالخوردگی من حضرت صادق ع فرمود ای پیر مرد همانا برای حق دولتی است   برای باطل هم دولتی است وهرکدامیک از ایندو در دولت رفیقش خوار است و همانا کمترین مصیبتی که در دولت باطل بمومن رسدازار کشیدن از فرزندان و جفا کاری برادران اواست و هیچ مومنی نباشد که در دولت باطل اسایشی ببیند جز انکه پیش از مرگش گرفتارشود یا در باره یا در باره فرزندانش ویا  در باره مالش تا خداوند اورا از انچه در دوران حکومت باطل بدست اورده رها سازد و بهره اش را در دولت حق وافر کند پس صبر کند مزده باد تورا

حضرت صادق ع فرمود مومن بهر مرگی میمیرد جز صاعقه زیرا در حالیکه او ذکر خدای عزوجل میکند باو اصابت نکند  یزید بن معاویه عجلی گوید حضرت صادق ع فرمودصاعقه ها بکسبکه ذکر خدا گوید وذاکر است اصابت نکنند، گوید من عرضکردم  ذاکر کیست فرمود انکه صد ایه بخواند شرح مجلسی ره گوبد یعنی در هر  شب وروز صد ایه بخواند ایه بخواند یا در هر یک از شب و روز 

حضرت صادق ع فرمود همانا خدای عزوجل فرماید همانا خدای  عززوجل فرماید  هرکه بسبب ذکر من از درخو است و پرسش از من سرگرم شود  بطوریکه در خواست و حاجت خودرا فراموش کند باو بدهم بهتر از انجه میدهم بانکس که از من د.خواست کند  وذکر من اورا یر گرم تکرده. 2 ونیز انحضت ع فرمود همانابنده ای بخدای عزوجل حاججتی دار  وبه ثناوستایش  بر خدا و صلوات شود پس خدا وند حاجت اورابر اورد بی انکه در باره ان در خواستی کرده باشد 

 اسماعیل جعفی گوید مردی خدمت امام باقر  ع رسید و نوشته ای همراه داشت حضرت فرمود این مخاصم است 1 که پرسش میکند از دینی که میکند از دینی که عمل در ان پذیرفته میشود عرضکرد خدایت رحمت همین را میخواستم امام باقر ع فرمود گواهی دادن باینکه پرستشی جز خدای یکتایی بی شریک نیست واینکه محمد ص بنده و فرستاده اوست و اقرار نمودن بانچه از جانب خدا امده وولایت ما خانوادهو ببزاری از دشمن ما وگردن نهادن  بامر ما و پرهیزکاری  وفروتنی وانتظاد قایم ما زیرا برای او دولتی است که هرزمان خدا بخواهد با ان دولت میاید 1مخاصم یا علم است وتام شخصی است یا وصف است بمعنی مناظره کننده

امام صادق ع فرمود در ظمن،سفارش امبرالمومنین ع باصحابش اینست و بدانید که قران هدایت شب وروز است یعنی در همه احوال واوقات ونور شب تاریکست برای هر سختی و نیازی  راه نجات را در گرفتاری و بلا نشان دهد پس چون  بلایی  فرارسد اموال خود را سپر جانتان سازید وچون حادهه یی پش امدکه بامر دینست وجز با دادن جان مرتفع نشود جان خود را فدای دینتان کنید وبدانیدکه هلاک شده کسی است که دینش تباه شود و غارت زده کسی  است که دینش را بربابند همانا پس از رسیدن به ببهشت نیازی نبست و بعداز دوزخ بی نیازی نیست هر که در دنیاعمل. صالح کند و موستجب بهشت گردد فقیر و نیازمند نیست  وبعداز دوزخ بی نیازی نیست هر چند دستتنگو گرفتار باشد و کسیکه خودرا مستوجب دوزخ سارد بی نیازی ندارد هر چند ثروتمند و مرفه بلش  اسب. دوزخ ازاد نگردد و نا بینایش. بهبودی نیالد

مفضل بن عمر گوید حضرت صادق ع فرمودای مفضل از همه مزدم خوبشتن را بوسیله بسم الله الرحمن الرحیم وبسوره قل هوالله احد نگهداری و محافظت کن انرا از سمت راستت واز سمت چپت و از پیش روبت واز پشت سرت واز بآلای سرت واز زیر پایت بخوان یعنی بشش جهت بخوان و چون بر سلطان ستمکاری واردشدی همینکه نگاهت باو افتاد سه بار انرا یعنی سوره قل هو الله را بخوان وبا دست چب بشمار واز خواندن ان جدا مشووادامه. بده تا از نزدش بیرون  ایی 

حضرت صادق ع برای حفظ ونگهداری از چشم بلا ها فرمود کوزه تازه ای اب ندیده ای بگیر وان را اب کن سپس بر ان سوره انا انزلناه فی لیله القدر را سی بار بخوان سپس ان را اویزان کن واز ان بیاشام ووضو بگیر و هر چه بخواهنددر ان اب بیفزایند ان شالله  شرح یعنی هرگاه ار ان ر. باتمام رفت چناننچه اب روی ان بریزندهمان تاثیر و خاصیت را دارد و بنظر میرسد که عبارت چنین باشد  یز دادفیها مای ان شای ولفظ  الله در احر شای از اضافات نسخه نویسان باشد 

عمار بن موسی گوید حضرت صادق ع فرمود ای عمار ا گر خواهی که نعمت پا بر جا باشد و مردانگیت کامل و بی عیب باشدوزند گیت نیکو گردد بنده های زر خریدو اشخاص پست را در کارهای خود واردمکن زیرا اگر امانتی بایشان سپاری بتو خیانت کنند واگر خبری برایت اورند دوروغ گویندو اگر بنکبت روزگار دچار شوی رهایت کنند و اگر وعده آی بتو دهند وفا نکنند 

حثرت صادق از پدرش علیهماالسلام حدیث کند که پدرم علی بن الحسین.  علیهماالسلام بمن فرمود ای فرزند در نظر داشته با

پنج کس  همنشین نشوی و با انهاگفتگو و رفاقت در راهی نکنی گفتم پدر جان انها کیانند بمن معرفی کن فرمود  زنهار  مبادا با دروغ گو  هم نشین شوی زیرا که او بمنزله سرابی است که دوررا در نظرت نزدیک و نزدیک.را برایت دور جلوه دهدوزنهار از هم نشینی با فاسق و گنکار بپرهیز زیرا که او بیک لقمهیا کمتر از ان ترا بفروشد بر تو باد که با شخص بخیل هم نشین نگردی زیرا  کهاو مال خودرا در سخت ترین نیازمندیهایت از تو دریغ دارد و زنهارمبادا بااحمق هم نشین شوی که او میخواهد بتو سود رساند ولی بواسطه حماقتش زیانت زند و مبادا با انکس که قطع رحم کند رفاقت کنی که من اورا در سه جای قران ملعون یافتم یکجا خدای عزوجل فرماید پس ایا امید ارید که هر گاه بسر پرستی کاری گمارده

شوید فساد در زمین نکنید و قطع رحم کنیم ایشانند که خداوند لعنتشان کرده پس کرشان کرد و کور ساخت دیدگانشان را  سور محمد ایه 22الی23 و نیز دد جاب دبگر فرماید انانکه بشکنند پیمان خداراپس از بستن ان و میبرند انچه را که خدا فرموده پیوند شود و فساد کنند در زمین انهارا است لعنت و برای ایشان است بدی ان سرا ی  سوره رعد ایه 5 2 و نیز در سوره بقره ایه 27 فرماید انانکه پیمان خدا را پس از بستنش بشکنند و ببرند انچه را خداوند دستور پیوندش را داوهکو فساد کنند در زمین ایشانند زیان کاران

ونیز انحضرت ع فرمود پیغمبر ص بر جنازه سعد معاذ نماز خواند وپس از ان فرمود هفتاد هزار فرشته که در انهاجبرییل ع نیز بود امدند و بر جنازه سعد نماز خواندند من بجرییل گفتم  ای جبرییل بچه عمل سزاوار نماز شما ها شد جبرییل گفت برای خواند نش  قل هوالله احد در همه احوال ایستاده

  نشسته وسواره وبیاده و در هنگامرفتن وامدنش  حسین بن احمد منقری گوید از حضرت موسی بن جعفر ع شنیدم که میفرمود هرکه بیک ایه  از قران اکتفا کند و انرا برای نگهداریاز خود بس داند از شرق تا غرب  همان ایه. اورا بس باشد ا گر با ایمان  و عقیده باشد

ونیز فرمود ع هرکس یکروز تما بر او بگذرد ونمازهای پنجگانه را بخواند ودر ان نمازوقل والله احد نخواند باو شود ای بنده خدا تو از نماز گزران نیستی و نیز فرمود ع هر که ایمان بخدا و روز جزا دارد خواندن قل هوالله احد را دنبالهر نماز واجب از دست ندهد زبرا هر کس انرا بخواند خداوندخیر دنیا واخرت را برای او فراهم کند وپدر ومادر شرا و هرکه از اندو متولد شده بیامرزد 

حضرت صادق ع فرمود هر که صد ایه از قران در شب در نمازی بخواند یعنی در یکی از نمازهایی که در شب میخوا

اند ظاهرا از نماز های نافله ایست که از اول شب تا صبح میخوانند یا جداگانه دو رکعت نماز بخواند و این صد ایه را در ان بخواند خدای عزوجل برای او عبادت یکشب را ثبتت کند و هرکس دویست ایه در غیر از نماز خواند فران در روزقیامت   باخصومت نورزد ودر باره ضایع گذاردنش و روی بر تافتن از ان شکایت از او نکند وهرکه در شبانه روز  در نماز روز شب پانصدایه بخواند خدای عزوجل برای او در لوح محفوظ یک قنطار حسنه بنویسد و قنطار هزارودویست اوقیه است و اوقیه بزگتر از کوه احد است 

حفص بن غیاث گوید از حضرت صادق ع در باره گفتار خدای عزوجل پدسیدم که فرماید وماه رمضان که فرود شددر ان قران سوره بقره ایه 185 ا اینکه قران از اول تا اخر در در ظرف مدت بیست سال نازل شده حضرت صادق ع فرمود همه قران یکجا درماه رمضان بیت المعمورنازل شده سپس در طول بیست سال تدریجان نازل شد سپس پیغمبر ص فرمود صحف ابراهیم ع در شب اول ماه رمضان نازل شده و تورات در شب ششم ماه  رمضان نازل شد و انجیل در شب سیزدهم نازل شد و زبور در شب هیجدهم ما رمضان و قران در بیست سوم ماه رمضان نازل شده است

حضرت باقر فرمودقران خوانان سه گروهند یکی انکه قران خواند و انرا سرمایه کسب خود کند و پادشا هان را بدوشد بمردم بزرگی بفروشند ودیگر مردیست که قران را بخواند و حروف انرا نگهداری کند یعنی سود جویی از ان منتفع گردد ودر سایر اوقات پشت سر اندازد  چنانکه شخص سواره جام ابش را پشت سرش میاویزد و مانند این کلام در کتاب دعا باب صلوات گذشت مراججعه شود خداوند امثال اینان را در قران خوانان زیاد نکند دیگر مردی است که قران خواند وداروی قران را بردل دردمندش نهد و برای خواندن و بکار و دقت وفور در معانش شب زنده داری کند وروزش را بتشنگی بسر برد ودر هنگا،م نمازهایش و جاهای ان بدان قیام کند واز بستر خواب بخاطر ان دوری گزیند و بخاطر این دسته از مردمان است که خدای عزیز جبار بلارابگر دانند و ببرکت ابشان است که خدای عزوجل شردشمنان را با ز داردوبسبب انان است که خدای عزوجل از اسمان باران فرستد پس بخدا سوگند اینهادرمیان قران خوانان از کبریت احمر کمیاب ترند

 دز

حضرت باقر ع فرمود هیچ قطره ای نزد خدا محبوتر نیست از ان قطره اشگی که در تاریکی شب از ترس خدا بریزد و جز خدا چیز دیگری بان منظور نبا شد 4 حضرت صادق ع  فرمو. هر چشمی در روز قیامت گریان است جز 3 چشم چشمی از دیدن ونظربه انچه خداوند حرام کرده بر هم نهاده شده و چشمی که در راه طاعت خداوند بیداری کشیده وچشمی که در دل شب از ترس  خدا گریست است   شرح مجلسی  ره گوید   عین سهرت یعنی. بیش از مقدار متعارف وعادت بیدار بوده و طاعت خدا چون نماز و تلاوت قران و دعا  مطالعه  علوم دینیه ودراه جهاد وحج و زیارتهای دیگر و هرچه برای خدا سبحان اطاخت باشد شامل شود  

امام صادق ع فرمود ای مفضل کسس که تعقل نکند رستگار نگردد و تعقل نکند کسیکه صبرکند پیروز شود دانش سپر بدبختی است  وراستی عزت است ونادانی ذلت فهمیدن بزرگواری و سخاوت   کامیابی و خوش خلقی دوستی اورنده است کسیکه باوضاع زمانش اگاه باشد اشتباهات بر او هجوم نیارد دور اندیشی همان بد بینی است واسطه بین انسان و رسیدن بحقیقت نعمت وجود عالم است ونادان در این میان بد بخت است خدا دوست کسی است که او را شناخت و دشمن انکه خود سرانه خویشرا در زحمت شناساییش انداخت خردمند عیب پوش است ونادان فریبنده اگر خواهی بزرگوار شوی ملایم باش واگر خواهی خوار شوی درشتی کن شریف طینت نرم دل ماند کسیکه ندانسته و ناگاه بکاری در اید بینی خودرا بریدهاست حودرا بنهایت خواری و مذلت انداخته است هر که نداند نفهمدو هرکه نفهمد سالم نماند و انکه سالم نماند عزیز نگرددو هر که عزیز نگردد خرد شود سرزنش شود  کسی که چنین باشد سزاوار است که پشیمان شود 

اسحاق بن عمار گوبد بحضرت صادق ع عرض کردم نزد مردی مبروم وبعضی از سخنم را میگویم او تمام مقصود مرا میفهمد و مرد دیگر نزد او میروم وتمام سخنم را باو میگویم او طبق گفته من جواب میدهد و مردی دیگر نزد آو میروم و سخنم را میگویم او چون مقصو د مرا نمیفهمد  میگوید در باره بگو فرمود ای اسحاق میدانی چرا چنین است گفتم نه فرمود انکه سخن ترا از بعض گفتارت میفهمد  کسی است که نطفه اش با عقل خمبر شده است و انکه پس از اتمام سخنت جوابترا میگوید کسی است که عفلش ودر شکم مادر باو امیخته است وانکه چون سخنش گویی گوید دوباره بگو کسی است که عقلش در شکم مادر باو امبخته. است وانکه چون سخنش گویی گویددوباره بگو کسی است که پس از که پس از بزرگ شدن عقلش باو امیخته شده او است که میگوید دوباره بگو 

امام صادق ع از پیغمبر ص نقل میکند که فرمود ای علی هیچ تهیدستی سخت تر از نادانی و هیچ مالی سود  بخش تر از عقل نیست  امام باقر علیالسلام  فرمود چون خدا عقل را افرید باو فرمود پیش بیا پیش امد فرمود بر گرد بر گشت فرمود بعزت وجلالم مخلوقی بهتر از تو نیا فریدم امر ونهی و پاداش و کیفرم متوجه تو است

ابن ابی یعفور کو ید از حضرت صادق ع راجع بقول خدا واول و اخر است پریدم و گفتم معنی اول  و فهمیدم واما اخررا شماتفسیرش را برایم بیان کنید فرمود هر چیز جز   پروردگار جهانیان  نابود شود و دگرگون  گردد یا نابودی و دگر گونی از خارج باو راه یابد یا رنگ وشکل ووصفش عوض شود واز زبادی بکمی واز کمی بزیدی گراید تنهااوست که همیشه بیک حالت بوده وباشد اوست اول وپیش از هر چیر واوست اخر برای همیشه صفات و اسما گوناگون  بر او وارد نشود چنانکه بر غیر او وارد شود مانند انسان که گاهی خاک وگاهی گوشت وخون وگاهی استخوان پوسبده ونرم شده استگو مانند غوده خرما که گاهیکبلح و گاهی بسر و گاهی خرمای تازه وگاهی خرمای خشگ است که اسما و صفات  مختلف بران واردشود  خدای عزوجل را بخلاف انست  شرح بلح وبسر دو مرحله از مراحل خرمای نارس است که در فاری اسمی برای ان  نیافتم  مقصود اینستکه خرما شکل ورنگ و مزه اش بمرور زمان تغییر میکند و طبق این تغییر میکند و طبق این تغییر اسمش هم تغییر میکند ولی خدای عزوجل را هیچگونه تغییری نیست 

امام صادق ع راجع بقول خدای عزوجل 273 سوره 2 بهر که حکمت. دادند خیر بسیاری دادند و فرمود مراد بحکمت اطاعت  خدا ومعرعت امام است 12 در باره قول خدای تبارک وتعالی 123 سوره 3 ایا کسبکه مرده بود و ما اورا زنده کردیم وباو نوری دادیم که میان مردم راه رود فرمود مرده کسی است که بچیزی معرفت نداشته باشد و نوریکه با ان میان مردم راخ رود امامی است کخ از او پیروی میکند واینکه فرماید  پمانند کسی است کخ دد ظلمات باشد ونتواند از ان بدر رود کسی است که امام رانشناسد

ابو جمزه گویدامام باقر ع بمن فرمودایااباحمزه هر یک از شما که خواهد چند فرسخی پیماید برای خود راهنمایی گیرد تو که براهنهای اسمان ناد اننتری تا براهای زمین پس برای خود راهنمایی طلب کن وانراهنما غیر از اهلبیت پیغمبر نباشد  زیرا از اسمان وحی در خانه انها نازل شده وراه بهشت و جهنم را دانند

 امام صادق ع میفرمود ابن کوا نزد امیرالمومنین ع امد  وگفت ای امیر. مومنان ایه 46سوره 7  بر اعراف مردانی باشند که همه کس را از رخسارشان شناسد یعنی چه فرمود ماییم بر اعراف که یاران خود را بر خسارشان میشناسیم و ماییم اعراف که خدای عزوجل جز از طریق معرفت ما شناخته نشو د و ماییم اعراف که خدا مارا در روز قیامت بر روی صراط   معرفت قرار دهد پس داخل بهشت نشود مگر کسیکه مااورا شناسیم وآو مارا شناسد و بدوزخ نرود جز انکه ماراناشناس جز انکه مااورا ناشناس دانیم واو ما را خدای تبارک وتعلی اگر میخواست خودش را بیواسطه به بندگانش میشناسانید ولی مارا درو جاده وراه طریق معرفت خود قراداد کسانی که

 از ولآیت ما روگردانیده ودیگران را بر ما ترجیح دهنداز صراط مستقیم منحرفند در قیامت از صراط بسر در ایندو برابر نیست و برابر نیست کسانبکه مردم به انها پناه گیرند که ما آهل بیت پیغمبر باشیم با کسانی که خود محتاج پناهند گی بدیگران باشند که پیشوایان عامه باشد زیرا ان مردم پیروان پیشوایان عامه بسوی چشمه های آب تیره اندک که از چشمه ای بچشمه دیگر ریزد و رفتند و کسانیکه سوی ما امدند بسوی چشمه های صافی امدند که ابش بامر پرو دگارجاریست و تمام شدن و خشک شدن ندار د  توصیح علومیرا کهگابو حنیفه وامثال او دارند تشبیه  فرمود بچشمه ابی که تیره اتدک و کم است یعنب اولا علم حقیقی نیست  مخلود بجهل است و ثانیا محدود و متناهی است وبیک سلسله اصطالاحاتی است که دست بدست میگردد و علوم ربانیخودرا تشبیه. بچشمهصاف لایزال  فرمودیعنی انچه ما داریماوالا عین و حقیقت علم است و ثانیارشته اش باقیانوسنا محدود علمحخدا متصل است که بریدن. وتمام شدن ندادد   هرچه از ما بپرسید جواب گوییم کانچه گوییم عین حقیقتو گواقعست

امام صادق ع میفرماید ماییم که خدا اطاعت مارا واجب ساخته  مردم راهی جز معرفت ماندارند و بر نشناختن ما معذور نباشندهر که مارا شناسد هر که مارا شناسد مومن است و هرکه انکار  کند کافر است و کسی که نشناسد و انکار هم نکند گمراهست تا زمانیکه بسوی  بسوی هدایتی که خدا بر او واجب ساخته و ان اطاعت حتمی ماست بر گردد  واگر بهمان حال گمراهی بمبرد خدا هرچه خواهد با او کند  شرح  مقصود از کسانبکه ایمه را شناخته  و انکار هم نکردهاند انهایند که عقل وفهم درک مقام امامت را ندارند و در قران در قران از انها بمستضععین تعبیر شده است و همچنین کسانبکه از محیط تعلیمات مذهبی دور افتاده ومقام. امام چنانکه شابسته است بایشان معرفی نگشته در باره این اشخاص هم امید عفو و بخشش هست 

طبری گوید من در خراسان بلای سر امام رضا بودم  بخدمت ایستاده بودم و جمعی از بنی هاشم که اسحاق بن موسی در میانشان بود خدمت نحضرت بودند امام فرمود ای اسحاق بمن خبر رسید که مردم اهل. سنت میگویند ما عقیده داریم که مردم رده ما هستند نه سوگند بخوبشی و قرابتیکه با پیغمبر ص  دارم نه من هرگز این سخن  گفته ام و نه از پدارانم شنیده ام نه بمن خبر رسیده که یکی از انها گفته باشد ولی من میگویم مردم بنده ما هستند در اینکه اطاعت ما بر انها واجبست  در اطاعت فرمانبر ماینددردین پیرو ما هستند هر کس حاضر است بغایبین برساند 

ابن فضیل از امام ع پرسیدم بهترین وسیله تقرب بندگان. بخدای عزوجل اطاعت خدا واطاعت رسول واطاعت والیان امر است امام باقر ع فرمود دوستی ما ایمان و دشمنی ما کفر است 12 اسماعیل بن جابر گوید بامام باقر ع عرضکردم. دین خودم را که خداب عزوجل را بان میپرستم.بشما عرض کنم فرمودبگو عر ض کرد،م گواهی دهم که شایسته پرستشی جز خدای یگانه بی انباز نیست و محمد بنده او و فرستاده اوست وانجه از جانب خدا اورده اعتراف دارم علی امامست وخدا اطاعتش را واجب ساخته وبعد از او حسن امام است ک خدا اطاعنش راواجب نموده وبعداز او حسین امامست وخدا اطاعتش دانسته وبعداز او علی بن حسیم امامست وخدا اطاعتش را واجب کرده همینطور گفتم تا بخود حضرت رسید  سپس عرضکردم تویی امام خدایت رحمت کند فرمود دین خدا  ودین ملایکه او همین است

ابان بن تغلب گوید بامام صادق ع عرضکردم قربانت  خدای تعالی فرماید خودرا بگرد نینداخته 11 سوره 90 حضرت فرمود نمیخواهی بتو حرفی اموزم و افاده کنم که از دنیاو انچه در انست برایت بهتر باشد عرضکردم چرا قربانت  فرمود  ان قول خداست ازاد کردن بنده 13 سوره 90 انگاه فرمودمردم همگی برده دوزخند مگر تو و اصحابت زیرا خدا برکت ببرکت ولایت ما خانواده گردن شما را اتش دوزخ رهایی بحشیده بحدیث 1128 رجوع شود 

 امام صادق ع فرمود یکی از قر یش برسولخدا ص گفت شما که اخرین و پایان پیغمبران هستیبچه سبب  در مقام ورتبه از همه پیش افتادی فرمود زیرا من نخستین کسی بووم که بپر.وردگارم ایمان اوردم و نخستین کسیکه پاسخ گفت زمانیکه خدا از پیغمبران پیمان گرفت  انها را بر خودشان  گواه ساخت که مگرنه اینستکه من پوردگار شما هستم گفتد چرا من نخستین پیغمبری بودم که چرا گفت پس سبقت من بر پیغمبران بواسطه افرار بخدا بود که پیش از همه گفتم

محمدبن سنان گوید نزد امام محمد تقی ع بودم و اختلاف شیعه را مطرح کردم حضرت فرمود ای محمد همانا خدای بارک وتعالی  همواره بیگانکی خود یکتا بود یگانه ای عیر او نبود سپس محمد وعلی فاطمه را افرید انها هزار دوران بماندند سپس چیز های دیگر را افریدوایشان را بر افرینش انها گواه گرفت واطاعت ایشانرا در میان مخلوق جاری ساخت بر انها واجب کرد و کارهای مخلوقرا بایشان واگذاشت پس ایشان راهر چه خواهند حلال کنند وهرچه را خواهند حرام سازند ولی هرگز جز انچه خدای تبارک وتعالی خواهد نخواهند سپس فرمود ای محمد ص اینست ان دیانتی که هرکه از ان جلو رود غلو کند از دایره اسلام بیرون رفته وهرکه عقب بماند ووارد دایره دایره نشود نابود گشته دینش را باطل کرده وهر که بان بچسبدبحق رسیده است ای محمد ص همواره ملازم این دیانت باش

امام باقر ع میفرماید خدایعالی بمحمد ص وحی کرد که ای محمد من ترا  افریدم در حالی که هیج نبودی واز روح خود در تو دمیدم. برای شرافتی که ازخود نسبت بتو  قایل شدم زمانی که اطاعت ترابر همه خلقم واجب ساختم پس هر که ترافرمانبرد مرا فرمان برده و هرکه نافرمانی تو کند نافرمانی من کرده است وان اطاعت را نیز ددباره علیونسلش انهایی را که بخودمخصوص نمودم یازده فرزندمعصوم او واجب ساختم 

وفرمود حکایت ابو طالب حکایت اصحاب کهف که ایمان را نها ن کردند وشرک را اظهار داشتند پس خدا پاداششانرا دو بار بانها داد یک بار انهاداد  یک بار بجهت ایمان اوردن  ویک بار بجهت تقیه کردمن 3 عبدارحمان بن ابی عبدالله. گوید بامام صادق ع عرض کردم منکر امر امامت از خاندان بنی هاشم و دیگران برابرند  فرمود مگو منکر بلکه بگو جاهد از خاندان بنی هاشم ودیگران ابوالحسن علی بن اسمعیل میثمی  گوید من دراین باره فکر کردم قول خدای عزوجل در باره برادران یوسف بیادم افتاد  فعرفهم و هم منکرون 58 سوره 12 یوسف انهارا شناخت وانها یوسف را منکر بودند نشناختند شرح فرق منکر وجاحد اینستکه منکر در بربرابر عارف  وعالم  بکار میرود یعنی کسیکه چیزیرا نشناخته   وندانسته است چنانچه،ایه سوره یوسف که پیاد ابوالحسن،افتاد شاهد انست اما جاحد کسی است که طلبی را فهمیده ودانسته  رد کند  و نپذبرد از این جهت امام ع فرمود نسبت له بنی هاشم که امام را نمیپزیرند باید جاحد گفت نه منکرزیرا امام از خاندان خود انهاست واوراخوب میشناسد اگر کسی از انهاامام را نپذیرد بواسطه خسد و اعراض دنیوی دیگر استکوعذاب و عقاب او  از دیگران. بیشتر باشد زیرا خدا حجت برای او کاملتر وتمامتر کرده که ازان خاندانش قرار داده است و نیز ناسپاسی ایشان از این  نعمت ومنت بزرگ خداوند زشتر و شدیدتراست ویا بجهت اینستکه گناهو خطا از اشراف زشت تر و ناپسندیتر است ولذا خدا لعزشهاییرا بر پیغمبران میگیردواز انها مواخذه میکند که از دبگران،در ،ذشته و بخشبده میدارد

زراره گوید بامام باقر ع عرض کردم بمن بفرمایید. که ایا معرعتگامام از شما خانواده بر تمام،خلق واجبست فرمود خدای. عزوجل محمد ص را بر تمام مردم بعنوان رسول وحجت خداکبر همه خلقش درروی زمین مبعوث فرمود پسهرکه بخدا ایمان اورد وبمحمد رسول خدا ص ایمان اورد و پبروییش کند و تصدیقش نماید معرفت اماماز ما خانواده بر او واجبست و کیبکه بخدا ورسولش ایمان نیاورد واز او پیروی نکند وتصدبقش ننماید وحق خدا درسولش را نشنایدچگونه معرفت ا،مام بر او واجب باش در صورتبکه بخدا ورسولش ایمان نیاوردو حق انها را نشناخته است بلکه بر او واجبست اولا خدا ورسولش بشناسد واز رسول پیروی کند  عرصکردم. پس چه میفرماییددر باره کسی که بخدا ورسولش ایمان اوردو پیغمبر را نسبت بانچه خدا بر او نازل کرده باور دارد بر چنین اشخاص حق معرفت سما لا زمست فرمود اری مگر اینان عامه و اهل سنت بفلان و فلان ابو بکر وعمر معرفت ندارند عرضکردم چرا از سوال حضرت استفاده میشود که هر کس بخدا وریولش ابمان اوردلارمست برای جانشینی پیغمبر و حفظ وترویج شدیعت به پیشوایی معتقد شود چنانچه اهل سنت هم این قاعده را قبول دارند ولی انها در نعیین امام و خلیفه باشتباه رفته اند  امام فرمود مگر عقیده داری که خدا معرفت فلان وعلان را در دل ایشان انداخته است بخدا انرا کسی جز شیطان در دل ایشان نینداخته است نه بخدا حق خدا بمومنین الهام نکند یعنی ای زراره این راه بدان که معرعت ما گوهریست ربانی و توفیقی است الهیکه جز بمردم سالم وپاک فطرت نرسد چنانچه پیروی از پیشوایان نا حق عقیده ایست شیطانی که در اثرخبث باطن نصیب افراد دبگری گردد 

ابو حمزه گوید  شنیدم امام باقر ع میفرمود همانا علی ع دریست که خدا انرا بروی بندگانش گشوده هرکه از ان در وارد شود مومن است و هرکه از ان خارج شود کافر است وهر کس  نه داخل شود و نه خارج شود بیطرف باشد با انحضرت را نشناید در زمره کسانی است که خدای تبارک و تعلی در باره ایشان فرموده است من د.ر باره انها بخواست خود رفتار کنم یا ببهشت وبابدوزخشان برم

امام باقرع فرمود همانا خدای  عزوجل علی  ع را نشنانه ای. میان خود و مخلوقش گماشت هر که اورا شناسد مومن است  وهرکه  انکارش کند کافر است وهر که اورا نشناسد گمراهست و هر که دیگری را همراه او گمارد مشرکست و هرکه با ولایت او را با ولایت او اید ببهشت در اید شرح انکار در صورتی است که انحضرت را بشناسد و مقام امامت وولایتش را بداندوبا وجود ان بواسطه لجاج و عناد نپذیردولی نشناختندر صورتی است که بمقام انحضرت جاهل باشد 

مام ه  باقر ع میفرمو.د بخداکه در اسمان هفتاد صف از ملایکه است اگر تمام مردم روی انجمن کنند که یک صف انها را بشمارند نتوانند و ان فرشتگان همگی ولایت ما را معتقدند  6 حضرت ابوالحسن ع فرمود ولایت  علی علیالسلام در تمام کتب پیغمبران نوشته شده است وخدا هیچ پیغمبری را مبعوث نسازد جز بنبوت محمد ص ووصیت علی ع را نشانه یعنی اقرار باین دو مطلب از طرف خدا بر او واجب است 

ب بن امین گوید امام باقر ع میفرمود خدا از شیعیان ما پیمان ولایت گرفت در حالیکه مانند موران ریز بودند همان روزی که از ذره ها روزیکه همه بشر مانند ذره یعنی مورچه بودند پیمان گرفت و نیز بربوبیت خود و نبوت و محممدص اقرار گرفت راجع بعالم  ذر در کتاب ایمان وکفر بتفضیل بحث میشود 2عقبه گوید  امام باقر ع فرمود خدا مخلوق را افرید  وهر مخلوقی را که دوست میداشت از ماده که دوست داشت افرید انچه را دوست داست از گل بهشت افریدوهر مخلوقیرا که دوست نداشت از ماده ای که دوست نداشت اافریدوانچه را دوست از گل دوزخ افرید سپس انهارا در سابه مبعوث کرد من عرضکردم سایه چیست فرمود نمیبینی که سابه خودت در برابر خورشید  چیزی هست و چیزی نیست که از خود شخصیت و استقلال ندارد و ابن تنظیریست برای عالم مثال  عالم ارواح یا عال، ذر سپس خداپیهمبران را در میان انها مبعوث ساخت تو ایشان را باقرار بخدا دعوت کنند اینست که خدا فرمایدواگر از انها بپرسی کی خلقشان کرده خواهند گفت  خدا 87 سوره 43 سپس خدا ایشان را با قرارنسبت به پیغمبراندعوکگکرد برخی اقرار وبرخی انکارنمودند انگاه بولایت ما دعوتشان کرد بخدا کسی بدان اقرار کردکه خدایش دوست داشت وانکه را دشمن وداشت. وانکه را دشمن داشت انکار کرد اینست گعتار خدا بانچه  از پیش در عالم ذرتکذیب  کرده اند ایمان نخواهند اورد74 سوره 10 سپس امام باقر عفرمو. تکذیب انهاوودر انجا عالم ذر بود شرح  علامه مجلسی ره گوید عقیده محدثین اینستکه چون خدا نیکی و بدی کردار و عقیده بندگانش را میدانست نیکان دا از گل بهشت افرید وبدان را وز گل جهنم تا هر کدام از اندو دسته بلیاقت وسزاواری خود برسند بنا بر این کردار ورفتار انها سبب شد که انگونه خلق شوند نه انکه بر عکس باشدتا جبر لازم اید 

امام باقر ع فرمود چون دختر یزد گرد  در ا نزدعمر اوردند دوشیزگان مدینه برای تماشای او سر میکشیدند  وچون وارد مسجد شد مسجد از پرتوش درخشان گشت  کنایه از اینکه اهل مسجد از قیافه جمال ان دختر شادمان و متعجب کشتند عمر باو نگریست دختر رخسارخود را پوشیدو گفت اف بیروج بادا هرمز وای روز گار هرمز سیاه شد عمر گفت این دختر مرا ناسزا میگوید و بدو متوجه شد امیرالمومنین ع بعمر فرمودتو این حق نداری باو اختیار ده که خودش مردی از مسلمین را انتخاب کند و در سهم غنیمتش حساب کن  مهرش را از سهم بیتالمال انمرد حساب کن عمر باو اختیارداد دختر بیامد ودست خود را روی سر حسین ع گذاشت  امیرالمومنین ع باو  فرمودنام تو چیست گفت جهان شاه حضرت فرمود بلکه شهریار بانو یه باشد سپس بحسین فرمود ای ابا عبدالله از این دختر بهترین شخص روی زمین برای تو متولد شودو علی بن حسینع از او مولد گشت و علی بن الحسین ع را ابن الخیرتینپسر دوبر گزیده میگفتند زبرا بر گزیده خدا از عرب و از عجم فارس وروایت شده که ابوالاسوددیلی در باره انحضرت  شعری بدبن مضمون سروده است  پسریکه از یکسو بخاشم واز یکسو بشاه کسرای میرسد گرامترین فرزندی است که بدو بازو بند بسته اند 

پس بناخوش زایید واز ابستن شدن تا از شیر گرفتنش سی ماه بود و چون بقوت رسید چهل ساله شد گفتپروردگارا مرا وادار کن تا نعمت ترا که بمن و بپدر ومادرم انعام.کرده ای سپاس گزارم عملی  شایسته کنم که پسند تو باشد وبعض از فرزندانمرا شایسته کن اگر او نمیفرمو د بعضی از فرزانم شایسته کن همه فرزندان انحضرت  امام میشدندوامام حسین از فاطمه.  علیها ااسلامو از هیچ زن دیگرشیر نخوردبلکه اوراخد مت پبغمبرص میاوردند و انحضرت انگست بهامش را در دهان میگذارد واو باندازه ایکه دو سه روز شراکفایت کند از ان میمکید پس گوشت حسین ع از گوشت و خون رسولخدا ص روییدو فرزندی شش ماهه متولد نشد جز عیسی بن مربم ع و حسین بن علی ع در روایت دیگر است که امام رضاع فرمود حسین را نزد پیغمبر ص میاوردند و ان حضرت زبانش را در دهان او  میگذاشت تا می مکید و بهمان اکتفا میکردواز هیچ زنی شیر نخورد

1.   امام صادق ع فرمود جبرییل ع بر محمد ص نازل شد و گفت ای مجمد ص خدا ترا مژده میدهد بمولودی که از فاطمه متولد شود و امت تو اورا میکشند فرمود ای جبرییل سلام بپروردگارم مرا بمو لودیکه از فاطمه متولد وامتم اورا بک شند نیازی نیست جبرییل باسمان بالارفت وسپس فرود امد همان سخن را گفت پیغمبر فرمود ای جبرییل سلام سلام بپروددگارم مرا بمولودیکه از فاطمه متولد شود و امتم.  اورا بکشند نیازی نیست  جبرییل باسمان بالا رفت وسپس فرو د امد وگفت ای محمد ص پروردگارت بتو سلام مبرساند وترا مژده مبدهد که امامت وولایت  ووصیت را در ذریه ان مولود قرار میدهد فرمود راضی گشتم  سپس نزد فاطمه فرستاد که خدامرا بمولودی مژده میدهد که از تو متولد میشود وپس از من امتم اورا میکشند فاطمه پیغام داد که مرا بمو لودی که امت تو اورا پس از تو بکشند فاطمه. پیغام داد که مرا بمولودی که امت تو اوراپس از تو بکشند نیازی نیست پیغمبر پبغام. داد که خدا امامت وولایت ووصیت را در ذریه او قرار داد اوهم پیغام که من راضی گشتم

امام صادق ع فرمود حسن بن علی  علیهمالسالام  در یکی از سفرهای عمره اش همراه مردی از اولاد زبیر بود که بامامتش معتقد بود در یکی از ابگاهها زیر درخت خرمای خشکی که از تشنگی  خشگ شده بودفرود امدند در زیر ان درخت فرشی برای امام حسن انداختند ودر برابرش زبیری زیر درخت خرمای دیگری زبیری سر بالا کرد وگفت اگر  این درخت خرمای تازه میداشت از ان میخوردیم. امام حسن فرمود خرما میل داری زبیری گفت اری حضرت دست بسوی اسمان. برداشت ودعا کرد بسخنی که من  انرا نفهمیدم  پس ددخت سبز شد وبحال خود برگشت. و برگ وخرما بر اورد ساربانی که مرکوب از او کرایه کرده بودندگفت بخدا این جادوست  امام حسن ع فرمود وای بر تو جادو نیستبلکه دعای مستجاب پسر پیغمبر است پس بسوی درخت بلا رفتندو هرچه داشت  چیدند  و انهارا کفایت کرد

 امام باقر ع فرمود چون ا میرالمومنین ع وفات کرد حسن بن علی ع در مسجد کوفه بپا خاست وحمد وثنای خدا گفت و بر پیغمبر ص درود فرستاد  سپس فرمود ای مردم در این شب مردی وفات کرد که پیشینیان بر او سبقت نگرفتند و پسینیان باو نرسند او پرچمدار رسول خداص بود که جبرییل در طرف راست و میکاییل در طرف چپش بودند از میدان بر نمیگشت جز اینکه خدا باو فتح و پیروزی میداد بخدا که که او از مال سفید وسرخ دنبا جز هفصد درهم که ان هم از عطایش زیاد امده بود باقی نگذاشت و میخواست با ان پول خدمتگزاری برایوخانواده اش بخرد بخدا که او در شبی وفات کردکه یوشع بن نون وصی موسی وفات کردو همان شبیکه عیسی بن مریم باسمان بالا رفت وهمان شبیکه قان فرود امد 

مفضل بن عمر گوید امام صادق ع میفرمود چون رسولخدا ص متولد شد سفیدی مملکت فارس وکاخهای شام برای مادرش امنه نمایان شدفاطمه بنت اسد مادر امیرالمومنین خندان  وشادان نزو ابو طالب امد وانچه را امنه گفته بود باو خبر داد ابو طالب گفت از این تعجب میکنی همانا تو هم ابستن شوی وصی ووزیر اورا بزایی 

امام صادق ع فرمود همانارسولخداص فرمود خدا امت مرا در عالم طینت برایم مجسم کرد ونامهای ایشان را بمن اموخت چنانکه همه نامها را بادم اموخت انگاه پرچمداران  خلفا وزمامداران بر من گذشتند من برای علی و شیعبانشان امرزش خواستم وپروردگآرم یک مطلب را در باره شیعیان علی بمن وعده داد عرض شد یا رسول الله ان مطلب چیست  فرمود امرزش برای ایمان اوردگانشان و در گذشت آز گناهان برای کوچک وبزرگشان و اینکه تبدیل گناه بحسنه و ثواب که در ایه  یبد الله سیاتهم حسنات است برای انها

 جابر گوید بامام بافر ع عرضکردم  پیغمبر خدا را برایم وصف کن فرمود پیغمبر خدا ص رنگش سفید مایل بسرخی بود چشمانش سیاه ودرشت ابروانش بهم  پبوسته کف دست وپایش پر گوشت وغیر کوتاه بود واز سفیدی گویا در قالب نقره بود سر استخوانهای شانه اش درشت بود از شدت  انس ومهری که با مردم داشت هر گاه متوجه کسی میشد با تمام بدن متوجه میشد  نه انکه مانند متکبران خود بین بگوشه چشم وابرو بنگرد رشته مویی از گودی گلویش تا سر نافش کشیده مانند خط میان صفحه یی از نقره درخشان بود  زیرا درمیان صفحه محدب نقره خط سیاهی بنظر مبرسد واز این تشبیه معلوم که سایر قسمتهای شکم بدون مو براق بوده است و از گردن تا شانه مانند گلاب پاش نقره ای بود  بینی کشبده یی داشت که هنگام نوشیدن ابونزد،یک  بود اب را پس زند وچون راه میرفت بجلو متمایل میشد مثل آینکه بسرآزیری مبرود مانند پیغمبر خدا ص دیده نشده نه پیش از او ونه بعد از اوصلی الله  علیه واله 

 علی بن ابی حمزه گوید ابو بصیر از امام صادق ع پرسبد و من حاضر  عرضکرد قربانت  پیغمبر ص چند مرتبه بمعراج بردند فرمود دو مرتبه  وجرییل اورا در مقا،می نگه داشت و گعت در جایت بایست ای محمد ص زیرا در جایی ایستاده یی که هرگز هیچ فرشته و گفت میفرماید سبوح قدوس منم پردوردگار ملایکه وروح که رحمتم بر غضبم پیشی دارد  پیغمبرص فرمود ار خدایادر گذشت خواهم در گذشترا خواهم  امام فرمود و همچنان بود که خدا عرمایدپیغمبر بمقام قاب قوسن او ادنی رسبد 9 یوره 53 شرح ای حدیث را  بعد از حدیث میدشرح  بحضرت عرضکرد قربانت قاب قوسین او ادنی چیست  فرمود بمقدار فاصله هلالی کمان تا سرش  سپس فرمود ودرمیان اندوحجابی میدرخشید وخاموش میشد و بگمانم فرمود زبر جدی بود پس پیغمبر نور عظمت را از اندازه سوراخ سوزن تا انچهخدا خواهد از کمترین درجه تا بالاترین   مرتبه مشاهده فرمود  خدای تبارک وتعلی فرمود ای محمدص عرض کرد لبیک پروردگارم فرمود کیست برای امتت بعداز هبرشان کیست  عرضکردخدا وانا تر است فرمودعلی بن  ابیطالب است امیرالمومنان وسرور مسلمانان وپشوای روسفبدان دست و پادرخشانان سپس امام صادق ع.بابو بصیر  فرمود ای ابا محمد وبخدا ولایت علی علیه السلام از زمین نیامده   بلکه شفاها از اسمان رسیدهاست 

امام باقر ع فرمود در رسول خدا ص سه چیز بود که در هیچ کس جز او نبود 1 سایه نداشت نور تحتاشعاع خورشید نمیگشت 2 ازراهی نمیگذشت جز انکه هر کس بعد از دو روز و سه روز از انجا میگذشت واسطه بوی خوشش میفهمید پیغمبر از انجا عبور کرده است 3 از هیچ سنگ ودرحتی عبور نمیکرد نمیکرد جز انکه برای او سجده میکرد واین بعنوان احترام بود نه عبادت و معنوی بود نه ظاهری نظیر نظیر تسبیح موجودات خدا را امام صادق ع فرمود چون رسولخدا ص را بمعراج بردند جبرییل او را بجایی رسانید وخود با او نیامد حضرت فرمود ای جبرییل در چنین حالی مرا تنها میگذاری  گفت برو بخدا درجایی قدم گذاشته ای که هیچ بشری قدم نگذاشته و پیش از تو  هم بشری در انجا راه نرفته

رسولخدا ص فرمود بر شما باد بگذشت زیرا گذشت جز عزت بنده را نیفزابد و از دبگر بگذریدتا خداشما را عزیز کند امام باقر ع فرموده پشبمانی از گذشت بهتر واسانتراست تا پشیمانی از کیفر  شرح یعنی اگر شخصی را که بتو ستمی کرده بود بخسیدی و از اودر گذشتی سپس دانستی که ان گذشت مورد نداشته زیرا ان ستمگر متنبه نگشت و از گذشت خود پشیمان شدی این پشیمانی بهتر و اسانتر است از موردیکه ستمگر را مجازات کنی وسپس بفهمی اگر ازاو میگذشتی و اورامیبخشیدی. بهتر بود

رسول خدا ص فرمود شما را به بهترین اخلاق  واخرت رهبری نکنم و پبوستن بکسی که از تو بریده و بخشیدن بکسی که محرومت ساخته گذشتن از کسی که بتو ستم کرده است 4 علی بن الحسین ع فدمود چون روز قیامت شود خدایوتبارک وتعالی پیشینیان و پسینیان را در یک سرزمین گرد تورد سپس یک منادی فرباد کشد اهل فضل کجایند جماعتیاز مردم بر خیزند فرشتگان ایشانرا استقبال کنند و گویند عضل شما چه بوده گوبند ما بکسیکه از ما میبربد مبپیوستیم و بانکه مارا. محروم میکرد عطا میکردیم وازکسیکه بما ستم مینمود در میگذشتیم. سپس بانها گویند راست گفتید داخل بهشت شوید

رسول خدا ص فرمود زمانی برای مردم پیش اید که سلطنت جز بوسیله کشتن ستمگری بدست نیابد و ثروت جز با غضب و بخل پیدانشود ودوستی جز بوسیله ببرون بردن دین وپیروی هوسهوس بدست نیابد پی کسبکه بان زمان برسد وبر فقر ثبر کند با انکه بر ثروت توانایی داسته باشو د و بر دشمنی مردم صبر کند با انکه بردوستی توانا باشد یعنی بتوانداز راه از دست دادن دین و پیروی هوس جلب دوستی کند ولی نکند و بر ذلت صبر کندبا انکهبر عزت توانا باسد خدا ثواب پنچاه صدیق از تصدیق کنندگان مرا باو دهند

امام صادق ع فرمود صبر نسبت بایمان مانند سر است نسبت به تن هرگاه سر برود تن میرود همچنین است هر گاه صبر برود ایمان میرود 6 ابو بصی. گوید شنیدم امام صادق ع مبفرمودازاد مرد در همه احوال ازاد مرداست اگر گرفتاری برایش پیش ایدصبر کند واگر مصیبتهابر سرش ریزد اورا شکسته نکند اگر چه اسیر شودو مغلوب گردد و سختی جایگزین اسایشش شو د چنانکه یوسف صدیق امین صلواتالله علیه  را بردگی و مغلوبیت و اسارت زیان نبخشیدو تاریکی و ترس چاه و انچه بر سرش امدزیانش نزد تا خدا بر او منت گذارد  و ستمگر سرکش را بنده او کرد بعداز انکه مالک او بود خدا اورا برسالت فرستاد و بسبب او بامتی رحم کرد صبر اینچنبن است و خیر در پی دارد پس شکیبا باشد ودل بشکیبایی دهبد تا پاداش ببیند 

اجمد بن محمد عبدالله آز یکی از ایمه ع نقل مکند که فرمود تمام دنیاو انچه در انست از ان خدآی تبارک و   تعلی و پیغمبرش واز ان ماست پس هرکه بر قسمتی از دنیا ظفر یابد باید از خدا پرواکند و حق خدای تبارک و تعلی را از زکات و خمس و خراچ ادا کند  وبابرادرانش نیکی نماید واگر چنین نکند خدا ورسولش وما ازاو بیزاریم 3  عمر بن یزبد گوید مسمع را در مدینه دیدم واو در انسال وجهی را خد مت امام صادق ع برد. و انحضرت نپذیرفته بود من باو گفتم چرا امام صادق  ع وجهی را که برایش بردی بتو رد کرد گفت ان وجه خدمتش بردم  عرض کردم غواصی دریای بحرین بمن واگذار شده من چهار صد هزا ردر هم استفاده کرده ام و خمس ان را که 80 هزار در هم است برای شما اورده ام من نخواستم این وجه را که حق شماست و خدای تبارک تعالی در اموالما قرار داده از شما باز دارم و خود تصرف کنم حضرک فرمود مگر ما وانچه خدا از ان بر اورده حقی جز خمص نداریمای سیار همه زمیناز ان ماست  پس انچه خدا از ان بر اورد متعلق بماست   من بحضرت عرثکردم من  همه ان وجوه را خدمت شما خواهم اوردفرمود ای ابا سبار ما انرا برای تو روا ساختم و حلال. نمودیم مالت را بر گیرونیز هر زمینی که در دست شیعیان مااست برای ایشان حلالست تا زمانیکه قایم ما قیام کند انجضرت قسط خراج را از ایشان بگیردوزمین را در دستشان بافی گذارد ولی زمبنهاییکه در دست غیر شیعانست استفاده ایکه از ان میکنند برای ایشان حرامست. تاا  زمانیکه قایم ما  قیام کند وزمین را از دست ایشان بگیردو انها را با خواری بیرون کند 

علی اسباط گوید امام جواد ع بطرف من میامد ومن بسر وپای انحضرت مینگریستم تا اندامش را برای رفقای خود در مصر وصف کنم من در این فکر بودم که انحضرت بنشت و فرمود ای علی همانا خدا در باره امامت حجت اورد چنانکه در باره  امامت حجت اورده چنانکه در باره نبوت حجت اورده وفرموده در کودکی باو حکمت داوری دادیم 13 سوره 19 باز فرمود چون بنیرومندی رسید چهل ساله شد پس رواست که در کودکی بامام  حکمت داوری داده شود چنانکه رواست در سن چهل سالگی باو عطا شود بحدیث 992 رجوع شد

داودبن فاسم جعفری گوید خدمت امام جواد ع رسدم وسه نامه بی ادرس همراه من بود که بر من مشتبه شده بود واندوهگین بودم حضرت یکی از انهارا برداشت وفرمود این نامه زیادبن شلیب است دومی را برداشت. این نامه فلانی است من مات ومبهوت شدم حثرت لبخندی زدو نیز 300 دینار بمن داد وامر فرمود که انرا نزدیکی از پسر عموهایش برم وفرمود اگاه باش که او بتو خواهد گفت مرابه پبشه وری راهنمایی کن تا این پول از او کالایی بخرم تو اورا راهنمایی کن داود من دینارهانزد او بردم بمن گفت ای اباهاشم مرا به پبشه وری راهنمایی کن تا با یول کالابی  بخرم گفتم اری مبکنم و نبز ساربانی از من تقاضاکرده بود بانحضرت بگویم اورا نزد خودبکاری گمارد من خدمتش رفتم تا در بارهاو با حضرت بگویم  سخن گویمدیدم غذا میخوددو جماعتی نزدش هستند برای من ممکن نشد باو سخن گویم حضرت فرمود ای ابا هاشم بیا بخور و پبشم غذا نهاد انگاه بدون انکه من پرسشکنم رآ فرمودای غلام ساربانی را که ابو هاشم اورده نزد خود  نگهدا ر   ونیز روزی همراه انحضرت به بستانی رفتم وعرض کردم قربانت گردم من بخوردن گل ازمند و حریصم در باره من دعا کن واز خدا بخواه  حصرت سکوت کرد وبعداز سه روز دبگرخودش فرمود ای ابا هاشم   خدا گل خوردن را از تودور کرد ابو هاشم گویداز انروز چیزی نزد من مبغوضتر از گل نبود

مانیکه حضرت ابو محمد ع نزد صالح بن و صیف ترکی پیشکارواختیار مهدی عباسی در زندان بود عباسییون و صالح بن علی   دیگرانیکه از ناحیه.اهلبیت منحرف بودند نزد صالح منحرف بودند نزد صالح رفتندتا باو سفا رش کنند در باره حضرت سختگیری کند صالح گفت من چکنم دو نفر از نانجیب ترین مردانی را که میتوانستم  پیداکنم ب. او ،گماشتم. اندونفر در اثر مشاهده رفتار حضرت از لحاظ عبادت ونماز وروزه خیلی کوشاشدند من باندو نفر گفتم در اوچه خصلت است گفتندچه می گویی در باره مردیکه روز را روزه می گیر د وتمام شب عبادت میکند نه سخن میگوید نه بچیزی سر  گرم میشود چون باو نگاه میکنیم. رگهای گردن ما می لرزدو حالی بما دست میدهدکه نمی توانیم خود را نگه داریم  چون چنین شنیدندنومبدبر گشتند

الو هاشم جعفری گوید روزی خدمت حضرت ابو محمد ع رسبدم ودر نظر.داشتم که قدری نقره  از حضرت بگبرم تا از نظر تبرک با ان انگشتری بسازم خدمتش نشستم ولی فراموش کردم که برای چه امدم بودم چون خداحافظی کردم وبر خاستم انگشترش را سوی من اند اخت و فرمود تو نقره میخواستی وما انگشتر بتو دادیم نگی میخواستو ما انگشتر بتو دادیم  نگین ومزدش را هم سود بردی گوارایت باد ای اباهاشم  عرض کردم  اقای من گواهی دهم که تو ولی خدا و امام من هستی که با اطاعت از شما دیندا ری خدا مبکنم  فرمود خدا ترا بیامرزد ای اباهاشم 

محمد بن ربیع شایی گوید با مردی از ثنویه قایلین بدو خدا در اهواز مبا حثه کردم سپس به سامره رفتم و بعضی از سخنان او بدلم چسبیده بود روز بار عام خلیفه بود من احمد خضیب  نشسته بودم که حضرت ابو پمحمد ع از اتاق عمومی وارد شد بمن نگریست و با انگشت سبابه اش اشاره فرمود و یکتاست     یکتاست فرد است من بیهوش شدم افتادم 

ت 

رسول خداص فرمود سه چیز است که هر یک نداشته باشد هیچ کارش تمام نیست پر هیزکاری که اورا از نافرمانی خدا باز دارد و خلقی که بسبب ان با مردم بسازد و بردباری که نادانی نادانرا با ان رد کند  2 امام صادق میفرمود جبرییل ع نزد پیغمبر ص امد وعرضکرد ای محمد ص پروردگارت سلام میرساند و میگوید با مخلوقم مدارا کن 4 رسول خدا ص فرمود پوردگارم مرا بسازکاری با مردم امر فرمود چنانکه بانجام واجبات امر فر موده

عبادبن کثیر گوید بامام صادق ع عرصکردم داستان سرایی را دبدم که داستان میسرودهیهات  هیهات  بخطا رفتی استاههم الحعره دد لغت عرب این جمله در موردی گفته میشود که سخن یاوه ونامربوطی از دهن شخصی در اید 2 فرشتگان بزرگواربکه کاد انها نوشتن است که چوگ بنردمی بر خوردندکه از محمدوال محمد یاد کنندگویندبایستید که بحاجت خودرسیدید سپس می نشینند وبا انهادانش امورند. چون بر خیزند از بیمارشان عیادت کنند و بر سر مرده هایشان. حاضر شوند و از غایبشان خبر گیری کنند اینست مجلسی که هرکه دران نشیند شقی نگرد د

ابن ابی حمزه گوید شنیدم امام صادق ع میفرمود شبعبان ما با خود مهربانند چون تنها باشند خدارا یاد کنند همانا یاد ما یاد خداست هرگاه ما یاد شویم  خدا یاد شود و چون دشمن ما باد شود شیطان یاد شود 2 امام صادق ع فرمود بزیارت یکدبگر روید زیرا زیارتشما از یکدبگرزنده گردانیدن دلها شما ویاد نمودن احادیث. ماست واحادیث ماشما را بهم متوجه میسازدپس اگر بانها عمل کنیدهدایت ونجات یابید. و اگر انها ترک کنید گمراه و هلاک شوبدپس بانها عمل کنید و من ضامن نجات شمایم

امام صادق ع میفرمود مردی نزد پیغمبرص امد  عرضکرد یا رسول الله مرا سفارشی کن فرمود چیزیرا بخدا شریک مساز اگر چه باتش سوخته شوی و شکنجه بینی  همواره دلت بایمان محکم باشدوپدر ومادرت را فرمانر و با انها نیکی کن زنده باشند یا مرده و اگر دستور دادند خاندان و مالت را کنار گذار این کارا بکن که ایمانست شرح مرحوم کلینی از کلمه براحسان بوالدین را فهمیده ولی ممکن است احسان بهرکس را شامل این حدیث کنایه از اینستکه احسان بزودی محسن را داخل بیشت کند ودر م معطل نشود

سپس امام صادق ع فرمود و اما قول عزوجل اگر یکی از ایشان یا هردو نهانزد تو به پیری رسیدند بانها اف مگو و تندیشان مکن 23سوره17 بعنی اگر دلتنگ کردندبانها اف مگو واگرترا زدند با انهاتندی مکن فرمود و با نهاسخنی شریف وبررگوار بگو یعنی اگر ترا زدند بگو خدا شمارا بیامرزد ابنست سخن شربف تو و فرمود و از روی مهربانی برای انهاجنبه افتادگی پیش اور یعنی  دیدگانت را بانهاخیره مکن بلکه با مهربانیو دلسوزی بانها بنگر و صدایت را از صدای انها بلندتر  مکن و دستت را با لای دست انها مگیرو بر انها پیشی مگیر 

 ابوولادحناط گوید ار امام صادق ع پرسیدم خداب عزوجل که فرمایدو پدر و مادر احسان کنید 23سوره 17 این احسان چیست فرمودا حسان اینستکه با انها نیکو معاشرت کنی و انها را مجبور نکنی که چیزیراکه احتیاج از تو بخواهند اگر چه بی نیاز باشند بلکه باید اظهار نکرده وظیعه خودرا انجام دهی مگر خدای عزوجل نمیفرمایدو هر گز به نیکی نرسیدمگر از انچه  دوست دارید انفاق کنید92سوده 3

امیرالمومنین ع فرمود انسان اگر چه مال وفرزند داشته باشد هگز نباید از خویشاوند خود واز دوستی و کرامت ودفاع دستی وزبانی انها رویگرداند انها از همه مردم گردش را محکمتر و هرکه دست کمک از فامیل خویش باز گیرد از انهایکدست  گرفته سده واز خود او دستها بسیار و هر که نرمی و فروتنی کند دوستش از او مودت بیند و هر که چون دارا شوددست باحسان گشاید انچه را داده خدا در دنیایش جبران کند ودر اخرت  برایش چند برابر سازد ونام نبکی که خدا برای کسی در میان مردم میگذارد از مالیکه میخورد وبارث می گذارد بهتر است و هر یک از شما که ثروت مالی پیدا کرد نباید تکبرش زیاد شود وخود را بزرگ دارد واز خویشاوندش دور شودو هیچیکازشمانباید نسبت به برادریکه چون مال ندارد باو احسان نمیکند از او دوری کند وهیچیک از شما نباید نسبت به برادریکه چون مال ندارد احسان نمیکند از اودوری کند و هییچیک از شما نباید از بستن شکست و تنگدستی خویشاوندش  بچیزی که اگر نگهدارد سودش ندهد واگر از دستش دهد زیانش نرساند غفلت کند زیرا گاهی ممکن ممکن است خویشاوند بچیزی احتیاج داشته باشد که نزد او اضافه و بیکار باشد  

امام باقر ع فرمود چون امیرالمومنین  ع بعزم بصره بیرون رفت در ربذره که مولد و مدفن ابی ذرغفاریست فرود امد مردی از قبیله  محارب خدمتش امد و عرضکردیا امیرالمومنین من از قبیله خود غرامتی رابعهده گرفتم وچون از برخی از انهاتقاضای مواسات وکمک  کردم از سختی وتهیدستی  دم زدند ای امیر مومنان بایشان امر فرما کمک کنند ووادارشان کن با من مواسات کنند  فرمود انهاکجایندعرضکرد دسته یی از انها انجاینده میبینی حضرت مرکب خودرا بسرعت هر چه تمامتر بحرکت اورد و مرکب مانند  شتر مرغ. میرفت جماعتی از اصحاب که پیش را گرفتند بسحختی و کندی باو رسیدند  حضرت بانها رسیده بر انها رسیده سلام و پرسید چرا با رفیق خود مواسات نمیکنند انها از او وآو  از انها شکایت کردند تا امیرالمومنین ع فرمود هر کسی باید با فامیل خود پیوست داشته باشد زیرا با حسان و دستگیری مالی او از دیگران سزاوارترند وهر فا. میلی باید با کسان خود پیوست داشته باشد  اگر روزگار بزمینشان زند و از انها پشت بگرداند زیرا  کسانیکهبا یکدیگر پیوست دارند و  بذل وبخشش میکنند پاداش یافته  وانهایی که از هم ببرند وبهم پشت کنند  وسنگین بارند و سپس مرکب خورا بر انگیخت فرمود برو  حل از اسماه اصواتست که برای راندن شتر بکار میرود 

امام صادق ع میفرمود حاجت خواستن از مردم موجب سلب عزت ورفتن حیا گردد و نومیدی از انچه دست مردمست  موجب عزت مومن اسک در دینش و طمع. فقریست حاضر و اماده  5 احمد بن محمد بن ابی نصر گوبیدبامام رضا عرضکردم قربانت گردم  برایم باسماعیل ابن داود کاتب توصیه یی بنویس شاید از او بهره یی ببرم فرمود مرا دریغاید مانند تویی چنین چیزی طلب کند تو بر مال تکیه کن هرچه خواهیز من بگیر

 وفرمود چون یکی از شما خواهد هرچه از پروردگارش سوال  کند باو عطا کتد باید از مردم مایوس شود و امیدی جر چز بخدا نداشته باشد چون خدای عزوجل این را از دلش داند هر چه از خدا خ3واهد باو عطاکند علی بن الحسین صلوات الله علیهما فرمود تمام خیر و نیکی را دیدم  ه در بریدن طمعز دست مردم است و هرکه هیچ امیدی بمردم نداشته باشد و امرش را در هر کاری بخدای عزوجل  واگذا رد خدای  عز وجل در هر چیزی اورا اجابت کند 

 محمدبن عبده گوید بامام صادق ع عرض کردم کار در حال مومن نیست فرمود نه زمانی که روی  شکم ان زنست ایمان از او سلب شود و چون برخاست بر خاست بر گرددوباز اگر بزا برگشت سلب شودعرضکردم او.که اهنگ بر گر شتن ب دارد. پس چرا ایمانش بر مبگردد و مومن گفته میشود فرمود چه بسیار کسانکه برگشتن دارند ولی هرگز بر نمیکردند پس قصد اهنگ گناه مثل خود گناه نیست و ممکن است صغیره یی جبران پذیر باشد   

نعمان رازی گوید شنبدم امام صادق ع میفرموده هر که کند ازایمان خارج شود و هرکه کند از ایمان خارج شود و هرکه می بنوشد از ایمانخارج شودو هر که یکروزماه رمضان را عمدا افطار کنید دانسته وبدون عذر روزههاش  بخورد از ایمان خارج شود بعنی در حالیکه مومن مرتکب اینگناهان است ایمان ازاو سلب میشود و پس از پایان گناه برمیگردد  

مفضل گوید امام صادق ع بمن فرمود. ای مفضل انچه بتو میگویم بشنو وبدانکه خق است انجام ده و به برآدران بزرگوارت خبر ده عرضکردم برادران بزرگوارم کیانندفرمود کسنیکه  درروآساختن حوایج براد ا من خود رغبت دارندسپس فرمودهر کس بک حاجت برادر مومن خودرا روا% کند خدای عروجل روز قیامت صد هزار حاجتاورارواکند که نخستین انهابهشت باشد و دیگرش. انکه خویشان واشنایان وبرادرانش را اگرتاصبی نباشد ببهشت بردو. رسم  مفضل این بود که چون از بکی از براد ر انش در خواست حاجتی میکرباو می گفت ایا نمیخواهی که ا زبرادران  بزرگوارباشی 2 معضل  بن عمر ءوید امام صادق ع فرموده همانا خدای.عز وجل دسته یی از مخلوقش را افریدو ایشانرابرای قضاحوایج شبعیان فقیرما انتختاب فرمود تا در برابر ا ن بهشت را بایشان پاداشده دهد پس اگر توانی از انها باش سپس  فرمود بخدا. مارا پروردگاریست که اوراپرستشکنیموچیزبرا شربک. او نسازبم

 2چعدای 

ادامه مطلب

امام صادق ع در حدیثی طولانی فرماید چون خدا مومن را از گورش در اورد تمثالی با او خارج شود که در جلو اوراه رود هرگاه مومن یکی از هراسهای روز قیامت را ببیند تمثال باو گوید چه خوب کسی بودی تو که از گور همراه من در امدی و همواره مرا بشادی و کرامت خدا مژده دادی تا انرا دیدم سپس گوید تتو کیستی گوید من ان شادی هستم که در دنیابه برادر مومنت دسانیدی خدای عزوجل مرااز ان شادی افریدتاترامژده دهم 

امام صادق ع فرمود خدواند وحی کرد بداود ع که براستی که بنده ای از بندگان من گردانم داود ع عرض کرد پروردگارا کدام است ان حسنه فرمود بر بنده مومن من سرور و خوشحالی وارد سازد سازد اگر چه بیک دانه خرما باشدداود  ع گفت خداوندا سزاوار است کسی ترا شناسد امید خود از تو بر  میگبرد 6 امام صادق ع فرمود کسی از شما چنین مپندار د که  چون مومنی را شادمان ساخت تنها وی را  مسرور بلکه بخدا سوگند مارا خوشحال کرده بلکه بخدا سوگند رسول خدا را شاد نموده

امام صادق ع فرمود خداوند وحی بداود ع کرد براستی که بتده ای از بندگان من جسنه بجا اورد و بسببان بهشت را بر وی مباح گردانم داود ع عرض کرد پروردگارا کدام است ان حسنه فرمود بر بنده مومن من سرور وخوشحالی وارد سازد اگر چه بیک دانه خرماباشد  داود ع گفت خداوند ا سزاوار است کسی را که ترا. شناسد امید خود از تو بر مگیرد  

امام.صادق ع      فرمود هرکه زبانشراست باشد کرارش پاک است   عمروبن ابی امقدام گوید نخستین بار که خدمت امام باقر ع رسبدم فرمود پیش از یاد گرفتن حدیث راستگویی بیاموزد 5 ابی کهس گوید بامام صادق ع  عرضکردم عبد بن ابی یعفور بشما سلام مبرساند فرمود بر تو و بر او سلام باد چون نزد عبدالله سلامش رسان وباوبگو جعفر بن محمد بتو میگوید دد انچه علی نزد رسول خدا ص بمقام رسید بنگر و ملازمش باش. همانا علی نزد رسولخدا ص بسبب راستگویی وادا امانت بان مقام رسید 

امام صادق ع فرمود رسولخدا ص ان. که دوهگین بیرون فرشته ایکه کلید خزانه های زمین دستش بود نزد او امدوگفت ای محمد اینهاکلید های خزانه های زمین است پروردگارت بتو 

میگوید باز کن وهرچه خواهی از زمبن بر گیربدون انکه چیزی ار مفامت نزد من کاسته شود دیولخدا ص فرمود دنیا خانه کسی است که خانه ندارد وانکه عقل نداردبرای دنباجمع میکند  فرشته گفت سوگند بانکه ترا بحق مبعوث ساخته مناین  سخنرا از فرشته ایدر اسمان چهارم شنبدم زمانبکهکلید ها را بمن دادند

امام صادق ع فرمود کسیک که بدنیا زاهد وبی رغبت  باشد خدا حکت رو در قلبش بر جا داردوزبانشرا بان گویا سازدواورابه عیبهای دنیا ودردودوایش بینا گرداند واورا از دنیاسالم بیرون کند و ببهشت دارالسلام. در اورد وامام صادق ع فرمود همه خیر در خانه یی نهاده شده وکلیدش را زهد و بی رغبتی بدنیا قرار داده اند سپس فرمود رسولخدا ص  فرمود مرد شیرینی ایمانرا در قلبش نمییابد تا انکه باکش نباشد که چه کسی دنیارا خورد انگاه امام صادق ع فرمود شناختن شیرینی  ایمان بر دلهای شما حرامست تا بدنیا بر رغبت. شود 

رسولخدا ص. فرمود نرمی میمنت دارد و خشونت نحوست 5 امام باقر ع فر،مود خدای عزوجل ملایم است وملایمت را دوست دارد و پاداش که بملایمت  مبدهد بخشونت وسختگیری نمیدهد  رسولخدا ص فرمود نرمی روی هرچه گذاشته شد انرا زینت داد واز هرچه برداشته شدزشتش  ساحت

 7 پیغمبر ص فرمود در نرمی زیادیوبرکت است وهر که ار نرمی محروم شد از خیر محروم گشت 

رسولخدا ص وگاهی مردمی بد  کردار و نبکو کار نیستند و صله رحم میکنند پس مالشان زیاد  وعمرشان دراز میکردد  تا چه رسد که نیکو کار باشند و صله رحم کنند  امیدالمومنین ص فرمود باارحام خود بپیوندید اگد چه با سلام کردن باشد  که دای تبارک وتعالی فرماید از خداییکه بنام وی درخواست کنبد ونبز از بریدن خوبشاوندبها پروا کنبد که خدا مداقب شماست  سوره 4 

  فضیل گوید بامام صادق ع عرضکردم مردم را بامر امامت دعوت کنیم فرمود ای فضیل چون خدا خیر بنده یی را  ا خواهد بفرشته ای امر کند که گردن اورا گرفته  خواه یا نا خواه اورا داخل امر امامت کند امام صادق ع فرمود این امر امامت خودرا برای خدا قرار دهید نه برای مردم زیرا انچه برای خدا است از ان. خداست عملبکه برای خدا خالص باشد خود او پاداش و ثوابش دا عطا کند و انچه برای مروم باشد باسمان بالا نرودپذبرفته خدا نگردد بر سر دین خود با مردم ستیزه نکنید زیرا ستیزه بیمار کننده دلست هماناخوای عزوجل به پیغمبرش فرمابد تو هر که را دوست داری هدایت نکنی بلکه خدا هر که را خواهد هدایت کند 56 سوره 28و باز فرماید ایا تو میتوانی مردم را بزور وادار کنی که مومن باشند 99 سوره 10 مردم را کنید زبرا مردم از همین مردم تعلیم گرفته اند وشما از رسولخداص و علی ع تعلیم گرفته اند این کحا و ان کجا من از پدرم شنیدم که میقرمود هرگاه خدا برای بنده یی نوشت ولازم فرمو.د که در این امر داخل شود بسوی ان شتابنده تراز مرغ بلانه اش گردد

ثابت ابی سعید گوید امام صادق. ع  بمن رمود شما را با مردم دست بدارید و هیچکس را بمذهب خود نحوانید بخدا که اگر اهل اسمان واهل زمین تصمیم گیرند که بنده ای رو که خداهدایتش را خواسته گمراه کنند نتوانند از مردم دست بداربد وهیچکس از شمااز راه دلسوزی نگوید این برادر منست پسر عموی منست همسایه منست زیرا هرگاه خدای عزوجل خیر بنده ای را خواهد روحش را پاکیزه کند انگاه هر خوبی را بشنود بشناسد وبپذیرد وهر زشتی بکوشش رسد انکار کند سپس خدو دردلش کلمه یی افکند که بسب ان کارش را فراهم سازد یعنی امامت را بدلش القا کند تاکاز برکت راهنمایی اییمه علیهم السلام امر دنیاواخرتش مرتب گردد وسامان یابد  

 کلیب بن معاویه گوید امام صادق ع بمن فرمود از مردم دور شوید انها را بمذهب حق نخوانید همانا خدای عزوجل چون خیر  بنده ای را خواهد در دلش نقطه و اثری گذارد نور هدایت در دلش افکند اورا رها کند او خود بگردش افتد وحق را بجوید سپس فرمود کاش هر گاه با مردم بسخن میپرداختید میگفتید ما از راهیکه خدا رفته رفتهایم و هرکه را خدا  انتخاب کر د ه انتخاب  کرده ایم خدا محمد را انتخاب کرد  ما ال محمد را صلی الله علیه واله انتخاب کردیم 

فضیل بن یسار گوید بامام باقر ع عرضکردم خدای عزوجل در کتابش فرماید و هر که اورا زنده کند گویا همه مردم را زنده کرده کند یعنی اورا از سوختن و غرق شدن نجات داده عرضکردم کسبکه اورا از گمراهی بسوی هدایت برد چگونه  است فرمود این تاویل اعظم ایه است یعنی ایه شامل این معنی. هم هست این معنی مهمتر وعالیتر از معنی اولست 

زمانی که عاصم بن زیاد عبا پوشید وجامه نرم را بیرون کرد و برادرش ربیع بن زیاد شکایت اورا خدمت امیرالمومنین .ع اورد که او همسرش را غمگین نموده و فرزندانش را اندوهناک ساخته حضرت فرمود عاصم را نزد من اورید اورا خدمتش اوردند چون حضرت اورا دید چهره در هم کشید و فرمود از همسرت خجالت نکشیدی بفرزندانت رحم نکردی گمان میکنی که خدا رح، نکردی گمان میکنی که خدا چیزهای خوب وپاکیزه را برای تو حلال کرده و نمیخواهد از انها استفاده کنی تو نزد خدا پست از انی مگر خدا نمیفرماید  خدا زمین را برای استفاده مردم نهاد که در ان میوه و نخل غلاقداراست 11سوره 55 مگر خدا نمی فرماید دو دریا را گذاشت که  بهم برسند میانشان حایلی است  که بهم نکنند تا انجا که فرماید از انها لو لو و مرجان بیرون میشود 22 سوره 55  بخدای سوگندکه بکار بردن نعمتهای خدا را با عمل نزد او محبوتر است از بکار بردن انها را با گفتار یعنی شکر عملی بهتر  از شکر قولی است و شکر قولی انستکه نعمت های خدا را بیاد اورد وبزبان شکر کند در صورتبکه خدای عزوجل میفرمابد واما نعمت  پروردگارت را باز گو 11 سوره 93 بنا بر این شکر عملی لازم تر ومحبوتر است عاصم گفت یا امیرالمومنین پس چرا خود شما بخوراک سخت و پوشاک درشت اکتفا نموده یی فرمود وایوبر تو  همانا خدای عزوجل بر   پیشوایان عدالت واجب ساخته که خود مردم ضعیف و ناتوان گیرند تا فقر وتنگدستی  فقیر را ازجا بدر نبرد  عاصم بن زیاد عبا را گذاشت وجامه نرم در بر. کرد

معلی بن خنیس گویدروزی بامام صادق ع عرضکردم ال فلان بنی عباس و نعمتهایی را که دارند بیاد اوردم و با خود گفتم ا ر این برای شما میبود ما باشما ما هم با شما در عیش وخوشی بودیم فرمود هییات ای معلی اگر چنین میبود وما حکمفرما بودیم بری ما جز نگهبانی شبانه وتلاش روزانه و پوشک ز بر و درشت وخوراک سحت و بی خورش چیزی نبود از این رو ان امر از مابر کنار شد ایا تو دیده یی که هرگز خدایتعالی بردن حقی را جز این نعمت قرار دهد یعنی تع،جب اینجاست که بنی عباس حق مارا غصب کرده بر مسند ما نشسنه اند ولی در حقیقت ظلم انها نسبت بما نعمتی است برای ما زیرا. که زیرا که نگهبانی شبانه وتلاش روزانه را از گردن ما ساقط نموده است  

امبرالمومنین ع فرمود خدامرا پشوای خلقش قرار داد وبر من واجب ساخت که درباره خودووخوراک ونوشابه پوشاکم مانند مردم ضعیف و مستمند  بر خود تنگ گیر. تا فقیر ازفقر من پیروی کند وثروتمند سر کشی وطغیان ننماید توضبح مقصود از امور مربوط بخود کارهای  شخصی وکسب ومملکت داری امامست که مانند متکبران خودخواه نباشد که در همه کارها بنوکران و خدمتگزادان دستور میدهند بلکه مانند فقرا وناتوانان. زندگی کند تا ففرا از او پیروی کنند یعنی بفقر وتنگدستی خود راضی و خرسند شوند وثروتمندانبا خود بگویند اگر ثروت مایه فضیلت بود خدا انرا بپشوای ما عطا میکرد

مهزم اسدی گوید امام صادق ع فرمود شیعه ما کسی است که صدایش از گوشش نکند فریاد نکشد و دشمنیش از بدنش تنها تن خود را برنج اندازد نه دیگران را و مارا اشکار نستایدتا کینه. مخالفین را  برانگیزد با عیبگویما همنشینی نکندو با دشمن ما ستیزه نکند اگر مومنیرا بیند احترام کند  اگر بجاهلی بر خو رد  از او دو ری کند عرضکرد پس تکلیف من با این شیعه نماها چیست فرمود در میان انهاجداشدن خوب  از بد وتبدیل خوب وبد  و امتحان   واقع شودفحطی بر ایشان پیش اید که نابود شوندو بیمارر وبایی انهارا بکشد و اختلافیکه متفرقشان ساز دشیعه ما  سی است  که چون سگ عوعو نکند و مانند کلاغ طمع نورزد واگرهماز گرسنگی بمیرد از دشمن ما چیزی نخواهد

فضیل گوید مام صادق ع فرمود تا زمانیکه مرد روی شکم زن زانیه است روح ایمان از او سلب میشود عرض کردم بفرمایید اگر قصد کند چطور فرمود نه روح ایمانش سلب نشود بگو بدانم اکر قصد ی کند دستش بریده مبشود پس هپمچنانکه با قصد ی دست بربده نمیشود با قصد رنا هم روح ایمان سلب نمیشود و این مفاسد و عقوبات بر انجام فعل مترتب است نه بر قصد ان  13 صباح بن سبابه گوید خدمت امام صادق ع بودم که مخمد بن عبده بحصرت عرضکرد زانی در حال کردن مومن است فرمود نه زمانیکه روی شکم ان زت است ایمان از او سلب شود و چون بر خیزد ایمان باو برگردد  من عرضکردم قصد دارد دو بار کند فرمود چه بسا قصد میکنددوبار کند ولی نمیکند پس با قصد ابمانش سلب نشود

امام باقر ع فرمود همانا خدا بواسطه  یک مومن نابودی را از یک قریه بر میدارد وفرمود بقرایکه هفت مومن در ان باشد نرسد امام صادق ع فرمود مومن دو جور است 1 مو،منیکه بعهد خدا عمل کردند 23 سوره 33 نموده هراسهای دنیا واخرت باو نرسد واز کسانی استکه که شفاعت کند ونیازی بشفاعت دیگران ندارد 2 مومنی که مانند ساقه گیاه است که گاهی کج شود بباطل و شهوات ومتاع دنیا گرابد وگاهی راست ایستد این مومن از کسانیستکه هراسهای دنیا واخرت بیند واز کسانی است که برایش شفاعت شود و او شفاعت نکند  شرح مراد بعهد خدا توحید ونبوت وامامت ومعاداست ومراد بعملی ساختن انها اعتراف و اقرار بانهاست و مقصود از وفا، بشرط خدا بجا اوردن واجبات وترک محرمات که انها را فروع دین بمنی اعم گویند واما در باره هراسهای دنیا سه وجه گفتهاند 1 بلاهای دنیا مانند قحطی ووباو سکرات مرگ 2 اندوو افسوس برای از دست رفتن نعمتهای دنیا 3 مرتکب شدن معاصی و گناهان بنحو مجاز مشاکلت 

رسولخدا ص فرمود  خدای عزوجل فرماید در هر کاریکه انجا مشتنها بدست من است مردد نشدم،مانند ترددیکه در مرگ بنده مومنم دارم من دیدار اورادوست دارم واو مرگ را نمیخواهد پس مرگ را ازاو میگردانیم، مومن بدر گاهم دعا میکند ومن اجابتش مبکنم واو از من میخواهد  من باو عطا میکنم و اگر در دنیا جز یک بنده مومنم نباشد باو از همه مخلوقم بی نیازی جویم و از ایمانش برای او همدمی سازم که بهیچ کس متاج نباشد که از ترس باو پناه برد  شرح  این حدیث میان عامه وخاصه مشهور است وچون تردد بمعنی شک ودودلی است وبر خدای عالم قادر محالست که نسبت بچیزی شک و دودلی داشته باشد علما وخاصه وعامه وجوهی در بیان و توجیه این حدیث گفته اند که مرحوم مجلسی سه وجه از خاصه و سه وجه از عامه نقل میکند وما تنها به ذکر اقوال خاصه اکتفا میکنیم  1 در کلام اضمسار است و تقدیر اینستکه اکر بر فرض محال برای خدا تردد باشددر چیزی مانند مرگ  مومن تردد نکند 2 چون از طریق خاصهو عامه روایت شده که خدایتعلی هنگام مرگ مومن بقدری نسبت باو لطف و کراپت میفرماید ووعده بهشت میدهد که کراهت مرگ از او زایل میشود و بانتقال بسرای جاودانی رغبت پیدا میکند و برسیدن  مرگ راضی و خرسند میگردد پس این موصوع مثل اینستکه کسی بخواهد بدوستش ازاری رساند که پس از ان آورا باستراحت و اسایش دایم کشاند وپا خود فکر کند که چگونه ان  ازار را باو رساند که اورا کمتر بدرد اورد

 ای فضیل بن یسارکسبکه هدف وهمتش یک چیز رضای خدا باشد خدا هدفش را کار گزاری کند وکسیکه همتش بهمه سو متوجه باشد خدا باک ندارد که در چه دره یی هلاک شود یعنی خدا هدایت و تو فیقشرا از او بر گیرد واورا بخود و هوای نفسش واگذاردتا در راه یکی از ادیان باطل جان سپارد

فضیل بن یسار گوید خدمت امام صادق ع  رسیدم در مرضی که اورا لاغر نحیف کرده بود جز سرش باقی نمانده بود فرمود ای فضیل من بسیار میگوبم کسی را که خدا باین امر تشیع اشناکرد اگر بر سر کوهی باشد تا مرگش برسد زیانی نیست  ای فضیل بن یسار مردم راه راست و چب پیش گرفتند وما وشیعیان ما به  صراط مستقیم هدایت شدیم ای فضیل بن یسار اگر میان مشرق و مغرب تمام دنیا از ان مومن باشد خیر اوست واگر اعضایش تکه تکه کنند خیر اواست ای فضیل بن یسارخدا نسبت بمومن جز خیر انجام ندهد ای فضبل بن یسار اگر  دنیا نزد خدای عزوجل باندازه بال مگسی ارزش میداشت  شربت ابی از ان بدشمنش نمی اشامید 

امام باقر ع فرمود کسی را که خدا باین امر تشیع اشنا کرد چه باک دارد از اینکه بر سر کوهی و از گیاه زمین بخورد تا بمیرد 4 کلیب بن معاویه شنیدم امام صادق ع مبفرمود برای مومن سزاوار نیست که از ترس وحشت با براد ر و غیر برادرش مانوس شود مومن از نظر دینش عزیزاست یعنی عزت وشرافت دینش از هر همدمی برای او بهتر وبالاتر ست 

عبدالواحد بن مختارگوید از امام باقر ع فرمود ای عبدالواحد مردی که دارای این عقیده مذهب تشیع باشد هر چه در باره او گویند زیانی باو نرساند اگر چه بگوبند. دیوانه است و اگر بر سر کوهی هم باشدخدا را عبادت کند تا مرگش برسد 2 رسولخدا ص فرمود دای تبارک وتعالی فرماید اگر در روی زمبن جز یک مومن نباشد باو از همه مخلوقم بی نیازی جویم واز ایمانش همدمی برای او سازم که بهیچ کس محتاج نباشد 

 علی بن الحسین ع میفرمود همانا شناسایی بکمال دین مسلمان  یعنی کمال دینش ترک کردن سخنی است که باو مربوط نیست و کمی مجادله و خویشتن داری وصبر  حسن  خلق  پیغمبر ص فرمود شبیه ترین شما را بمن خبر ندهم گفتند چرا یا رسول الله فرمود نیکو خلق ترین شما ونرم جانب ترین شما یعنی کسیکه مردم از ناحیه او ازار نببند و نبکو کارتربن  شما نسبت بخویشاوندانشوستدار ترین شما برادران دیینش وصابر ترین شما بر حق وخشم فرو برنده ترین شما وخوش گذشترین شما وانصاف دهنده ترین  شما از خوددر حال رضا خشم 

 عمران حلبی گوید بامام صادق چه صفاتی برای مرد پسندیده تر است فرمود وقار بدون هیبت سنگین باشد ومردم از او نترسند و بخشش بدون عوض خواستن و اشتغال.بغیر مال دنیا علی بن الحسین فرمود از جمله اخلاق مومن انفاق بر اهل وعیال است بقدر تنگدستی وتوسعه دادن بقدر توسعه ایکه خدا باو داده است وانصاف دادن بمردم وپبشی گرفتن بسلام بر انها امام باقر ع فرمود مومن از کوه محکمتر است زیرا ز کوه محکمتر است زیرا از کوه چیزی بر گرفته شود ولی از دین مومن بر گرفته نشود

نصربن قابوس گویدامام صادق ع  اطعام دادن بیک مومن نزد من محبوبتر است اار ازاد کردن ده بنده وگزاردن ده حج  عرض کردم ده بنده  وده حج  فرمود ای نصر اگر شما طعامش ندهید میمیرد یا زبونش میسازید ،زبرا او از فشار گرسنگی  نزد ناصبی میرود از او سوال میکند  مردن برابش از سوال کردن از ناصبی بهتر است ای نصر هر که مومنی را زنده کند چنان است که همه مردم را زنده کرده و اگر با و اطعام نکنید اورا. کشته اید واگر اطعامش کنید او را زنده کرده اید 

علی بن السین ع فرمود هرکه مومن را از گرسنگی سیر کند خدایش از مبوهای بهشت خوراند و هر که مومن تشنه ای  را اب دهد خدایش از شراب بهشتی سر بمهر بنوشاند6 اما صادق ع فرمود هر که مومنی را اطعام کند سیر شود هیچ یک از مخلوق خدا اجرا خروی اورا نداند نه فرشته مقرب ونه پیغمبر مرسل جز خداوند پروردگار جهانیان سپس فرمود  از اسباب امرزش اطعام کردن مسلمان گرسنه است انگاه قول خدای عزوجل  تلاوت فرمود و یا اطعام کردن یتیم خویشاوند یا مستمند خاکنشین در روز قحطی و گرسنگی  16 سوره 90

 حضرت صادق ع به بشیر فرمود هر یک از اصحاب ما که فهم دین ندارد خیری ندارد ای بشیر هر مردی از ایشان که از نظر فهم دین بی نیاز نباشد بدیگران نیاز پیدا میکند و چون بانهانیازمندشداو را در گمراهی خویش وارد. کنند واو نفهمد 7 رسولخدا ص فرمود در زندگی جز دو نفر خیری نیست عالمیکه فرمانش برند و شنونده نگهدار انکه چون مطلبی را از دین شنید حفظ   عمل.  نماید امام باقر ع فرمود عالمیکه از علمش بهره برد یا بهره برند بهتر از هفتاد. هزار عابد است

حضرت صادق ع فرمود عبیسی بن مریم بقریی گذشت که اهل ان و پرندها و جاندارانش یکجا مرده بودند فرمود همانا اینها بخشم و عذاب خدا  هلاک شده اندو اگر بمرگ خود بتدربچ مرده بودندهر اینه یگدیگر را بخاک سپرده بودند حواریون عرضکردند یا روح الله از خدا اینان را برای ما زنده کند تا بما بگویندکردارشان چه بوده که باین عذاب گرفتار شده اند تا مااز ان دوری کنیم عیسی ع از پروردگار خود خواست  پس از فضا بدو  ندا شدکه انان را صدا بزن پس شب هنگام  عیسی ع شب همگام بر تپه از زمین بر امد  فرموداب مردم این ده بک تن از میان انهاپاسخ دادبلی ای روح خدا و کلمه اش فرمود وای بر شما کردار شماچه بوددر پاسخ عرضکرد  پرستش طاغوت و دوستی دنیا بهمراه ترس اندک ار خدا 

حضرت صادق ع فرمود در مناجات موسی امده است که ای موسی دنیا خانه کیفر است من ادم را برای. خطایی که ار او سرزد در ان کیفر دادم و دنیا را ملعونه قرار دادم انجه در انست مگر انچه برای من باشد ای مو سی بندگان شابیسته من باندا زه دانششان در دنیازهد ورزیدند  و دیگران بباندازه. نادانیشان بدان رغبت کردندوکسی نیست که انرا بزرگ شماره و چشمش در ان روشن گردد وهیچکس انرا زبون و پست نشمردجز انکه بدان بهره مند شود

ابو بصیر گوید راجع به همین ایه سوره تحریم ایه 8 معنای  ان چیست  فرمود ان گناهی. استکه هر که در ان باز نکردد  عرضکردم کدامیک از ما هست که باز نگرد د عرضکردم  کدامیک از ما هست که باز نکردد فرمود ای ابامحمد همانا خداوند  از میان بنگانشدوست دارد انکس راکه در فتنه گناه واقع شود وبییارتوبه کند. ابن ابی عمیر از برخی از اصحاب  در حدیثی مرفوع که سندش بمعصوم رسد حدیت کردهکه فرمود خدای عزوجل بتوبه کنندگان سه خصلت داده استکه اگر یکیار انهارا بتمامی اهل اسمانها و زمین بدهد بسبب ان همگی نجات یابند یکی این شارت ونویدی است که بانان داده در گفتارش و همانا خداوند دوست دارد توبه کنندگ انرا دوست دارد پاکیزگی جویان را سوره بقره ایه 222 پس هرکه خدا اورا دوست دارد عذابش نکند  

6 حضرت صادق ع فرمودهماناخداوند ووست دارد بنده ای را که در گناه بزرگ باو توجه کند اواز او امرزش بخواهد و مبغوض دارد بنده ای که گناه اندک را خوار شمارد و بان بی اعتناباشد ودر مقام توبه وتدارک ان نلاشد 7 حضرت صادق ع فرمود امیرالمومنین ع فرمود همانا پشیمانی بر گناه وبدی انسانرا بدست کشیدن از ان وامیدارد   1 عباس غلام حضرت رضا علیهالسلام گوید شنیدم انحضرت ع مبفرمود پنهان کننده کار نبک کردارش برابر هفتاد حسنه است واشکارا کننده کاربد مخذولاست وپنهان کننده کار بد امرزیده است

امام صادق ع  فرمود هر که در باره بگوید انچه دو چشمش دیده ودو گوشش شنیده پس او از کسانی استکه خدای عزوجل در باره انها فرموده همانا انانکه دوست دارندفراوان یا فاش شود فحشا در باره انان که ایمان اورده اندایشانرا است  عذابی وردناک سوره نور ایه 18  شرح مجلسی ره گوید مقصود اینستکه مورد ایه تنهابهتان نیست بلکه شامل حقی هم که دبده و شنبده است مبشود  داودبن سرحان گوید از حضرت صادق ع ار غیبت پرسیدم که چیست  فرموداینستکه در باره برادرت در دین او بگو یی چبزیرا که نکرده است  ومنتشر کنی چیزبراکه خداوند بر او پوشانیده بود وحدیدر باره ان اقامه نکرده بود

حضرت صادق ع فرمود هرکه مومنی را سرزنش ند خدا اورا در دنیا و اخرت سرزنش کند خضرت صادق ع فرمود رسولخدا ص فرموده است هر کار زشتی را فاش کند چون کسی استکه انرا انجام داده و هرکه مومنی را بچیزی سرزنش کند نمیرد تا مرتکب ان شود حضرت صادق ع فرمو د هرکه مومنی را بگناهی سرزنش کند نمیرد تا انرا مرتکب گردد ونیز انحضرت ع فرمود هرکه مومنی را دیدار کند بچیزی که اورا سرزنش کند خداوند اورا در دنیا و اخرت سرزنش کند 

حضرت باقر ع خضرت صادق ع فرمود ند نزدیکتر چیزی که بنده بکفر دارد اینست که با مردی عقد برادری در دین بسته باشد ولغزش ها و خطاهای او را شماره کند که روزی اورا بانها سرزنش کند  2 حضرت صادق ع فرمود. رسولخد اص فرموده است ای گروهیکه بزبان اسلام اورده و بدلش ایمان نرسیده و پیوست نشده مسلمانان نکوهش نکنید واز عیوب انان جستجو نکنید  زیرا هر که عیوب انهارا جستجو کند خداوند عیوب اورا دنبال کند و هرکه خداوند عیبش را دنبال کند رسوایش کند گر چه در خانه اش باشد 

 حضرت صادق ع فرمود چون برادران یوسف اورا در چاه افکندند جبزییل ع نزد امد و گفت میخواهی که ازااین چاه بیرون ایی یوسف ،گفت این با خدای عزوجل است اگر خواهد مرا بیرون ارد امام صادق ع فرمود پس جبرییل باو گفت همانا خدای تعالی بتو فرماید مرا با این دعا بخوان،تااز چاه بیرونت اورم یوسف گفت ان دعا کدام است گفت بگو اللهم انی اسعلک بان لکالحمد لا اله انت المنان بدیع السماوات والارض  ذوالجلال والاکرامان تصلی علی محمد وال محمد و ان تجعللی مما انافیه فرجاومخرجا امام صادق فرمود پس داسنانش همان شد که خداونددر کتابش یاد فرموده است 

ابو حمزه  گوید حضرت باقر ع بمن فرمود ای ابا حمزه چرا هر گاه برای تو پیش امدی میکند که تورا بترس و خوف اندازد بیکی از گوشه های خانه ات یعنی بسوی قبله رو نمیکنی پس دو رکعت نماز بخوانی سپس  هفتاد باربگویی   یا بصرااناظرین و یا اسمعالسامعین یا اسرع الحاسبین و یا ارحم الراحمین و هر بار که این کلمات را میگویی حاجت خود را بخواهی اسمای گوید رسولخدا ص فرمود هر کس باو اندوهی یا غمی یا سختی یا بلابی یا دشواری برسد پس بگوید الله ربی ولااشرک به شیعا توکلت علی االحی الذی لا یموت3 هشام بن سالم گوی حضرت صادق ع فرمود هر گاه برای مردیپیش امد ناگواری یا سختی کرد یا امری اورا اندوهناک اخت پس دوزانوی خودرابا ارنجها دستانش . کند و بزمین بچسباند و سبنه خودرا بزمین گذاردبااین حال در سجده برای حاجت خود دعا کند

 رسولخدا ص فرمودچه خوب وزیریست. علم برای ایمان وچه خوب وزریست خوبستن داری برای علم چه خوب  وزیریست ملایمت برای خویشتن داری چه خوب وزیریست بردباری برای ملایمت 4 مردیخدمت رسولخدا امد وگفت یا رسول الله علم چیست گفت سکوت کردن گفت سپس چه فرمود گوش فرا  دادن گفت سپس چه فرمود حفظ کردن گفت سپس چه فرمود  بان عمل کردن کفت سپس چه  ای رسولخدافرمود انتشارش دا دن 

امیراالمومنین ع میفرمود جان خودرابمطالب.شگفت حکمت استراحتدهید زیرا جان همچون تن خسته شود 2 امبدالمومنین ع میفرمود ای دانشجو همانا دانش امتیازات بسباری دارد اگر بانسان کاملی تشبیه شود سرش تواضع است چشمش بر رشگی وگوشش  فهمبدن زبانش راست گفتن حافظه اش کنجکاوی  دلش حسن نیت خردش شناختن اشیا.،و امور دستش رحمت پابش دیدار علما همتش سلامت حکمتش پرهبز کادی قرار گاهش رستگاری جلو دارش عافیت مرکبش وفا ایلحه اش نرم زبانی  شمشیرش رضا کمانش مدارا لشگرشگفت گوی با علما ثروتش ادب پس اندازش دوری از گناه توشه اش نبکی اشامیدنش سازگاری رهبرش هدابت فیقش دوستی نبکان

امام صادق ع فرمود کسی که حدیث مارا برای سوددنیا خواهد در اخرت بهره ای ندارد و هرکه انرا برای خیر اخرت جوید خداوند خبر دنیا و اخرت باو عطافرماید 3 و فرمود هرکه حدیث را برای سود دنیا خواهد در اخرت بهره یی ندارد4 وفرمود چون عالم را دنیا دوست  دیدید اورا نسبت بدینتان متهم دانبد  وبدانید دیاریش حقیقی نبست  زبرا دوست هر چیری گرد محبوبش میگردد و فرمود خدا بداود وحی فرمود که میان من وخودت عالم فریفته دنیا را واسطه قرار مده کهترا از راه دوستیم بگرداند زیراکه ایشان راهن بندگان جویای منند همانا کمترکاری که با ایشان کنم اینستکه شیرینی مناجاتمرا از دلشان برکنم 

و فرمود چون عالم بعلم خویش  عمل نکند اندررزش از دلهای شنوندگان بلغزد چنانکه باران از سنگ صاف بلغزد 4 مردی دمت امام چهارم ع امد واز او مسایلی پرسید وان حضرت  جواب داد سپس باز گشت تا همچنان بپرسد حضرت فرمود در انجیل نوشته است که تا بدانچه دانسته اید  عمل نکرده اید از انچه  نمیدانیدنپرسید همانا علمیکه بان عمل نشو د جز کفر ناسپاسی داننده ودوری اورا

 امام صادق ع فرمود علم با عمل  همدوش است نجات ورستگاری انسان بهر دو مربوط است هر که بداند باید عمل  کندوهر که عمل کند باید بداند علم عمل را صدا زند اگر پاسخش گوبد بماند و گرنه کوچ کند مثلا کسیکه میدانداطاعت حدا خوبست و لازم گویا همان دانستن اورا بزبان حال صدا میزند. و میگویدتو میدانی اطاعت خدا. خوبست اطاعت کن اگر فرمان برد علمش ثابت و بر جاماند وگرنه با شک و شبهه و فراموشی از میان برود

سلیم گوید شنیدم امیرالمومنین را که از رسولخداص خبر میدادکه انحضرت در سخنش میفرمود مردم دانشمند دو قسمند دانشمدیکه علم خودرا بکار بسته واین رستگار است  و دانشمندیکه علمشرا کنار گذاشته و این هلاک شده است همانا دوزخیان از بوی گندعالم بی عمل در اذیتند ومیان دوزخیان ندامت و حسرت انکس سخت تر است که در دنیابنده ایرا بسوی خدا خوانده و او پذیرفته و اطاعت خدا ببهشتش در اورده است و خود دعوت کننده  را بسبب عمل نکردن و پیروی  هوس و درازی ارزویش  بدوزخدر اورده   است  پیروی. هوس از حق جلو گیرد و درازی ارزواخرت  را از یاد برد

امام صادق ع میفرمود هر که بدون بصیرت عمل کند مانندکسی که بیراهیه میرود هر چند شتاب کند از هدف دورتر گردد 2 میفرمود خدا عملی را جز با معرفت  نپذیردومعرفتی نباشد مگر با عمل پس کسیکه معرفت دارد همان معرفت اورا بر عمل دلالت کنند وکسی که عمل نکند معرفت ندارد همانا برخی از ایمان واز برخ دیگرش بوجود اید شرح بعداز این کتاب ایمان  کفر انشا الله بیان میشود ابمان سه جز دارد1 اعتقاد قلبی 2 اقرار زبانی 3 عمل جوارحی و این سه جز ایمان در یکدیگر تاثبر و تاثر دارند چنانچه در این حدیث شریف تاثیر و تاثر اولی را با سومی بیان میکند بدبن نحو که تا کسی درجه اول اعتقاد را که قول لااله الا الله است نداسته باشد  عملی بعنوان تقرب ورضای خدای از او پذیرفته نیست زیرا او کافر است و هنوز در زمره معرفت و خدا شناسی تا بنده تر گردد و بدرجه بلاتزی از معرفت ترقی کند 

امیرالمومنین ع فرمود از جمله حقوق عالمست که از او زیاد نپرسی و جامه ش نگیری و چون براو شدی وگروهی نزد بودند بهمه یلام کن اورا نزد انها بتحیت مخصوص. ،گردان مقابلش بنشین وپشک سرش منشین چشمک مزن با دست اشاره مکن  پرگویی کن که فلانی فلانی بر خلاف نظر او چنین گفته اند واز زیادی مجالستش دلتنگ مشو زیرا مثل عالم مثل درخت خرماست باید در انتظارباشی تاچیزی از ان بر تو فرو ریزد و پاداش عالم اروزه دار شب زنده داریکه درراه خدا جهاد کند بیستر است

امیراممومنین فرمود ای دانشجو همانادانشمند  را سه علامت است علم و خویشتن داری خاموشی و عالم نماسه علامت است با نافرمانی با نا فرمابی نسبت بما فوق خود کشمکش کندو بوسیله چیرگی بزیر دست حود ستم کند واز ستمکاران پستبمانی نماید 2امام صادق ع راجع بقول خدای تنها بندگان دانشمند خدا از او ترس دارند فرمود مراد بدانشمند کسی است که کردارش گفتارشرا تصدیق کند وکسی که کردارش گفتار شرا تصدیق کند وکسیکه چنین نباشد عالم است 

امام رضاع فرمود ازنشانهای فهمیدن دین خویشتن داری خاموشی است 5 امیرالمومنین ع فرمودسفاهت و فربعتگی تا ازمودگی در دل عالم نیست 6 امام ع از عیسی بن مربم نقل میکند که او. گفت ای گروه حواریون مرا بشما حاجتی است انرا بر اوربد گفتند حاجتت رواست یا دوح الله پس بر خاست و پاهای ایشان را بشست انها گفتند ما بشستن سزاوار تریم بودیم. یا روح الله  فرمودهمانا سزاوارترین مردم بخدمت نمودن عالمست من تا این. اندازه تواضع کردم تا شما پس از من درمیان مردم تواضع کنید سپس عیسی فرمو د بنای حکمت بوسیله تواضع ساخته شود نه بوسیله تکبر چنانکه زراعت در رمین نرم میروید نه در کوه 

امام صادق ع از پیغمبر نقل میکند که فرمود ای علی هیچ تهیدستی  سخت تر از نادانی و هیچ مالی سود بخش تر از عقل نیست 26 امام باقر ع فرمود چون خدا عقل را افرید باو فرمود پیش بیا پیش امد فرمود برگرد بر گشت فرمود بعزت و جلالم مخلوقی بهتر از تو نیافریدم امر ونهی و پاداش وکیفرم متوجه تو است 27 اسحاق بن عمار گوید بحضرت صادق ع عرض کردم نزد او میروم وتمام سخنم را میگویم او تمام مقصود مرامیفهمد و مردی دیگر نزد او میروم وسخنم را باو میگویم او طبق گفته من جواب میدهد ومردی دیگر نزد او میروم و تمام مقصود مرا میفهمد و مردی دیگر نزد او میرومو تمام سخنم. را میکویم او چون مقصود مرا نمیفهمد میگوید دو باره بگو فرمود ی اسحاق میدانی چرا چنین است گفتم نه فرمود انکه تمام سخن ترا از بعض  گفتارت میفهمد کسی است که نطفه اش با عقلش خمیر شده است و انکه پس از اتمام سخنت جوابتر ا کسی است که عقلش در شکم مادر باو امیخته است و انکه چون سخنش کویی گوید دوباره بگو کسی کمی است که پس از بزرگ شدن عقلش باو امیخته شده اوست که میگوید دوباره بگو 

حضرت صادق فرمودحجت خدا بر بندگان پیغمبران است  وحجت میان بندگان و خدا عقل است  23 و فرمود پایه شخصیت انسان عقل است وهوش و فهم وحافظه و دانش از عقل سر چشمه میگیرند عقل انسان را کامل کند و رهنما و بینا کننده وکلید کار اوست وچون عقلش بنور خدایی موید باشد دانشمندو حافظ و متذکر و با هوشو فهمیده باشد و از این رو بداند چگونه وچرا و کجاست وخیر خواه و  بد خواه خود را خود را بشناسد وچون انرا شناخت روش زندگی، و پیوست وجدا شده خویش بشناسد و در یگانگی خدا و اعتراف بفرمایش مخلص شود وچون چنین کند از دست رفته را جبران کرده بر اینده مسلط  گردد وبداند ر چه وضعی است وبرای چه در اینجاست و از کجا امده و بکجا میرود و اینها همه از تایید عقل است 24 حضرت صادق ع فرمود عقل راهنمای مومن است 

 ابو هاشم گوید بحضرت رضا ع  بودم و از عقل وادب گفتگو میکردیم  حضرت فرمود ای ابو هاشم عقل موهبت خدا ست وادب با رنج و سختی بدست اید پس کسبکه در کسب ادب رنج و سختی بدست ابد پس کسیکه در کسب ادب زحمت کشیده انرابدست ارد و کسبکه در کسب عقل رنج بردبر ندانی خویش افزابد19 اسحاق بن عماد گویدبحضرت صادق ع عرضکردم  قربانت من همسایه ای دارم که نماز خواندن وصدقه دادن و حج رفتنش بسیار است و عیب ظاهری نداردفرمود عقلش  چطور است گفتم  عقل درستی ندارد ندارد فرمود پس با ان اعمال درجه اش نمیرود

 حضرت صادق ع فرمود هیچگاه پیغمبر با مردم از عمق عقل خویش سخن نگفت بلکه  میفرمودما گدوه پبغمبران ماموریمکه با مردم باندازه عقل خودشان سخن گویبم  16 امیرالمومنین ع فرمود دلهای. نوانانرا طمع ها از جا بر مبکند و ارزوهایبی جا در گروشان میگذارندو نیرنگها بدامشان مبتانندازند17 حضرت صادق ع فرمود با عقلترین مردم خوش خلق ترین انها است

 عبدالعزیز گوید  از حضرت دضا ع راجع بتوحبد پرسیدم عرمود هرکه و قل هوالله احد را بخوانبد و بان ایمان اورد توحید را سناخته است عدث کردم این سوره را چگونه بخواند فرمود چنانکه مردم نمبخوانند وخود خضرت این جمله را افزودچنین است پروردگارم چنین است پروردگارم افزودن این جمله  پس از پایان سوره مستحب است و مانند گفتن و صدق الله العلی العظیم پس پایان قران و گفتن لبیک بعداز و یاایهاالذین امنو میباشد

از امام چهارم ع راجع بتوحیدپرسش شد فرمود خدای عزوجل دانست که در اخرامان مردمی محقق و موشکاف مردمی ایند از اینرو قل هوالله احد و ایات سوره حدید راکه اخرش وهو علیم بذات الصدور است نازل فرمود پس برای خداشناسی غیر از این جوید هلاک است  شرح مرحوم مجلسی ره علت نزول ایاترا برای مردم کنجکاو سه چیز دانسته 1 تا فکر فکر دفیق عمیق انها در معانی این ایات معیار میزانی باشند که افکار خود دا بر انهاعرضه کنند ودرست نادرست انرا باز شناسند ولی پبدا ست که اینسه معنی لازم  موم یکدیگرند و بیک معنی رجوع نند زیرا نادر ایات تعمق نکند انها را معیار قرار دهد وچون معیار قرار دادکباعکار خود تکیه نکنند و مراد از ایات  شش ایه اول سوره حدید سوره 57 قرانست که اینک ترجمه انرا ذکر میکنیم و توضیح و تفسیرش که مناسب این محتصر نیست باهل تعمق وامیگذاریم بعد از بسم الله الرحمن الرحیم چنین فرمابند1 انچه در اسمانها و زمین است تسبیح خدا گویند واو نبرومندو فرزانه است2 پادشاهی اسمانهاوزمین خاص اوست او زنده کند وبمیراند وبهمه چیز تواناست  3 او اول اخر است و اشکار و تنهاست و بهمه  چیز داناست 4  اوست که اسمانخا وزمبن رادر ششروز افرید سپی بعرش پرداخت انچه بزمین فرو رود وانچه از ان برون شودو انچه از اسمان فرود اید و انچه بسویش بالارود همه را خدا میداند هرجا که باشید او باشماست و با شماست و بانچه میکنبدبیناست 5 پادشاهی اسمانها وزمین خاص او است و تمام کارهابخدا بازگشت مینماید 6 شب را بروز اورد  وروز را بشب در اوردواو از درون سینه ها اگاه است 

حماد نصیبی گویداز امام صادق ع در باره قل هوالله احد  پرسیدم فرمود نسبت خدااست به مخلوفش یکتاست مقصود مخلوق بی خلل است همیشگی است نیاز مخلوق باوست اورا دست اویزی نباشد که نگاهش داردبلکه او همه چیز را با دست اویزشان نگهدارد  مجهول را شناسد ونزدکخر جاهلی معروفست  زیرا معرفت حق فطری بشر است و اثار وجودش عالم وجاهلرا فرا گرفته است یکتاست نه مخلوقش در باشند ونه او در مخلوقش محسوس نیست و بلمس در نیاید ودیدگان در کش نکنند بلند است تا انجا که نزدیکست رتبه علم وقدرتش  بقدری بالاست که بهمه مخلوقش از نزدیک احاطه دارد  نزدیکست رتبه علم و قدرتش بقدری بالاست که بهمه مخلوقش از نزدبک احاطه دارد  نزدبکست تا انجا که دور است از شدت ظهورش مخفی است. نافرمانی شودو بیا مرزد  واطاعت شود و پاداش دهد زمینش.  او را فرا نگیرد و اسمانهایش حامل او نگردند او با قدرتش همه چیز  را بر واشته بی پایان  و بی اغاز است  فراموش نکند بیهوده گری ننماید غلط نرود بازی نکند خواستش را منعی. نیست هر چه خواهد فورا پدید اید داوریش در قیامت پاداش است  ستم وجور در ان نیست و فرمانش جاریست فرزند ندارد تا ارثش برند چیزیاز اوجدا نشده تا قسمتی از او بیدبگری  منتقل شده باشد زاییدهکنیست تا شربکش باشند تا پد انش انبازاو بلکه بااتراز او باشند از چیزی نشده تا ان چیر در صفات و خصوصیات شریک  مانندش باشد و هیچکس همتای او نیست 

 امام باقرع فرمود هر که از سنت کند باید بسنت بر گردد  12 امیرالمومنین ع فرمود سنت دوگونه استسنتی است در واجب که عمل بان هدایت وترکش گمراهی وسنتی است در عیر واجب که عمل بان  فضیلت است و ترک ان عیر گناه  تو صیح  دو معنی اخیریکه برای ستت در حدبث ششم گعته شد در اینجامناسب است زیرا که سخن پیغمبر ص گاهی امر بعمل واجب است و گاهی امر بعمل مستحب و همچنین عمل خود انحضرت و گاهی انچام عمل واجبی است وگاهی انجام مستحب  

امام چهارم ع فرمود شربفترین اعمال نزد  خدا عمل بسنت است اگر چه کم باشد 8 ابان بن تعلب گوید از امام باقر ع مساله پرسبده شد و حضرت پاسخ فرمود مرد سایل گفت چنین نگویبد فرمود وای بر تو تو هرگز فقیهی دبده ای فقیه حقیقی زاهد در دنیا مشتاق اخرت چنگ زننده بسنت پیغمبر ص است 9 رسولخدا ص فرمود هیچ گفتاری جز با کردار ارزش ندارد وهیچ گفتار و کردار جز بانیت ارزش ندارد وهیچ گفتار وکردار و نبتی جز با موافقت سنت ارزش ندارد

رسولخدا ص فرمود برای هر امر حقی و حقیقتی موجود است که بسوی ان حق رهبری میکند وبر سر هر امر درستی نوری موجود است پس انچه موافق قر انست اخذ کنید وانچه مخالف قرانست ترک نمایید زبرا قران نو ر است و حقیقت که مردم را بحق وصواب دلالت کند 2 ابن ابی یعفور گوید از امام صادق  ع پرسیدم در باره اختلاف حدیث که انرا روایت کند کسیکه باو اعتماد داریم و کشیکه باو اعتماد نداریم و در مضمون مختلف باشد  فرمود چون حدیثی بشما رسبد واز قران یاقول پیغمبر ص گواهی بر ان یافتید اخذش کنید و گرنه برای اورنده اش سزاوار تراست شما نپیذیرید و بکسیکه نقل میکند بر گردانید

 امام صادق ع فرمود در ظمن انچه خدای عزوجل با موسی ع مناجات فرمود این بود که ای موسی تقرب جویندگان بمن بچیزی مانند پرهیز از محرماتم تقرب نجسته اند همانا من اقامت در بهشتهای جاودان را بانها شریک نسازم یعنی بهشتهای عدن مختص پرهیزگاران از محرماتست  4 امام صادق ع فرمود سحت تر چیزیکه خدا بر خلقش واجب ساخته ذکربسیار خداست  ومقصودم گفتن سبحان الله والحمد لله و لا اله الا الله و ا لله اکبر نبست اگر چه این هم از جمله ذکر است بلکه مقصود یاد اوردن خداست در انچه حلال و حرام فرموده که اگر طاعت خداست عمل کندواگر معصیت است ترک  نماید

 رسولخداص فرمود پس از خودبر امتم از سه چبز میترسم گمراهی بعد از معرفت و فتنه های گمراه کننده و شهوت وشکم و فرج 7 میمون قداح گوید شنبدم امام باقر ع میفرمود هیچ عبادتی بهتر از عفت شکم و فرج یست  امام باقر فرمود هر چشمی روز قیامت گریانست جز سه چشم چشمی که در راه خدا شب را بیدار باشد و چشمی که از ترس خدا گریان شود  و چشمی که از محرمات خدا بسته شود

امام صادق ع فرمود  چون وفات رسول خدا ص در رسید عباس بن عبدالمطلب و امیرالمونین ع را طلب کرد و بعباس فرمود عمو محمد قبول مبکنی که ارث محمد را ببری قرضش را ببری را بپردازی  بوعدهایش وفا کنی اونپزیرفت و گفت ای ریول خدا پدر و مادرم قربانت من. پیر مردم عیالم.  بسیار. مالم اندک است وتو در سخاوت با باد مسابقه گذاشته ایچه کسی طافت وصایت ترا دارد حضرت اندکی سر پایین انداخت و سپس فرمود عباس می پذیری که ارث محمد را ببری وقرضش را اداکنی ووعدهایش را عملی کنی و عرضکرد یدر ومادرم بقربانت پیر مردی عیالمند و نادارم و تو باباد مسابقه داری  فرمود همانا این وصیت بکسی می سپارم که شایسته دریافت انست سپس فرمود ای علی ای برادر  محمد ص قبول داری که وعده های محمد ص را عمل کنی و قرضش را بپردازی ومیراثش را بگیری  در کیفیت سوال حضرت از این دونفر نکته ای لطیف است که خطاب بعباس اولا گرفتن میراث را  میفرمایدو نسبت بعلی ع قرض ووعده را مقدم میذاردتا تلویحا اشاره بطرز فکر ان دو نفر نموده باشدعلی عرضگرد اری پدر ومادرم بقربانت سود وزیانش با من علی ع فرمود من بپیغمبر نظر میکردم دیدم انگشتر خویش از انگشت بیرون کردو فرمود تا من زنده ام این انگشتر این انگشتر بدست کن چون در انگشتم نهادم نطر کردم وارزو بردم که از تمام ترکه ان حضرت همین انگشتر نهادم وبان نظر کردمو ارزو بردم کهاز تمام ترکه ان حضرت  همین  انگشتر را داشته باشم  سپس فریاد زد ای بلال ان کلاه خود و زره و پرچم و پبراهن و ذوالفقار و عمامه سحاب وجامه برد ک کمربند و عصا را بعلی ع فرمایدمن تا این ساعت ان کمر بند را ندیده بودم  قطعه رشته ای اورد که چشمهارا خیره میکرد و معلوم  شد که از کمر بندهای بهشتی است پیغمبر است پیهمبر فرمود ای علی جبرییل این را برایم اورد و گفت ای محمد این را در حلقه های زره بگذار و در جای کمر بند بکمر ببند  سپس دو جفت نعلین عربی طلبید که یکی وصله داشت ودیگری بی وصله بودو دو پیراهن خواست یکی پیراهنی که با ان بمعراج رفته بود ودیگر پبراهنی که با ان بمعراج رفته بودو دیگر پیراهنی که با ان بجنگ احد رفته بود  سه کلاه را طلب کلاه مسافرت وکلاه روز عید فطر و قربان و روزهای جمعه و کلاهی که بسر میگذاشت  و با اصحابش مجلس میکر د سپی ای بلال دو استر شهبا و دلدل ودوشتر عضباو قصوی ودو اسب جناح و حیزوم را بیاور جناح اسبی بود که بدر مسجد بسته بود  و پبغمبر ص برای کارهای شخصی خود مردی را میفرستادکه انرا سوار شود وبتازد و حیزوم اسبی بود که پیغمبر باو میفرمود پیش برو ای حیزوم (برای راندنهر حیوانی در هر لغتی کلمه مخصوصی بکار میبرنددر لغت عربی برای راندن اسب و اقلم گویند مجمع البحرین) ،والاغی راکه عفیر نا داشت اورد  پیغمبر فرمود تا من زندهام اینهارا دریافت کن   امیرالمومنین علیهالسلام. گوبد نخستین چارپایی که مردهمان عفیربود  ساعتی که پیغمبرص  در گذشت. افسارشرا پاره کردو میتاختتا در محله. قبا بر سر چاه بنی حطمه رسید خودرا در ان افکند وهمان چاه گورش گشت و روایت شده که امیرالمومنین. علیه السلامفرمود این الاغ با پیغمبر ص بسخن درامد وگفت پدر و مادرم قربانت پدرم از پدرشو او از جدش و او از پدرش نقل  کردکه او با جناب نوح در کشتی و اخرین ایشان بر ان سوار شودخدا را شکر که مرا همان الاغ قرار داد توضیح قسمت اخر روایت که راجع بسخن گفتن الاغ است بلفظ ورودی نقل شده ومعلوم نیست که چه اشخاصی انرا برای مرحوم  کلینی نقل کرده اند وباصطلاح علم در ایه مرسل ومقطوع است ودر مقام اعتبار بپای روایات مسند نمیرسد

ابن کثیر گوید امام صادق ع در باره ایه شریفه 40 سوره 27 کسی که دانشی بکتاب داشت کسی که دانشی بکتاب داشت اصف بن برخیا بقول مشهور  گفت من ان تخت را نزد تو اورم  پیش از انکه چشمت را بهم زنی انگاه انگشتانش را باز کرد وبر سینه اش گذاشت و سپس فرمود بخدا که همه علم کتاب نزد ماست ولی اصف اندکی از انرا میدانست واز برکت همان مقدار بود که توانست تخت بلقیس را در چشم بخم زدنی سلیمان حاضر کند و خدایتعالی ابن داستان را در سوره  نمل بیان مبکند 

یکی از اصحاب گوید از امام صادق ع پرسیدم که مردی ابله دار جنب شده بود او را غسل دادند و مرد فرمود اوراکشتند جرا نپرسبند همانا دوای نفهمی پرسش  است 2 حضرت صاوق ع بحمران را جع بسوالیکه کرده بود همانا مردم هلاک شدند چون نپر سیدند 3 و فرمود بر در این علم قفلی است که کلید ان پرسش است  4 و فرمود مردم در فراخی و گشادگی نیستند مگر اینکه بپرسند و بفهمندو امام خویش بشناسد و بر انها رواست که بانچه امام گوید عمل کنند اگرچه از روی تقیه باشد

رسولخدا فرمود حوارین بعیسی  علیهالسلام گفتند یا دوح الله با که بنشینم فرمود با کسیکه. دیدارش شما را بیاد خدا اندازد و سخنش دانشتانرا زیاد کند وکردارش شما را باخرت تشویق کند  4 رسولخدا فرمود همنیشنی با اهل دین شرف دنیاو اخرتست  امام باقر ع فرمود نشستن نزد کسیکه باو اعتماد دارم از عبادت دارم از عبادت یکسال برایماطمبنان بخشتر است 

امام فرماید لقمان بپسرش گفت  پسر عزیزم همنشین را از روی بصیرت انتخاب کن اگر دیدی گروهی خدای عزوجل  را یاد میکنید با ایشان بنشینکه اگر تو عالم باشی علمت سود بخشد و اکر جاهل باشی ترا بیازموزند وشاید خدا بر انهاسایه رحمت اندازدو ترا هم فرا گیرد و چون دیدی گروهی بیاد خدا نیستند  با انها منشین زبرا اگر تو عالم باشی علمت سودت ندهت و اگر جاهل باشی نادانتر کنند وشاید خدا بر سرشان کیفری ارد وتراهم فرا گیرد2  موسی بن جعفر فرمود گفتگوی با عالم در خاکروبه بهتر از گفتگو ی با جاهل است روی تشکها 

حضرت بمن فرمود ایندونفر رک میشناسی عرصکردم اری اینهااهل بارا رما هستند واز طایفه زبدیه میباسدو عقیده دارند که شمشیر پیغمبر صلی الله علیه و اله نز.د عبد الله بن حسن است فرمود خدای لعنتشانکند دروغ مبگویند  بخدا که عبد الله بن حسن انرا ندیده نه با بک چشم نه با دو چشمش وپدرش هم انرا ندیده جز اینکه ممکن است انرا نزد علی بن حسین دیده باشد گر راست مبگوبند چه علامتی در دسته انست و چه نشانه. و اثری در لبه تیغ انست همانا شمشیر پیغمبر صلی الله علیه اله نزد من است همانا پرچم وجوشن زره وخودپیغمبر ص  نزد من است  اگر راست میگویند در زره پیغمبر صلی الله علیهو اله چه علامتی است خمانا  پرچم ظفر بخش پیغمبر ص نرد من است  همانا الواح موسی وعصای نزد من است  همانا انگشتر سلیمان ب، داود نرد من منست وطشتی که موسی قربانی را در ان انجام میداد نزدمنست همانا اسمی که نزد پیغمبر ص بود وچون در چبهه جنگ  انرا  مسلمانان وکفار میگذاشت چوبه تیری از کفار بمسلمین نمیرسید نزد من است و منانرا میدانم همانا انچه را ،فرشتگان آز اسلحه برای، پیغمبران سابقاوده اند نزد من است وداستان سلاح در خاندان ما همان دآستا تا بوتست در بنی اسراییل بر در هر خاندانیکه تابوت پبدا میشد نشانه اعطا نبوت بود وسلاح بهرکس از ما خانوآده رسد امامت باو داده میشود همانا پدرم زره  رسولخدا ص پوشیدودامنش  اندکی ب.زمیین میکشید ومن انرا پوشیدم همچنان بود گاهی بزمین میکشید و گاهی نمیکشید و احتلاف محسوسی نداشت وقایم ما کسی است که چون انرا پوشد باندازه قامتش باشد انشااله توصیح مرحوم مجلسی فرماید تابوت صندوقی بود برای تورات از چوب شمشاد وطلا کاری شده بحجم سه ذراع در دو زراع چون موسی بجنگی میرفت تابوت در جلو لشگر میبردند تا لشگریان بارامش دل یا بندو فرار نکنند

اما باقر ع فرمود عصای موسی از ان ادم ع بود ه بشیعیب رسید وسپس بموسی بن عمران رسید ان عصا نزد ما است و اندکی پیش نزدم بود و. مانند وقتیکه از درختش باز شده سبز است وچون از او باز پرسی شود جواب گوبد وبرای قایم ما ع اماده گشته  است آو با ان همان کار که موسی مبکرد انجام دهد وان عصا هراس اور است ک ساخته های نیرنگی جادو گرانرا میبلعید وبهر چه مامور شود انجام دهد چون حمله کند هرچه بنیرنگ ساخته اند میبلعد و برایش ووشعبه باز شود که یکی در زمین و دیگری در سقف باشد و میان انها میان دوفکش چهل ذراع باشد ونیرنگ ساخته ها را با زبانش میبلعید چنانچه در زمان موسی ع جادوگران را بلعید 

امام صادق  ع میفرمود بعیسی بن مریم دو حرف داده شد  که با کار میکرد و بموسی چهار حرف و بابراهیم هشت حرف و بنوح پانزده حرف وبادم بیست وپنج حرف داده شد وخدایتعالی تمام این حروفرا برای محمد صلی الله علیه واله جمع فرمود  همانا اسم اعظم خدا هفتاد وسه حرفست وهفتادو دو حرف انبمحمد ص داده شد ویک حرف از او پنهان شد حضرت ابوالحسن عسگری ع میفرماید اسم اعظم خدا هفتاد وسه حرفست اصف یک حرف را داشت وچون بزبان اورد زمین میان او و شهر صبا شکافته شد او تخت بلیقیس را بدست گرفت وبسلیمان رسانید سپس زمین گشاده گشت واین عمل در کمتر از چشم بهم زدنی انجام شد و نزد ما هفتادو حرف از اسم اعظم است ویک حرف نزد خداست که در علم غیب بخود احتصاص داده است 

امام صادق ع میفرمود انچه از خطبه های  پیغمبر حفظ شده اینستکه فرمود ای مردم شما نشانه هابی دارید از قران و سنت و عقل  به نشانه های  خود رسید و شما را پایانی است وان ،کمال استعداد و قابلیت شما ورسیدن ببهشت و رضوان خداست  بپایان، خود برسید همانا مومن در میان دو ترس  کارمیکند  میان زمانیکه از عمرش گذشته و نمیداندخدا با او چه میکند  امرزیده است یا معاقب زمانیکه از عمرش با قی مانده و نمیداندخدا در باره او چه حکم میگند کی میمیردو چه پیش امدی برایش میکند پس بنده مومن باید از خود برای خود یعنی بایدخودرا در طاعت و عبادت بزحمت اندازد تا سودش در اخرت عاید خود او گردد واز دنیا  برای اخرت خود  کسب کند در جوابش پبش از سالخوردگی ودر زندگیش  پیش از مرگ سوگند بانکه جان محمددر دست اوست که پس از گذشت از دنیا از دنیا عذرخواهی و توبه  ممکن نیست وبعداز دنیا خانه یی جز بهشت ودوزخ نباشد

 علی بن الحسین صلوات الله علیهما  فرمود مردی با خانواده اش مسافرت دریا کرد کشتی انها شکست واز کسانیکه در کشتی بودند جز زن انمرد نجات نیافت او بر تخته پاره ایی از الواح کشتی نشست تا بیکی از جزیره های ان دریا پناهنده شد در ان جزریره مردی راهزن بود که همه پرده های حرمت خدا را دریده بود نا گاه دید ان زن بالای سرش ایستاده سر بسوی او بلند کرد و گفت تو انسانی ویا جنی گفت انسانم بی انکه با او سخنی گوید با او چنان نشست که مرد با همسرش مینشیند  چون اماده نزدیکی با او شد زن لرزان و پریشان گشت باو گفت چرا پریشان گشتی زن گفت از این میترسم و با دست اشخره باسمان کرد  مرد گفت مگر چنین کاری کرده یی داده ای  زن گفت نه بعزت خدا سوگند مرد گفت تو از خدا چنین میترسی  در صورتیکه چنین کاری نکرده ای و من ترا مجبور میکنم بخدا که من بپیریشانی ترس از تو سزاورترم  سپس کاری نکرده بر خاست وبسوی خانواده اش رفت وهمواره بفکر توبه وبازگشت بود  روزی در اثناراه براهبی بر خورد وافتاب داغ بر سر انها  میتابید  راهب بجوان گفت دعا کن تا خدا ابری بر سر ما ارد که افتاب ما را میسوزاند  جوان گفت من  برای خود کار نیکی نمبینم  تا اجرآت چیزی از او بخواهم  راهب گفت پس من دعا میکنمو تو امین بگو  گفت امین بگو اری خوبست راهب دعا میکر د و جوان امین میگفت  بزودی ابری بر سر انها سایه انداخت  هر دو پاره یی از روز زبرش رو رفتند تا سر دو راهی رسیدند جوان از یک راه  وراهب از راه دیگری رفت  ابر همراه جوان شد راهب گفت تو بهتر منی دعا بخاطر. تو مستجاب شد نه بخاطر من گزارش خود را بمن بگو   جوان داستان ان زن را بیان کرد راهب گفت  چون ترس از خدا گرفت گناهان ،ذشته ات امرزیده شد اکنون مواظب باش که در اینده چگونه باشی 

امام صادق ع میفرمود هر که از خدا همه چیز را ازاو بترساند و هرکه ازخدا نترسد خدا اورا  همه چیز بترساند 4 وفرمودهر که خدا را شناخت از او بترسد وهر که از خدا بترسد دل از دنیابر کند  5 یکی از اصحاب گوید بامام صادق ع عرضکردم مردمی هستند  که گناه میکنند و میگویند ما امیدواریم برحمت خدا همواره چنینند تامرگشان فرامیرسد  یعنی توبه هم نمیکند  فرمود اینها مردمی باشند که در میان ارزو ها میلولند دروغ گویند اینها امیدوار نیستند هر که بچیزی امیدوار باشد انرا طلب کند وهر که از چیزی بترسد از ان بگریزد  اینها امیدوار نیستند هر که از چیزی بترسد از ان بگریزد ابنها میگوبند بخدا امید وار و از عذابش میترسیم ولی بخدا پشت کرده و بموجبات عذابش که گناهانست رو میاورند 

حارث یا پدرش مغیره بامام صادق ع     عرض کرد  بامام صادق عرض کرد وصیت لقمان بپسرش چه بود فرمود در ان وصیت مطالب شگفتی بود وشگفت تر از همه این که بپسرش گفت از خدای عزوجل چنان بترس که اگر نیکی. جن وانس را بیاوری ترا عذاب کند و بخداچنان امیدوار باش که اگر گناه جن وانس را بیاوری بتو ترحم کند سپس امام صادق ع فرمود پدرم میفرمود هیچ بنده مومنی نیست. جز انکه در دلش دو نور است نور خوف و نور رجا که اگر این وزن شود از ان بیش نباشد و اگر ان وزن شود از این بیش نباشد 

امام صادق ع فرمود در ظمن  انچه خدای عزوجل بموسی بن عمران وحی کرد  این بود که ا،ی موسی بن عمران مخلوقی که نزدم دوست تر از بنده مومن باشد نیافریدم من اورا مبتلی کنم بانچه برای او خیر است و عافیت دهم بانچه برایش خیر است و عافیت دهم بانچه برایش  خیر است انچه شر اوست از او  بگردانم برای انجه خیر  او است ومن بانچه بنده ام را اصلاح کند داناترم پس باید بر بلایم صبر کند ونعمتهایم را شکر نماید و بقضایم راضی باشد تا اورا در زمره صدیقین نزد خود نویسم زمانی که برضای من عمل کند و امرم را اطاعت نماید

بامام رضا ع عرض شدشما چنین. سخنی مبکو یید واز شمشر خون میچکد یعنی با  وجود  اینکه هارون اماده کشتن مخالفین خود است شمادعوی امامت دارید   حضرت فرمودخدا را بیا بانی است  از طلاکه انرا باناتوان ترین مخلوق یعنی مورچه نگهداشته است و اگر شتر حراسانی.اهنگ ان کند بدان نرسد  توضیح  گویا جوابحضرت استعاره. تمثیله ویا مثالیست برای بیان قدرت حق تعالی بر خلاف اثار ظاهری و جریان. عادی که انسان تصور مبکند واینکه برای قدرت خدا ممکن است بمورچه. ظاهر ناتوان نیرو و قوه یی عطا کند که بشتران. بسیار قوی عطا نکند 

 علی بن اسباط گوید شنبدم  امام رضا ع در باره گنجی که خداب عزوجل میفرماید و زیرش گنجی برای انها بوده فرمود در انجا بود بسم الله الرحمن الرحیم در شگفتم ار کسی که یقین بمرگ دارد چگونه میخندد ودر شگفتم از کسی که یقین بتقدیر دارد چگونه اندوهگین. میشود و در شگفتم از کسیکه دنیا و دگر گونیهایش را نسبت باهلش دبده است چگونه بان اعتماد میکند و سزاوار است کسیکه خدارا با عقل شناخته خدا باو عقل داده خدا را در قضا  قدرش متهم نسازد و در روزی رسانیدش اورا بکندی نسبت ندهد عرضکردم قربانت گردم میخواهم این را بنویسم بخدا که خود دست برد تا دوات را پیش من گذارد من دستش گرفتم و بوسیدم و دوات را بر داشتم و نوشتم 

امام صادق ع فرمود سر طاعت خدا صبر است وداضی بودن از خدانسبت بانچه  بنده دوست داشته یا ناپسند داشته باشدو هیچ بنده ای از خدانسبت بانچه دوست یا نا پسند  دارد راضی نباشد جز انکه خیرش باشد در انچهدوست یا ناپسندداشته است  شرح استعاره اوردن سر ا برای صبر ازاین نظر است که عبادات و طاعات بسانی  تشبیه شده و صبر بج  ای سر انسان قرار گرفته یعنی شریفترین عبادات  صبرواست  وبا انچه  ما به فوام و بقا سایر عباداتست صبر است   امام صادق ع فرمود داناترین  مردم بخدا اضی ترین  انها است از خدای عزوجل

صفوان جمال گوید از امام صادق ع دربارهاین قول خوای عزوجل و اما دیوار از ان دو پسر یتیم در ان شهر بود ودر زیرش گنجی متعلق بانها بود 82سوره 18 فرمود همانا ان گنجینه طلا ونقره نبود بلکه چهار کلمه بود1 شایسته پرسشی جز من نیست 2 هر که بمرگ یقین داشته باشد خنده  دندان نما نکند 3 هر که بحساب روز قیامت یقین داشته باشد دلش شادمان  نباشد4 هرکه بتقدیریفین داشته باشدجز از خدا نترسد 

امام صادق ع فرمودامیرالمومنین  ع کنار دیوار خمیده یی نشسته بود ومیان مردم،داوری مبکرد یکی از انها عرض کرد زیرا این دیوار منشین که شکسته امیرالمومنین ع فرمودمرد را اجلش  نگهداراست چون زمان مرگه هر کسی نزد خدا معین همین امر سبب میشود که پیش از ان نمیرد وچون حضرت از انجابرخاست دیوار فرو ربخت  امام صادق ع فرمودو امیرالمومنین ع این گونه کارهاو امثال ان را میکردو همبن است یقین

زراره گوید شنبدم امام باقرع میفرمود خدای عزوجل وصف نشود چگونه اورا توان وصف نمود که خود در کتابش فرمایدخدا را چنانکه شابسته اندازهاو است اندازه نکردند21 سوره 6 پس بهراندازه ایکه وصف شود خود بزدگتر از انست و پیغمبرص نیز وصف نشود چگونه وصف توان کرد بنده ای که خدای عزوجل بهفت اسمان پوشیده گشته و اطاعت اورادر زمین چون اطاعتش در اسمان قرار داده و فرمود ه است وهرچه پیغمبربرای شما اورد انرا بگیرد و از هر چه منعتان کرد باز ایستید 7 یوره 49 و هر که اطاعت این  پیغمبرکند مرا اطاعت کرده هر که نا فرمایی او کند مرا نافرمایی کرده ونیز کاررا باو واگذارد  فرمود بحدیث686 رچوع شود و ما  ایمه هدی نیز وصف نشویم  چگونه توان وصف نمود گروهی را که خدا پلیدی را که شک است از ابشانبر داشته

امام صادق ع میفرمود هر کس برای خدا در حال بیماری یا تندرستی از برادرش دیدن کند که برای نیرنگ ودریافت عوضی نباشد خدا هفتاد هزار فرشته بر او گمارد که از پشت سرش فریاد زنند پاک شدی و بهست برایت خوش باد شما زوارخدا وواردین حضرت رحمانید تا بمنزلش رسد باشد زبرا خدا جواد است و فرشتگان بسیار از او بدرقه کنندتا بمنزلش مراجعت کند8 امام صادق ع فرمود هرکه  در راه خداو برای خدا بدیدن برادرش رود  روز قیامت در میان پارچه هایی از نور بافته گام بر دارد واز هرچه بگذرد برایش بتابدو بدرخشد تا در برابر خدای عزوجل.بایستد سپس خدای عزوجل باو فرماید مرحبا و چون خدا مرحبا گوید عطایش فراوان سازد

 رسولخداص فرمود جبرییل ع بمن خبر داد که خدای عزوجل فرشته ای را بزمین فرستاد فرشته راه میرفت تابدر خانه ای رسید که مردی از صاحبخانهاجازه ورود میگرفت فرشته گفت با صاحب این خانه چه کار داری گفت او برادر مسلمان من است که بخاطر خدای بارک و وتعالی دیدارش میکنم فرشته گفت جز بدین منظور نیامده یی گفت ز بدین منظور نیامداه ام فرشتهکگفت من فرستاده خدا بسوی تو هستم او سلامت میرساندو میفرماید بهشت برایت واجب شد سپس گفت خدای عزوجل میفرماید هر مسلمانی که از مسلمان دیدار کند اورادیدار نکرده بلکه مرا دیدار کرده و بهشت بعنوان ثواب او بر عهده من است

امام صادق فرمود هر که برای خدانه چیز یگر،ر و برای در خواست وعده او دریافت انچه نزد خداست بدیدارش برادرش رود  خدا هفتادهزار فرشته بر او گمتاردکه فریاد زنند هان پاک گشتی و بهشت خوشت باد 2 خیثمه گوید خدمت امام باقر ع رسیدم تا با او وداع کنم فرمود  ای خیثمه هر کس از دوستان ما را میبینی سلام برسان و انها  را بتقوای خدا بزرگ سفارش  کن واینکه توان،گرشان بر فقرشان توجه توجه. کند و قویشان بر ضعیف و زنده انها بر جنازه میتشان حاضر شوند و درمنازل بملاقات یگدیگر روند زیرا ملاقات انها با یگدبگر  موجب زنده ساختن امر ماست خدا رحمت کند بنده ای را که امر مارا زنده دارد ای خیثمه بدوستان ما پیغام ده که ما از طرف خدا  انها را جز بعملشان بی نیازی ندهیم و چاره سازی نکنیم جز باورع بدوستی ما نرسند و پر حسرت ترین مردم روز قیامت کسی است که عدالتی را بستاید و سپس بخلاف ان گراید مانند کسیکه بولایت ایمه علیهمالسلام تظاهر کند و از انها پیروی. ننمایند یا عمل صالحی را بستاید و بان عمل نکند 

رسولخدا ص فرمود خدای عزوجل فرمایدرشگ اورترین دوستان  نزد من مرد سبک حال است که قیو د و تشریفات. ندارد بهره یی از نماز دارد عبادت پروردگارش رادر نهان و باطن نیکو انجام. میدهد در میان مردم گمنامبوده روزیش را بقدر کفاف قرار  داده و بر ان صبر نموده مرگش زود برسد و میراثش اندک وگریهکنندگانش اند  است  2 رسولخدا ص  فرمو د خوشا حال انکه مسلمان باشد و زندگیش بقدر کفاف 3 و فرمود بار خدایا به محمدو ال محمدو دوستان انهاپاکدامنی و بمقدار کفاف روزی کن  و بدشمنان محمد. ال محمدمال و فرزند روزی کن

امام صادق ع فرمود کسیکه بدنیا زاهد وبی رغبت  باشد خدا حکمت را در قلبش برجا دارد و زبانشرا بان گویا سازدواورا به عیبهای دنیا و دردو دوایش بینا گرداند واورا از دنیا سالم بیرون کندو ببهشتداسلام دراور. 2 امام صادق ع فرمود همه خیر در خانه یی نهاده. شده و کلیدش را زهد وبی رغبتی بدنیا قرار داده اند سپس فرمود  رسولخدا ص فرمود مرد شبرینی ایمانرا در قلبش نمی. یابد تا انکه باکش نباشد که چه کسی دنیا را خورد انگاه امام صادق ع ف رمود شناختن شیرینیایمان بر دلها شما حرامست تا بدنیابر رغبت شود

امام صادق ع فرمود از تواضع است که در نشستن بپایین مجلس راضی باشی وبهر که بر خوردی ساام کنی و مجادله رتا ترک کنی اگر چه حق با تو باشد و دوست نداشته باشی که ترا بتقوای بس امام صادق ع فرمود هر که برای خدا دویت داشته دارد  وبرای خدا دشمن دارد وبرای خدا عطاکند از کسانبکه ایمانش کامل است 2 از ص 189 امام صادق ع میفرمود کسانکه برای خدا با یکدیگر دوستی میکنند روز  قیامت  بر منبر های نور مببباشد نور چهره ونور تن و نور منبر هایشان همه چیز را روشن کند بدرجه ایکه بان معرفی شوند  وگفته شود  اینان دوستی کنان برای خدایند

امام باقر ع میفرمود فرشته ای خدمت رسولخدا ص امد و عرض کرد خدای عزوجل را مخیر ساخته که  بنده ورسول ومتواضع باشی یک پادشاه ورسول پیغمبر  بجبرییل نگریست او با دست اشاره کرد  ه تواضع پیش گیر پس پیغمبر ص فرمود بنده و متواضع ورسول را اختیار کردم فرستاده. گفت بااین انتخاب از مفامیکه نزد پروردگارت داری چیزی کاسته نشود امام باقر ع فرمود کلیدهای خزانه های زمین همراه ان فرشته بود ا اگر پیغمبر ص پادشاهی را انتخاب کند باو دهد و کلیدهای زمین معنای حقیقی و استعارب را محتمل است  و بمعنی است و بمعنی اسعماری یا ابزاری مانند خاتم سلیمان و امثال ان مراد است و یا علم و قدرتی که بوسیله ان سلطنت اماده گردد 

 امام صادق ع فرمودخدای تبارک وتعالی  ملایم است و ملایمت  را دوست دارد از ملایمت او نسبت به بندگانش  بیرون ساختن کینها و مخالفت هوسهاودلهایشانست و نیز از ملایمت او نسبت  به بندگان اینستکه امری که میخواهد مردم را ان برکنار کند برای ملایمت بانها ایشان رابا ا ن امر وامیگذارد که طبق عادت رفتار کنند و از بتدا بر انها سخت نمیگیرد تا سنگینی امر ایمان یکباره بر انها نیفتد که ناتوان گردند وچون اراده بر کناری انها کند ان امر را با مرد دیگری نسخ فرماید تا امر اول منسوخ کردد چنانچه در صدر اسلام مردم را بقبله بیت المقدس واگذاشت وچون باحکام اسلام انس والفت پیدا کردند انها را متوجه کعبه فرمو. وبیتالمقدس منسوخ گردید شرح  مقصود از بیرون ساختن کینه ها اینستکه با پیغمبران واوصیایشان  دستور داده نسبت بکفار و منافقین نرمی و ملایمت نمایید و با احسان ودستگیری و خوشرفتا ریلها یشانرابا سلام گرم کنند تا کینه از دلهایشان خارج شو  و ممکن است مقصود این باشد که کینها ی کفار را در گفتارو رفتارشان بمسلمین نشان میدهد تا مسلمین فریب نخورند از نیرنگهاانها بر حذر باشند ویا مراد اینستکه کینه هایی که در دل مردم است بسبب گفتارهایتند وزشت نسبت بانکه از او کینه دارند بتدریچ خارم میشود وگرنه مردم یکدیگر را میکشتند 1 خدایتعالی بکفار ومنافقین ارای وافکار مختلف داد واگر یک رای بودند مسلمبینرا ریشه کن مینمودند

امام باقر ع فرمود برای هر چیزی قفلی است. که انرا بدونگهدارند وقفل ایمان نرمی و ملاطفت است  چه انکه هرکس نرمی را از دست دهد وخشم وقهر و خشونت پیش گیردناچار باعمالی د ست زند که ایمانش از دست برود خدا میان هوس و عقل هر کس پمخالفت انداخت تا هر که خواهد پیروی عقل کند وراه اخرت گیرد

امیرالمومنین ع فرمود ای مردم خدای تبارک وتعالی  پیغمبر بسوی شما فرستاد و قران حقرا بر او نازل فرمود در حالیکه شما از قران و فرستنده قران بی خبر بودبد وهم از پیغمبر   فرستنده او در زمان تعطیلی. پیغمبران   خواب دراز ملتها و گسترش نادانی و سرکشی  فتنه و گسیحتن اساس  محکم و کوری از حقیقت و سر پیچی ستم و کاهش دین و شعله وری اتش جنگ همزبان با زردی گلستان باغ جهان خشکیدن شاخه ها.و پراکندگی برگها. نومیدی از میوه وفرو رفتن ابهای  ان پرچمهای هدایت فرسوده و پر چمهای هلاکت افراشته بود دنی بر خسار مردم عبوس وروی در هم کشیده بود بانهاپشت  گردانیده روی خوش نشان نمیداد  میوه دنیا اشوب و خوراگیش مردار بود نهانش ترس و اشکارش  شمشیر بود  بند از بند شما جدا گشته و پراکنده بودید دیدگان مردم جهان نابینا  وروزگارشان تاریک بود  پیوند خویشی خود را بریده و خون یک دیگر رامیریختید دختران خود را در جوار خود زنده بگور کردند زندگی خوش و رفاه و اسایش از ایشان دور گشته بود نا از خدا امید پاداشی و نه از او بیم کیفری  داستند زنده ایشان کوری بود پلید مرده انهادر اتش و نومید در انهنگام پیغمبر ا کرم ص نسخه ای از کتب اسمانی نخستین بر ایشان اوردکه کتب جلوتر شرا تصدیق داشت. حلالرا از حرام مشکوک  جدا ساخت  این نسخه همان قر انست از او بخوابید تا با شما سحن گوید اوهرگز سخن نگویدولی من از او بشما خبر میدهم در قرانست علم گذشته وعلم اینده تا روز قیامت میان شماحکم مبدهد واختلافات شمارا بیانمبکند اگر از من قرانرا  بپرسید بشما مباموزیم 

امام صادق ع فرمود خدای تبارک و تعالی  در فران بیان هر چیز را فرو فرستاده تا انجاکه بخدا سوگند چیزیاز احتیجات بندگان فرو گذار نفرموده و تا انجا که هیچ بنده ای نتواند بگوید ایکاش این در قران امده بود جز انکه در قران فرو فرستاده است 2 امام باقر ع میفرمودخدای تبارک وتعالی چیزی از احتیاجات امت را وانگذاشت جز انکه

 انرادر قرانش فروفرستاد وبرای رسولش بیان فرمود و برای هر چیز اندازه. و مرزی فرار داد و برای  رهنمایی ان رهبری گماشت برای کسیکه از ان مرز کند کیفری قرار داد 

 اما محمد تقی ع فرمود ای گروه شیعه  با سوره اناانزلنابا اهل سنت مخاصمه و مباحثه کنید تا پبروز شوید بخدا که ان سوره پس از پیغمبر حجت خدای تبارک و تعالی است بر مردم و ان سوره سرور دین شماست بزر گترین دلبل مذهب  شماست و نهایت دانش ماست زیرا کاشف از شب قدر است و در ان شب مکنونات علمی برای ما هویدا مبگردد ای  گروه شیعه  با با ایات وحم و الکتاب المبین  اناانزلناه فی لیله  مبارکه انا کنامنذرین مخاسمه گنید زیرا ای ایات مخصوص  والیان امر امامت است بعد از پیغمبر  صلی الله علیه واله

علی علیه السلام غالبآ میفرمود که هرگاه تیمی وعدوی ابوبکر وعمر  خدمت پیغمبر ص  بودند و انحضرت سوره انا انزلناهرا با خشوع و گریه تلاوت میفرمود میگفتند چقدر در این سوره دلت میسوزد پیغمبر ص میفرمودبرای انچه چشم فرشنگانرا در شب قدر من در مییاید انها مبگفتند و اومگر شما چه دیده و او چه میبیند حضرت برای انها روی خاک مینوشت تنزالملیکه و الروح  فیها باذن ربهم من کل امر  سپس میفرمود پس از  اینکه خدای عزوجل فرماید هر امری دیگر چیزی باقی میماند مبگفتند نه میفرمود میدانید انکههر امری بر او نازل میشود کیست میگعتندتو هستی  ای رسولخدا  میفرمود اری اما شب قدر بعد از من هم میباشد میگفتند  اری میفرمود در شبهای قدر پس از من  هم ان امر نازل میشود یگفتند اری  میفرمود بچه کسی نازل میشود می گفتند نمیدانیم پیغمبر دست بر سر من مبگداشت  و میفرمود  اگر نمدانید  بدانبد  انشخص پس ازمن این مرد است سپس اندو. نفر  شب را بعدازرسولحدا ص میشناختن بواسطه هراس سخنی که در دل انهامیافتاد 

 عبدالاعلی گوید  از امام صادق ع پرسیدم کسیکه چیز یرا نشناید مسولیتی دارد فرمود نه زیرا مواخذه غافل عقلا قبیح است 3 و فرمود هر چه را خدا از بندگان پوشیده داشته از گردن ایشان  ساقط .پس هرکه. چبزی را نداند با کی نیست  بشرط اینکه در تحصیلش مقصر نباشد 4 حمزه بن طیار گوید امام صادقع بمن فرمود بنویس برایم املا کرد از عفبده ماست که خدانسبت بانچه ببندگان داده و بایشان معرفی کرده احتجاج کند بسوی ایشان پیغمبر فرستاده و بر ایشان کتاب نازل کرده که در ان امر فرموده و نهی نموده بنماز وروزه امر فرموده روزی بینالطلوعین در وادی معرس پیغمبر ص دا از انجام نماز  خواب ربود و نماز صحبش  قضاشد خدایش فرمود من ترابخواب برم ومن. ترا بیدار کنم هر وقت از خواب برخاستی نماز بخوان تا مردم  بداننداگر از نماز خوابشان ربود باید چه کند چنان نیست که ایشان گویند چون پیغمبر از نماز حوابش ربود هلاک گشت وهم چنین است موضوع روزه خدایتعلی  فرماید من مربضت مبکنم و من بهبودت میدهم چون شفایت بخسیدم روزه را قضا کن سپس امام صادق ع فرمود همچنین در هر چیز ز اوامر خدا که بنگری هیچکس را در تنگی و فشار نمی بینی کسی را نمی بینی جز اینکه خدا بر او حجت دارد و خدا را نسبت بکار او مشیت است  من نمیگویم مردم هر چه خواهندبکنند چنانکه تفویضی مذهب گوید  سپس فرمود خداست که را هرا نشان دهد ونشان ندهد  پس کار مردم بدست اوست وبخود واگذارنبستند و باز فرمود مردم بکمتر از طاقتشان خارجست از عهده ایشان ساقط است ولی در مردم خیری نیست  زیرا ایشان پس از چنین منت و اتمام حجت و توسعه و سهولت ناسپاسی خدا کنند ودر پرستش و طاعتش ،کوتاهی ورزند سپس ایه 92 سوره توبه را که در باره جهاد است تلاوت فرمود و بر ناتوانان و بیماران و کسانیکه مالی ندادند تا انفاق کنند تکلیفی نیست پس جهاد رااز ایشان برداشت و بعد از یک جمله فرماید  بر نیکو کارانراه اعتراضی نیست  کحدا امرزنده ومبانست و تکلیفینیست  بر کسانکه چون پیش. تو امدند که مرکوبشان دهی گفتی چیزیندارم که شما را بر ان یوار کنم  پس از اینها هم که مرکوب نداشتند جهاد را برداشت 

ابوالصباح گوید از امام صادق ع  قول خدای عزوجل و یا بمردم نسبت خدا از کرمش بانها داده حسد میبرند پرسیدمفرمود ای اباصباح بخدا ما هستیم ان مردم حسد برده شده  5 برید عجلی  گوید امام باقر ع در باره قول خدای تبارک و تعالی و بال ابراهیم کتاب وحکمت و ملک بزرک دادیم فرمود خدا پیغمبرانو رسولانو امامان را از ال ابراهیم قرار داد کتاب و حکمت و ملک بزرگ دادیم فرمود خدا پیغمبران  و رسولات وامامان را از ال ابراهیم قرار داد پس چگونه این مردم  نسبت بال ابراهیم ع این مقام را معترفند ولی در باره قول خدای تبادک وتعالی  ومابال ابراهیم قرار داد پس چگونه این مردم نسبت بال ابراهیم علیه السلام این مقام  معترفند ولی در باره ال محمد ص انکار مبکنند عرض کردم و بایشان ملک بزرگی دادیم چیست فرمود ملک بزرگی  اینستکه امامانرا در ان خانواده قرار داد هر که اطاعت انها کند اطاعت خدا کرده و هرکه نافرمانی انها کند نافرمانی  خدا کرده این است مللک بزرگ

 عمران حلبی گوید بامام صادق  ع عرض کردم چه صفاتی برای مرد  پسندیده تر است فرمود وقار بدون هیبت سنگینباشد و مردم ازاو نترسد  و بخشش بدون عوض خواستن و اشتغال بغیر مال دنیا  34 علی بن الحسین میفرمود  همانا شناسایی  بکمال دین مسلمان  یعنی علامت کمال دینش ترک کردن سخنی است که باو مربوط نیست و کمی مجادله و خویشتن داری و صبر و حسن خلق  علی بن الحسن ع فرمود از جمله اخلاق مومن انفاق  بر اهل و عیال است بقدر تنگدستی و تو سعه دادن بقدر توسعه ایکه خدا باو داده است و انصاف دادن بمردمو پیشی گرفتن بسلام بر انها

  امام صادق ع فرمود در ضمن سفارش امیرالمو منین ع باصحابش اینست بدانید که قران هدایت شب و روز است یعنی در همه احوال و اوقات و نور شب تاریکست  برای هر سختی ونیازی راه نجات را در گرفتاری و بلا نشان دهد پس چون بلایی فرارسد اموال خود را سپر جانتان و چون حادثه یی پش امد که مربوط بامر دینست وجز با دادن جان مرتفع نشود ان خودرا فدای دینتان کنید بدانید که هلاک شده کسی است که دینش تباه شود و غارت زده کسی است که دینش را برباید همانا پس از رسیدن به بهشت نیازی نیست و بعداز دوزخ بی نیازینیست هر که در دنیا عمل صالح کند و مستوجب  بهشت گردد  فقیر و نیازمند نیست هر چند ثروتمند و مرفه باشد اسیر دوزخ ازاد نگردد و نا بینایش بهبودی نیابد 

و چون در دوستی را برابر باشند باهم بایستند رحمت خدا ایشانرا فراگیردو چون برای مذاکره بنشیند برخی از فرشتگان نگهبان انها ببرخی دیگر گویند از اینها کناره گیریم شاید رازی  داشته باشند که خدا بر انها پرده کشیده باشد   عرضکردم مگر خدای عزوجل نمیفرماید بگفتاری دم نزند جز انکهنزد او رقیب حاضر باشد 18 سوره 50فرمود ای اسحاق اگر نگهبانان نشنوند خدای عالم السر بشنود وببیند  15 امام صادق ع فرمود رسولخدا ص. هرگز با مردی مصافحه نمیکرد جز انکه ست خود را ار دست او نمیکشیدتا وقتی که او دست خودرااز دست حضرت میکشید

هشام بن حکم گوبد در مصرزندیقی بود که سخنانی از حضرت صادق ع باو رسید ه بود بمدینه تا با انحضرت مباحثه کند در انجا بحضرت بر نخورد باو گفتند بمکه    رفته است انجا امد ما با حضرت صادق ع  مشغول  طواف بودیم که بما رسبد نامش عبد الملک و کنیه اش او عبدالله  ابو عبدالله بود در حال طواف شانه اشرا بشانه امام صادق ع زد حضرت فرمود نامت چیست گفت نامم عبدالملک  بنده سلطان فرمود کنیه ات چیست گفت  کنیه ام ابو عبدالله پدر بنده خدا  حضرت فرمود این ملکی که بنده او هستی از ملوک زمین است یا ملوک اسمان و نیز بمن بگو پسر تو بنده خدا اسمانست یا بنده خدای زمین  هر  جوابی  بدهی محکوم میشوی او خاموش ماند  هشام گوید بزندیق  گفتم چرا جوابشرا نمیگویی  از سخن من بدش امد  امام صادق ع فرمود چون از طواف فارغ  شدم نزد ما بیا پس از پایان  طواف امام ع  امد و در مقابل انحضرت نشست و ما هم گردش بودیم امام  بزندیق فرنود قبول داری که زمین زیر و زبری دارد گفت  اری فرمود زیر زمین رفته ای گفت نه فرمود پس چه میدانی که زیر چیست گفت نمیدانم ولی گمان میکنم زیر زمین  چیزی نیست  امام فرمود گمان درماندگی  است نسبت بچیزیکه به ان یقین نتوانی کرد سپس باسمان  بالا رفته ای گفت نه فرمود میدانی در ان چیست گفت نه فرمود شگفتا از تو که نه بمشرق رسیدی و نه بمغرب و بزمبن فرو شدی  نه باسمان بالا رفتی و نه از ان گذشتی تا بدانی پشت سر اسمانهاچیست و با اینحال انچه را  در در انها است نظم و تدبیری که دلالت بر صانع حکیمی دارد منکر گشتی مگر عاقل چیزیراکه نفهمیده انکار کند   زندیق گفت تا حال کسی عیر شما با من اینگونه  سخن نگفته است امام فرمود بنا بر این تو در این موضوع شک داری که شایدباشد و شاید نباشد گفت شاید چنین باشد امام فرمود بنا بر این تو در این موضوع شک داری که شابد باشد  وشابد نباشد گفت شایدچنین باشد امام فرمود اب مرد کسیکه نمبداند بر انکه میداندبرهانی ندارد نادانراحجتی نیست اب برادر اهل مصر از من بشنو دریاب ما هرگز در باره حدا شک نداریم  مگر خورشبد ماه وشب و روز را نمی بینی که بافق در ایندمشتبه نشوند باز گشت کنند ناچار و مجبورند 

حسن ظن بمعنی خوشبینی و گمان نیک است در برابرسو ظن که بمعنی بد بنینی و بد گمانی  است خداوند متعال برای تحریک نور امیددر دل بندگان بانها تذکر میدهدکه بمن حسن ظن داشته باشید یعنی چون توبه و اسغعارمیکنبددعا و مسالت  مبنمایید بر من توکل و اعتمادمبکند بدانیدکه چون مقرون بشرایط باشدحاجت  شما اجابت شودواگر مایوس و بدگمان باشیدگناه کبیره یی مرتکب شده اید زیرا در صحت علم وجود و حکمت خدا خدشه کرده اید

 امام صادق ع فرمود قسمتی ار عبادت  ترس از خدای عزوجل است خدا مبقرمابد و تنها بندگان دانشمند  خدا از او میترسند 28 سوره 35 و نیز خدای جل ثناوفرماید واز مردم نترسند واز من بترسید 44 سوره 5 و باز خدای تبارک تعالی فرمایدهرکه از خدا پروا کند برایش راه نچاتی مقر دارند 2 سوره 65 و امام صادق ع فرمود حب جاه شهرت در دل ترسان  و بیمناک نباشد پس کسیکه از خدا ترسد حب ریاست و شهرت ندارد 

رسولخدا ص فرمود خدای  ع. عزوجل  فرماید  برخی از بند گان مومنم کسانی باشند جز با ثروتمندی ووسعت و تندرستی اصلاح نشود  انهابا ثروت ووسعت را وتندرستی میازماییم تا امر دینشاناصلاح شود  وبرخی از بندگان مومنم کسانی باشند که امر دینشانجز با فقر و تهیدستی و ناتندرستی اصلاح نشود انهارا با فقر  و تهدستی میازماییم تا امر دینشان اصلات شود من بانچه امر دین بدگات مومنمرا اصلاح کند  داناتر،  و برحی از بندگانم کسی است که در عبادتم کوشش کند و از خواب وبستر با لذت  بر حیژد ودر شبها  برای  خاطر من نماز شب خواند و خودرا در راه عبادنم بزحمت ندازد من یکشب دوشب اورا  بچرت  اندازم  وبرای نظر لطفی که  نسبت باو دارم ومیخواهم باقیش دارم پس اوتا صبح  میخوابد سپس بر میخیزد  وخودرا مبغوض دارد وسرزنش میکند که چرا امشب از عبادت  محروم شدم در صورتیکه اگر اورا واگذارم تا هر چه خواهد عبادتم کند از انرا ه اورا حود بینی فرا گیرد وهمان  خود بینی فرا گیرد  وهمان خود بینی او را نسبت باعمالش  فریفته سازد  حالتی باو وست دهد که هلاک دینش  در ان باشد بجهت عجب باعمال واز خود راضی بودن بودنش  تا انجا که  گمان کند بر همه عابدان برتری گرفته ودر عبادت از حد تقصر در گذشت در صورتیکه  پیغمبران هم اعتراف بتفصیر  در عبادت میکنند انهگام از مندور شود وخودش گمان کند بمن نزدیک است  پس کسانیکه اعمالی بخاطر  ثواب من انجام میدهد  نباید بان اعمال تکیه کنند زیرا اگر انها هرچه کوشش کنند وخود را بزحمت ا فکنند و عمر خودرا در راه عبادتم بسپرند وباز مقصر باشند وبا عبادت خود بکنه حقیفت عبادتم نرسند نسبت  بکرامت و  نعمت بهشت ودر جات عالی که در جوارم طلب میکنند ولی تنها لایدبرحمتم اعتمادکنند وبفصلم  شاد مان باشند و با حسن ظن بمن مطمیمن باشند در انهنگام رحمتم دستگیر شان شود و رضوانم بانها برسد و امرزشم بانها برسد و امرزشم بر انها لباس گذشت پوشد همانا منم خدای رحمن ورحیم و بدان نامبده ومنصوب شده ام  اسم رحمن رحیم وبدان نامیده ومنصوب شده ام  واسم رحمن ورحیم روب خود گذاشته ام

امام صادق ع فرمود داناترین مردم بخدا راضی ترین  انها است از خدایعزوجل 3 علی بن الحسین ع فرمود صبر وراضیبودناز خدا سر اطاعت خداست وهر که صبر کند وراضی و از خدا راضی باشد نسبت  بانچه در باره  او حکم فرمایدچه دوست داشته و ناخوش دارد  برای او حکم نکند  جز  انچه خیر او باشد  

 رسولخدا ص فرمود بهترین مردم  کسی است که عاشق عبادت شود با عبادت دست بگردن شودو انرااز دل دوست دارد وباتن خود انجام دهدو برای ان فارغ شود بکاردیگر دل مشغول نداردچنین شخصی باک ندارد که زندگی دنیایش بسختی گذردیا باسانی 4 عیسی بن عبدالله بامام صادق ع  عرض کرد قربانت عبادت چیست فرمود نیت خوب داشتن بعبادت از راهی که خدا از انرا اطاعت شود هماناای عیسی مومن نباشی تا انکه ناسخ را از منسوخ تشخیص دهی تا بناسخ عمل کنی ومنسوخ را کنار گذاری  عرض کردم قربانت تشخیص  دادن ناسخ  از منسوخ  چیست فرمود مگر نه اینستکه  با امامب هستی و با حسن نیت باطاعتش تصمیم میگیری  سپس. ان امامدر میگذرد امام دیگری میاید وتو ا حسن نیت باطاعت او تصمیم  میگیری و عرضکردم چرا فرمودهمین تشخیص  ناسخ از منسوخت

 علی بن حسین صلوات الله علهما میفرمود من دوست دارم  که بر پروردگارم وارد شوم در حالیکه. عملم برابر باشد هر روزش از روز پیش کمتر نباشد  حدیث 6امام صادق ع فرمود مبادا عملی رابر خود واجب گردانی و تا 12 ماه از ان دست بر داری  شرح مقصود ایسنکه انجامعملی را پیش خود تصمیم گیری وبدان ملتزم شوی نه انکه از راه نذر وعهد ویمبن  بر خود واجبوگردانی  زیرا شکستن و برهم زدن این امور جایز نیست وهر یک کفاره مخصوصی دارد

امام صادق ع فرمود در تورآت نوشته  است ای ادمی زاد

تنها بعبادت من پرداز تا دلت را از بینیا زی پر کنم ونسبت بخواستت ترا بخودت وانگذارمو بر من استکه نیاز رآ ازتو بردارم  ودلت را از ترس خود پرکنم و اگر برای عبادتم خودرا فارغ  نسآزی دلت را آز گرفتاری دنیا پر کنم.سپس. در نیاز را  را لرویت .نبندم.  وترابا خواستت واگذارم. 4 علی بن الحسین ع میفرمود من دوست دارم که عمل را ادامه. دهم اگر چه کم باشد  

نافع بن ارزق بامام باقر ع عرضکردم بمن بفرماییدخدا  از چه زمانی بوده  فرمود مگر چه زمانی نبوده تا بتو گویم از چه زمانی بوده  منزه باد انکه همیشه  بوده و همیشه باشد  یکتا بی نیاز است همسر و فرزند  نگیرد 2 مردی از پشت نهر بلخ امد و خدمت حضرت رصا ع رسید و عرضکردمن از شما مساله ای میپرسم اکر  چنانچه میدانم جواب گویی بامامنتت معتقد شوم  امام فرمود هرچه خواهی  بپرس عرضکرد بمن بگو پروردگارت  از کی بوده و کجا بوده وچگونه بوده وتکیه اش بر چیست امام فرمود  خدای تبارک ک تعالی مکان  راامکان کردبی انکه خود مکانی  داشته باشدو چگونی را چگونگی  ساخت بی انکه چگونگی داشته باشد و پر قدرت خود تکیه دارد انمرد برخاست و سر انحضرت  را بوسید و گفت گواهی دهم که شایان  پرستش جز خدا نست ومحمد فرستاده اوست و علی وصی پیغمبر و سر پرست دعوت او پس از وی می باشد و شمایید پیشوایان راستگو و تویی جانشین بعدا نها راجع بتوضیح حدیث به صفحه 101 مراجعه شود حدیث 3 بال اول 

تامام صادق  ع .  فرمود کسی از شما چنین میپندارد که چون مومنی را شادمان ساخت تنها وی را مسرور  ساخته بلکه بخدا سوگند ماراخوشحال کرده بلکه سوگند رسول خدا  را شادنموده  ابو اجارود گوید شنیدم از امام باقر ع فرمود براستی که بهترین کارها نزد خدا واردساختن سرور بر مومن است بر مومن وان نمودن  مومن یا ادای قرض اوست

ابی کهس گویدبامام صادق  ع  عرضکردم عبدالله بن ابی یعفور بشما سلام میرساند  فرمود بر تو وبر او سلام باد چون نزد عبدا الله رفتی سلامش رسان و باوبگو جعفر بن محمد ع بتو مبگویددر انچه علی نزد رسولخداص بمقام  رسبد بنگر و ملازمش باش همانا علی نزد رسولخدا ص بسبب راستگویی و ادای امانت بان مقام رسید 6 فضیل بن یسار گوید امام صادق ع فرمود ای فضیل نخستین کسیکه راستگو راتصدیق میکند خدای عزوجل است که میداند که او دراستگو است و خودش هم خودرا تصدیق مبکند  ومیداند راستگو است

امام رضا ع فرموددر یکی از جنگها جماعتی را نزد رسولخدا  بردند فرمود این مردم چه کسانند گفتندیا رسول الله مومنین تند  فرمود ایمان شما در چه پایه است وگفتند بردباری هنگام بلا و و سپاسگزاری زمان نعمت  ورضای بقضاخدا  رسولخدا  ص فرمود اینما صفات خویشتن داران دانشمندانی است که از کثرت دانش بپیغمبران نزدیک شده اند اگر چنانکه. گفتید هستید پس ساختمانی را که در ان ست نمیکنبدنسازیدو چیزی را که نمیخوریدگرد نیاوریدو از خداییکه بسویش باز گشت میکنید پروا نمایید

سولخدا ص. را پیروی کنید و بان انچه از جانب خدا امده  اقرار کنید و از نشانه های هدایت متابعت. نماییدزیرا ایشان های هدایت متابعت نمایید زیرا ایشان  نشانهای امانت و تقوا یند   و بدانید اگر کسی فقط  عیسی بن مریم ع را انکارکندو پیغمبران غیر از او اقرارنماید ایمان ندارد  چراغگاه را جوبید و راه پیمایید و از پشت پرده ها در طلب اثارونشانه باشید یعنی اگر چه در برابر شما پرده های مبتدعین مدعیان نا حق اویخته شده ولی شما د. پس این پرده ها کسانی را قدم جای قدم پیغمبر گذاشته اند میتوانبد پیدا کنید شما ببینید ویزید و هشامو امثالشان  نشان دهنده رفتار پیغمبربودندیا حسین بن علی و فرزندانش علیهم السلام. تا امر دینتانرا کامل ساخته و بخدای پروردگارخویش ایمان اورده باشید

همانا خدا رسولانرا ویزه امر ساخت وسپس انها  را با تصدیق وباور بان در باره بیمهای خویش برگزیده و فرمود هیچ امتی نبوده جز اینکه بیم دهنده یی در میان در میان انها بوده24 یوره 35 هر که ندانست بیراهه رفت و هرکه چشم گشود وتعقل کردهدایت یافت همانا خدای عزوجل فرماید نکته اینست که دیده ها کور نیست بلکه دلهای میان سینه هاکور است 46 سوره 22 و کسیکه نمبیند چگونه راه یابد وکسیکه نمییند چگو نه بینا باشد

 خداب عروجل راههای هدابت را به بندگانس خبر داوه ودر ان راههاب. ایشان  چراغ بر افراشته ودستور داده که چگونه راه پیمانیندوفرموده همانامن امرزنده کسی باشم که توبه کند وایمان اورد و عمل صالح نماید و انگاه هدایت پذبرد83سوره 3 و فرموده و خدا فقط از پرهیز گاران.   می پذیرد پس هرکه خدای عزوجل را نسبت بانچه امرزش فرموده. پرهیزکار باشد همان خدای عزوجل را با ایمان بانچه محمد صلی الله علیه واله اورده ملاقات کند هیهات  هیهات که مردمی از دست رفتندو مردند پیش از انکه هدایت شوند. گمان کردند که ایمان دارند در صورتبیکه ندانسته مشرک شدند هر کس از در وارد خاته شود هدایت یافتهوهر که. راه دیگر پبش گیرد  طریق هلاکت سپرده است خدا اطاعت ولی امر شراباطا عت رسولش پبوسته و اطاعترسولش را باطاعت خود انجا  که  فرماید اطیعوا الله و اطیعوا الرسولو اولامرمنکم پس هرگاه  اطاعت والیان امررا کنار گذارد خدا ورسولش را هم اطاعت  نکرده. است وهمانست اقرا ربانچه از جانب خدا امده گه در هر مسجدی زیور خودرا بر گیردو بجوبیدخانه هایی را که خدا اجازه فرموده  بر افراشته گردندو نامش در انها برده شود31سوره 7 وهماناخدا بشما خبر داده که انها و مردانی باشند که تجارت و داد و ستد ایشانرااز یادخدا عزوجل و گزاددن نمازودادن زکوه باز نداردانهااز روزی که دلها و چشمهادر  دگر گون سود بیم دارند36 سوره 24

امام صادق ع فرمود تا معرفت نیابید صالح نشوید تا تصدیق نکنیدمعرفت نیابید و تا جهار دریرا که نحستینشان جز باخرشان اصلاخ نشود نگیربد تصدیق یابید1 محدثاسترابادی گوید مقصود از چهار در اقرار بخدا وپیغمبر و انچه پیغمبر اورده ومتر جمین انها ایمه معصومین علیهمالسلام است      همراهان سه در گمراه گشته ودر بیراهه دوری افتادند خدای تبارک وتعالی جز عمل صالح را نپذیرد وخدا جز وفای بشروط و پیمانهارا نپذریردو هرکه بشروط خدا وفا کند وانچه را در پبمانش شرح داده بکمال رساند بدانچه نزد اوست برسدو وعده خداراکامل دریافت کند 

امام صادق فرمود مومن را سزاواراست که داری هشت خصلت باشد 1 هنگام شدایدبا وقار باشد  2 هنگام بلا شکیبا باشد 3 در در فراوانی نعمت سپاسگزار باشد بانچه خدا روزیش کرده قانع وخرسند باشد 5 بدشمنانش ستم نکند 6 بارش را بر دوستانش. نیفکند بخاطر دوستانش متحمل گناه تشود 7 بدنش از او در رنج و مشقت باشد واز بسیاری عبادت و قضا حوایج مردم 8مردم از ناحیه او در اسایش باشدهماناعلم دوست مومن است وبرد باری وزیرشو عقل امیر سپاهش یعنی اعضا و جوارحش بفرمان عقلش رفتار کنند و مدارابرادرش واحسان پدرش باشد

امام صادق ع فرمود رسولخدا ص فرمود اسلام است ولباسش حیا وزینتش وقار و سنگینی است و مردانگیش عمل صالح و ستون و پایه اش پرهیز کاری است و هر چیز را اساس و پایه ای است پایه اسلام  محبت ما اهل بیت است رسولخدا ص فرمود همانا. خدا اسلامرا را افرید پس برای او میدانی ساخت ونوری قرار داد و حصاری نهاد و یاوری برایش مقرر کرد  اما میدان اسلام  قران است و اما نورش حکمت   حصارش. نیکی و یاورانش من اهل بیت و شیعیانش میباشیم پس اهل بیتم و شیعیان و یارانشان رادوست داربد. زیرا چون مرا به اسمان دنیا عروج دادندو جبرییل نسب ووصف مرا برای اهل اسمان بیان کردخدا وستی من ودو ستی خاندان وشیعبانم را دردل ملایکه  سپرد و اندوستی تا روز قیامت نزد نها سپرده است سپس جبرییل مرا بسوی اهل زمین فرود اورد ونسب ووصفم را برای اهل  زمین بیان کردخدای عزوجل د وستی من  دوستی اهل بیتم و شیعیانشان را در دل لهای مومنین امت سپردپس مومنین امت سپردپس مومنین امتم در تمام دوران  عمرش  عبادتت روز قیامت  سپرده مرا نسبت به اهل  بیتم حفظ گنند همانا اگر مردی ز امتم در تمام دوران عمرش عبادت خدای عزوجل کنندولی با حالت بغض  ودشمنی اهل بیت و شیعیانم خدارا ملاقات کند خدا دلش را جز بانفاق نگشایدیعنی چون باطن و حقیتش را خدا اشکار کند  مردم  اورا منافق یعنی بی ایمان و. دو  رو بینند

و ار این ببان پبداست.که مراد باسلام در این روایت شریف معنی اخص انست که همان ایمان باشد زبرا اسلام و ایمان مانندلفظ  فقیر و مسکین است که اذا اجتمعا افتر قاو اذا افترقا  اجتمعاو نیز از ذیل روایت پیداست که مقصود اصلی و هدف کلی از این روایت تشوبق مومنین و مسلمین است وبعمل و اینکه اسلام حقیقیقتی بدون عمل صورت نپذیردو اعمال  نیکو فرخنده اسلامست که معرف واقعی اسلامو مسلمین میباشد چنانکه اعمال پلید. و ناشایست کفار و منافقین معرف کفر و نفاق انها است

امام صادق ع از پدرانش از رسولخدا ص حدیث کند که فرمود  سه دسته اند که هم نشینی با انها دل را بمیراندک

وهم نشی با اراذل و فرومایگان گفت و شنود با زنها و نشتن و نشتن با توانگران حدیث 9 از لقمان حدیث شد که به پسرش گفت ای پسر جانم زیاد با مردم نزدیک مشوکه مو جب. دوربت از دلها انها شوی  یعنی چون زیاد رفت و امد با مردم کردی موجب ملال و خستگی انها شود ودر نتیجه مورد بی مهری انان واقع شوی یکسره از انان دوری مکن که  اعننایت نکنند  و خوار و بی مقدار شوی هر جانداری همانند خودرا دوست داردو ادمیزادهم بمانندخود دوستی ورزدکالای خودرا جز در نزد خریدارو جویایش  پهن  مکنو چنانچه مبان گرگ و گوسفند دوستی نباشد هم چنین میان نیکو کار و بدکار دوستی نباشدوهرکه بقیر نزدیک شود پاره ایار ان باو بچسبد هم چنبن خر کس با تبهکاردر زندگی شریک شود از روشهای او بیاموزدوهر که. جدال وستیزه جویی را دوست دارد دشنام خوردو هرکه بجا های بد رود متهم گردد و کسی که بارفیق  بد هم نشین شود در امان نباشد وهرکه زبان خودرا تگه ندارد پشیمان گردد     

و مبادا با انکسقطع رحم کند رفاقت کنی که من اودا در سه جای قران ملعون  یافتم یکجا خدای عزوحجل فرمایید پس ایاامید واربدکه هرگاه بسرپرستی کاری گمارده شوید فساد در زمین نکنید وقطع رحم کنیم ایشانند که خداوند لعنتشان کرده پس  کرشان  کرد و کور ساخت  دیدگانشان را سوره محمد ص ایه 2 سوره 23 و نبز در جای دیگر فرماید وانانکه بشکنند پیمان خدارا پس از بستن ان و میبرند  انچه را که خدا فرموده پیوند  شود  و فساد کنند در زمین انها را است لعنت و برای ایشان است بدی ان سرای  سوره رعد ایه 25ونیز در سوره بقره ایه 27 فرمایدانانکه پیمان خداراپس از بستنش بشکنن وببرند انچه را خداوند دستور پبوندش را داده وفساد کنند در زمین ایشانند زیان کاران 

 حضرت صادق از پدرش ع  حدیث کند که پدرم علی بن الحسین ع  بمن فرمودکه با  ای فرزند در نظر داشته باش که با پنج کس همنشین نشوی و با انها گفتگوورفاقت در راهی نکنی  گفتم  پدر جان انها کیانند من معرفی کن فرمود زنهار مبادا با دروغگو هم نشبن شوی زیرا که او بمنزله سرایی است که دورر ا در نظرت نزدیک و     نزدیک را برایت دورجلوه  دهد وزنهار از هم نشینی با فاسق وگنهکاربپرهیز زیرا که او بیک لقمه یا کمتر از ان ترا بفر وشد و بر تو باد که با شخصی بخیل هم نشبن نگردی زبراکه ا. مال خودرا در سخت تربن نیازمندیاتز تو دریغ دارد وزنهار و مبادا با در غگوهم نشین شوی زیرا که او منزله سرایی است که دو ر درنظرت نزدیک و نزدیک را برایت دور جلوه دهد و زنهاراز هم نشی بافاسق و گنهگاربپرهیز زیراکه او بیک لقمه یا کمتر از ان ترا بفروشد  وبر تو با که با شخص  بخیل هم نشین نگردی زیرا که او مال خودرادر سخت تربن  نیازمندیهایت از تو دریغ دارد وزنها رمبادابا احمق وهم نشین شوی که او میخواهد بتو سود رساند ولی بواسطه حماقتش زیانت زند 

عمار بن موسی گوبد حضرت صادق ع  فرمود ای عماراگر خواهی که نعمت پا برجاباشد و مردانگیت کامل و بی عیب باشد وزندگیت نیکو گردد  بنده های زر خرید واشخاص پست را در کارهای خود وارد مکن زیرا اگر امانتی بایشان سپاری بتو خیانت کنند و اگر خبری برایت اورند دروغ گویند و اگر بنکبت روزگار دچار شوی. رهایت کنند واگر وعده ای بتو دهند بدان وفا نکنند 6 گوید ونیز از ان حضرت ع شنیدم که میفرمود دوست داشتن نیکان نیکان را برای انها ثواب است ودوست داشتن تبهکاران نیکان را برای  فضیلت است ودشمنی تبهکاران با نیکان برای نیکان زبنت است ودشمنی نیکان با تبهکاران خواری ورسوایی است

و نیز از انحضرت ع حدیث. کرده که فرمود شایسته نیست که مرد مسلمان با شخص تبهکار طرح برادری افکند زیرا که او کردار خود را برایش بباراید ودوست دارد که ان مسلمان هم چون او شود و او را نه کار دنیاو نه کار اخرتش کمک نکند و رفت و امدش برای او ننگ است 3 حضرت صادق ع فرمود  شایسته نیست برای مرد مسلمان که با شخص تبهکار و احمق و دوروغکو  رفاقت کند 4 حضرت ابوالحسن ع فرمود عیسی بن مریم ع فرموده همانا  شخص بد کار یدی وی سرایت کند و خم نشین بد انسان را بهلاکت افکند پس بنگر با چه کس هم نشین  گردی

حضرت صادق ع فرمود هر زمان  امیرالمومنین ع بمنبر میرفت   میفرمود سزاور است  از برای مسلمان که از رفاقت با سه کس دوری جوید پر روی،بیباکی که تباهکار است واحمق و دروغگو اماشخص پروری تباهکارا ست کردار خویشتن  رابرای تو بیاراید و دوست دارد که تو نیز مانند او باشی و نه در کار دین تو را کمک کند ونه در کاراخرت و نزدبکی با او جفا کاری و سنگدلی است و وورود و خروج او و رفتکو امدش برای تو ننگست واما احمق پس کار خیری در باره تو انجام ندهد و بجلو گیریش از رسیدن بدی بتو امیدی  نیست  اگرچه خود را بتلاش  اندازد و بسا که بخواهد بتو سودی برساند ولی از روی حماقت و زیانت رساند پس مرگ او به از زندگیش میباشد و خموشی او به از گفارش و دوری او از تو به. از نزدیکی اوست واما  دروغکوزندگی کردن با او بر تو گوارا نشود گفتار تو را بدیگرانباز گوید واز دیگران. بسوی تو ارد هر گاه افسانه را بپایان رساند انرا بافسانه دیگری مانند ان بچسباند ودر نسخه وافی و مطها است  یعنی بکشاند  تا بدانجا که راست گوید ولی کسی باور نکند و میانه مردمانرا بدشمنی  پراکنده سازد ودر سینه ها  تخم کینه افشاند وبرویاند از خدای عزوجل بپرهیزید و خود را بپایید

ابو عدیس گوید حضرت باقر ع  ای صالح ظاهر اینست  که صالح تام ابو عد یس بوده پیروی کن ار کییکه تورامبگریاندو اندرزت میدهدو پیدوی مکن از انکه تورا بخنداند و گو لت زند و بزودی هم ی  بر خوا در ایید وبدانید شرح فیض ره گوید یعنی چون بر خداک تعالیدر ایید صدق این گفتار و حقیقت  ان اشکار گردد ولی اکنون در زیر پرده های غرور و خود بینی پنهان است

حضرت صادق ع فرمود امیرالمومنین ع فرمود باکی نیست بر تو که با شخص خردمند همنشین شوی اگر چه کرم جوانمردی وجود و بخشش اورا نپسندی و از این ناحیه نفعی از او نبری  ولی از خرداد منتفع شو واز اخلاق بدش بپر هیز   وهیچگاه هم نشینی با شخص کریم را از دست مده اگر  اگر  چه از خرد او سودی بری ولی با خرد خود از کرم از کرم او سود ببروبگریز  هر چه میتوانی از هم نشینی با شخص پست و بی خرد

محمد بن مسلم گوید حضرت بافر ع فرمود با هر که امیزش داری اگر توانیدست عطایت را بسرانهاکشی و بانهاخیری برستنی بکن 2 ابی الربیع شامی  گوید وارد شدم بر حضرت صادق ع دیدم که اطاق پر از جمعیت است از خراسان و شامی  وسابر بلاد و من جایی که بنشینم نیافتمو حضرت  صادق ع تکیه کدده بودروی دو پا نسشت و فرمودای شیعه ال محمد اگاه باشیدکه از ما نیست انکس که هنگام خشم. نتواند خود داری کند از ما نیست  کسبکه باهم نشین خود خوش رفتاری نکند و با هم خوی خودخوش خلقی نکند و بارفیق خود رفافت نکند و همسایه خود رفاقت تکندو باهمسایه خود خوش همسایگی نکند و باهم خوراک خود مراعات خوراک خودمراعات خوراک مراعات خوراک نکند ای شیعه ال محمد ص تا بتوانیداز  خدا بپرهیزبد و لا حول ولاقوه الا لالله 

حضرت صادق ع فرمود هر کس ده بار یا رب بادب کوید بدو  گفته شود بله حاجتت چیست  2 محمد بن حمران گوید اسماعیل فرزند امام صادق ع بیمار شدپس حضرت صادق ع باو فرمودبکو یارب یارب ریرا هر کس ان را بگوبد باو ندا شو د بله حاجتت چبست  1 حضرت صادق ع فرمود هرکه هر دوز ده لار لگوید اشهد ان لا الهالا الله  وحده  لاشریک له الها واحدا احداصمدا لم تخذ صاحبه. ولا  ولدا خداوند برای او چهل و پنج هزارحسنه بنویسد و چهل و پنج هزار سیه از او محو کند که ده. بار گفته است در ان روزبرای اوپناهگاهی محکم در برابر سلطانو شیطان باشد و هیچ گناه کبیره ای پیرامون اورافرانگیرد

عبدالکریم بن عتبه  گویداز حضرت صادق ع شنیدم که میفرمود هرکه پش از زدن افتاب و هن پیش غروب افتاب ده بار لااله الا الله وحدهلا شریک له   له الملک وله الحمد  یحی  ویمیت و بمیت و یحیی وهو حی لا یموت بیده الخیر و هو علی کل شی   قدیر  کفاره گناهان انروزش گردد   2 امام صادقع فرمود رسواخدا  ص. فرمود هرکه نماز صبح بخواند و پبش از انکه زانو ها راحرکت دهد یعنی از انحال که در وقت سلام نماز داشته تغییر نکند ده بار بگوید لا اله الا الله وحده  لا شریک له الملکو له الحمد.  یحی. ویمیت و یمیت ویحی   وهو لا یموت بیده الخیر  وهو علی کل شی ن قدیر ودرنماز مغرب نیز  چنین کند هیچ بنده ای خدای عزوجل را بکرداری بهتراز کردار او دیدارنکندمگر انکس که مانند کاراو بدرگاه خدای عزوجل  کاری اودده. است

 رسولخدا ص  فرمود  هرکه لا اله الا لله  بگوید برایش درختی در بهشت  کاشته شود که از باقوت سرخ باشد بن ان درختدر مشگ سعبد است و میوه اشاز عسل شیرین تر واز برف سفیدتر واز مشگ خوشبو تر است در ان درختها  است  مانند های دوشیزگانکه در زیر هفتاد پیراهن بر امده باشد ورسول خدا ص فرمود بهترین عبادت گفتن لا اله الا لله است  حضرت صادق ع فرمود بهای بهشت گفتن و لا اله الله و الله اکبر است  حضرت صادق ع فرمود جبرییل ع  برسول خدا گفت خوشابحال هر کس از امت تو که بگوید لا اله الا الله وحده وحده

 واز حضرت ابی الحسن ع روابت شده که فرمود هر گاه یکی ز شما  بر دشمن نفرین کند بگوید الهم اطرقه ببلیه. لا  اخت لها و ابح حریمه یعنی بار خدایا واورا ببلای شبانه که مانند ندارد دچار کن و دشمن براو چیره ساز 3 ولید بن صبیح گوید  از انجضرت ع شنددم  که میفرمود سه کس هستند که دعای ،انها بخودشان بر گردد باجابت نرسد  1 مردی که خداوند مالی ارزانی داشته واو بیجا و بیمورد خرج کرده و سپس بگوید خدایا بمن روزی ده که باو گفته شود ایا بتو روزب ندادم 2 مردی که برهمسر خود با اینکه به او ستم کندنفرین کند که باو  گفته شود ایا کار جدایی و طلاق. اورا بدست تو ندادم 3 مردیکه در خانه اش بنشینید و بگوید پروردگارم بمن. روزی بده که باو گفته شودایا برای تو راه پیدا کردن روزی را قرار ندادم  شرح  مجلسی  ره در جمله و هو لها ظالم گوید یعنی ان مرد بسبب ان  نفرین نسبت بان زن ستمکار است زیرا نفرین او بر ان زن با اینکه قدرت بر خلاصی از اواز راه  دیگر داردظلم و سنم است 

 حضرت صادق ع میفرمود سه کس سلام نکند کسی که همراه جنازه رود و کسیکه بنماز جمعه میرود ودر حمام شرح فیض ره گوید زیرا که این اشخاص خاطرشان مشغول وبخود سرگرم. هستند پس باکی بر انها نیست اگر سلام نکنند ونیز انحضرت ع فرمود از فروتنی و تواضع این استکه بهر که بر خورد کردی سلام کن حضرت باقر ع فرمود امیرامومنین. ع بمردمی گذر کرد وبر انها سلام کرد وبر انها سلام کردانها در جواب. گفتند و علیکالسلامورحمه الله و برکاته و مغفره ورضوانه پس امیرالمومنین ع بدانها فرمود در باره ما از انچه فرشتگان بپیدرمان ابراهیم ع گفتند نگذرید انها گعتند و رحمه اللهو برکاته علیکم اهل البیت

 ابن قداح گوید حضرت صادق ع فرمود هرگاه یکی ار شما ها سلا م کند باید بلند سلام کند ونگوید من سلام گویدباید و جواب مرا ندادند زیرا شایدسلام کرده و انها نشنبده اندوچون یکی از سماها جواب سلام گویدبابد بلند جواب دهد دمسلمانی نگوید که من سلام کددم و بمن حواب ندادند سپس فرمود علی ع همیشه میفرمود خشم نکند و کسیراهم بخشم نیاورد سلام را اشکار گویید وگعتار تان را خوش کنید در شب نماز بخوانید انگاهبکه مردم در خوابند مقصود نماز شب است تا بسلامتی ببهست روید  سپس ای گعتارخداب عزوجل را برای مرد، خواند و السلام المون المیهمن سورا حسر ایه 23  یعنی خدایی که سالم. از هر گونه عیب ونقصی است و تمان دهنده و نگهبان است و منظور امام از استشهاد باین ایه اینست که سلام بکی از نامهای خدا است 

ونیز فرمود که رسولخداص فرموده ه رسول خدا ص فرموده است دوستی کردن با مردم نیمی از خرد است 6 حذیفه بن منصور گوید  شنیدم ار حضرت صادق ع که میفرمود هر که دست ازارش را از سر مروم بردارد فقط یکدست از انها از واشته ولی در مقابل دستها بسیاری از ازار او خوداری کنند  7  امام صاوق ع فرمود که حضرت مجتبی ع فرمو.د خویش نزدیک  انکس است که مودت ودوستی اورا نزدیک کرده باشد اگر چه خویشاوندیش دود باشد  بیگانه ک دور کسی است که دوستی اورا دور کرده است واز نظر دوستی  بیگانه باشد  اگرچه خویشاوندبش نزدبک باشد و چیزی از نزدیک باشد و چیزی نزدیک تر از دستبه پبکر انسان نیست و همبن دست خیانت کند و بریده  مبشود و اثر ان محو گردد

 حضرت باقر ع فرمود عربی از بنی تمتم نزو پعغمبرص عرضکرد بمن سفارشی کن پس از جمله سفارشهابش باو اینبود ه با مردم دوستی کن تا مردم ترا دوست بدارند 2 حضرت صادق عفرمود خوشرفتاری ومدارا کردن با مردم یک سوم  خردمندی است 3 ونیز فرمود که رسولخدا ص فر،ود سه چیز است که دوستی انسانیرا با برادر مسلمانش صفا دهد 1  همیشه  باخوسرویی با او بر خورد کند 2 هرگاه در مجلسی بر او بنشیند  برایش جا باز کنند  3 بان نامیکه بیشتر انرا دوست دارد اوا بخواند و صدا کند 

حضرت صادق  ع فرمود با بدعت گذران هم صحبت نشوید وهم نشین نگردیدکه در نظر مردم چون یکی از انها شوید  رسولخدا ص فرمود انسان هم کیش دوست ورفیق خویش   11 عبید بن زراره گوید حضرت صادق فرمود بپرهیزاز دوستی با احمق زیرا که تو هر چه از جانب او شادتر باشی او ببدی رساندن بتو نزدیک تر است  گویا مقصوداینست که هر چه بدوستی او خوشال تر باشی جطر زیان رساندن او  بواسطه حماقتش بتو نزدیکتر شود

محمدبن مسلم گوید حضرت باقر ع  فرمود ای محمدبن مسلم گناهان مومن که از ان توبه کند برای او امرزیده است وباید   برای  اینده پس از توبه و امرزش کار نیک کند  هر اینه بخدا سوگند این فضیلت نیست مگر برای امل ایمان عرضکردم  پس اگر بعداز توبه و اسغفاراز گناهان باز گناه  کند دوباه توبه کندچگونه. است فرمود ای محمدبن مسلم ایاباورداری که بنده مومناز گناهخود پشیمان  شودواز ان امرزش خواهد و توبه کند و خداوند توبه اش را نپذیرد عرضکردم اگر چند بار این کار کرده گناه می کند پس توبه کند واز خدا امرزش خواهد تین چگونه است فرمود هر انگاه که مومن باسغفا.ر   توبه باز گردد خداوند نیز بامرزش او بر میگردد و گناهش را بیامزرد  و بدرستیکه خداوند امرزنده و مهربان است توبه میپذیردواز کردارهایبد در گذرد پس مباداتو مومنان را از رحمت خدا دور  سازی

حضرت صادق  ع  همانا خدای عزوجل فرماید هر که بسبب ذکر من از. در خواست وپرسش از من سر گرم شود بطوری که در خواست و حاجت خود را  فراموش  کند باو بدهم بهتر از انچه  میدهم بانکس که از من درخواست  کند  وذکر  من اورا سر گرم نکرده ونبز انحضرت ع فرمود همانا بنده ای. بخدای عزوجل حاجتی دارد و به ثنای و ستایش بر خدا و صلوات بر محمدو وال محمد شروع کند تا اینکه حاجت خودرافراموش کند و سر گرم نای بر خدا وصلوات شود پس خداوند حاجت اورا بر اودد بی انکه در باره ان در خواستی کرده باشد

و نیز حضرت ع  صادق ع شیعیان ما انهایی  هستند که هر گاه تنهاباشند ذکر خدا بسیار کنند و 3 ونیز اانحضرت ع فرمود رسولخداص فرمود هرکه ذکر خدای عزوجل را بسیار کند خداوند اورا دوست دارد وهرکه  ذر ذکر خدا را بسیار کند وبرای او دو براعت یعنی منشور ازادی نوشته شود یکی بر امت از دوزخ و دیگری براعت از نفاق ودروریی  4 حضرت صادق ع فرمود  تسبیح فاطمه زهرا ع از جمله ذکر بسیاری است که خدای عزوجل فرموده است وخدا را یاد کنید یاد کردن بسیر سوره احزاب ایه 41  و نیز مانند  این حدیث راسعید اعرج از انحضرت ع روایت کرده است  5 ونیر امام صادق ع فرمود هر که بسیار ذکر خدای عزوجل را کند خداوند اورا در بهشتش در کنف رحمت خود جا دهد

و بتحقیق رسولخد ص فرموده ایا شمارا اگاه نکنم به بهتربن کارهایتان که در درجاتشما از همه کارها بالاتر و نزد خداوند از همه پاکتر ا وپاکیزه تر است و برای شما از دینار طلا ودرهم نقره بهتر واز ایتکه با دشمن خودتان بر حود کنید و جهاد کنید وشما انها را بکشبد وانها شمارابکشند خوبتر است عرضکردند چرا فرمود ان بسیار ذکر خدا کردنست سپس فرمود مردی خدمت پیغمبر ص فرمود هر که زبانی گویای بذکر خدا باو داده شده است خیر دنیا و اخرت با داده شده ودرباره گفتار خدایتعالی  و منت منه که فزونی جویی سوره مدثر ایه 6 فرمود پعنی انچه کار خیر برای خدا کردی انرا بیش مشمار

 حضرت باقر ع فرمود د هر که قران در حال ایستاده در نمارش  بخوانند خداوند بهر حرفی از ان صدحسنه برای او بنویسدو هرکس انرا در نمازش نشسته بخوابد  خداوند بهر حرفی  پنجاه حسنه برایش  بنویسد وهرکه قران را در غیرار نمازش بخواند خداوند بهر حرفی ده حسنه برایش بنویسد ابن محبوب گوید من مانند همین حدیث را از معاذ بن مسلم یکی از راویان حدیث  شنیدم. 2 حضرت صادق  ع فرمودجل باز میدارد تاجری را که در  بازار مشغول بتجارت است  

مرازم گوید  حضرت صادق ع بر شما باد بنماز در مسجدها  وبه نبکی به همسایگان و ادای شهادت و حاضر شدن در تشیع  جنازه ها زیرا شما ناچارید از  زیستن با مرد. و براستی کسی نیستکه تا زنده است ازمردم بی نبار باشد و ناچار مردم باید ا همدیگر سازش داشته باشند 2 معاویه بن وهب  گوبد ع عرضکردم چگونه برای ما با مردمی که با امیزش دارند گواهی برسود و زیانشان. بدهید و بیمارانشان را  عیادت کنید در جنازه مردهاشان خاضرشویدو در مراسم تشییع و دفن و کفن انهاشرکت کنید

ه

ادامه مطلب

 یونس بن عمارگویدکه حضرت صادق ع فرموددفترها در روز قیامت سه دفتراست دفتری که نعمتها در ان ثبت شده و دفتریکه کارهای نیک در انست  ودفتری که کارهای بد در ان ثبت  است پس دفتر کارهای نیک برابر کنند  نعمها همه کارهای نیک  را فراگبردو در خود فرو برد  وفتر کارهای بد بجا ماند پس ادمبزاده مومن را برای حساب بخوانیدو قران در  بهترین  صورتی پیش رویش در ابد و گوید بار  پرودگارا من قر انم و این بنده مومن تو است که خودرا برای خواندن من  بتعمب میانداخت. شب خود را با اهنگ خوش و هموار خواندن من درار مبکرد و دیدگانش در هنگام نماز شب اشگریزان بود چنانچه مرا خشنود ساختی اوراهم حشنود کن فرمود پس خداب عزیر جبار فرماید ای بنده من دست راستت را باز کن و خداوند انرا از رضوان خود و دست چپش را از رحمت خود پر کند  سپس باو گفته شود این بهشت برای تو مباح است پس قران بخوان وبالا برو پس هر گاه بک ایه بخواند یک  رجه بالا رود توضیح  مجلسی ره گوید شابد پر کردن دست راست وچب کنایه از دو چندان کردن دفتر حسنات کارهای نیکو محو کردن دفتر سیات باشد یا گنایه از دادن نامه ورود بهشت بدست  راستش و نامه برابت از دوزخ بدست چپش باشد یا مقصوداز تمامی ای کلمات تمثیل برای بیان منتهای اکرام و اتمام خدای عزوجل می باشد

حضرت باقر ع فرمودروز قیامت قران ببهترین صورت بیاید وبر مسلمین گذر کند انها گویند این مرد از ما است از ان بگذردو نزد پیغمبران اید انها نیز کویند از ما است از ما است از انها نیز بگذردو نزد فرشتگان مقرب اید انان هم گویند از ما است تا ابنکه بدرگاه پروردگار عزت رسد وب. گویدپروردگارا فلانکس پسر فلان را من در دنیا روزهای گرمش را بتشنگی کشانده وشبهایش را به بیداری و فلانکس پسر فلان را نه روزهایش را به تشنگی بردم  ونه شبش را به بیداری  پس خدای تبارک و تعالی. فرمایدانان. را  ببهشت ببر ودر جایگاههای خودشان جای ده پس قران بر خیزد و انان گیز دنبالش بر وند و بهر مومنی بگویدقران بخوان و بالا برو حضرت فرمود پس هر کدام قران میخوانند وبالامیروند تا هر مردی از انها بمنزلی که برای او مقرر شدهکبرسد ودر ان فرود اید

مسمی گوید همینکه داود بن علی که از جانب خلفای عباسی حاکم مدینه بود مفلی بن خنیس را که ازاد کرده امام صادق ع گفتو از نزدبکان انحضرت بود کشت ان حضرت ع فرمود هر اینه نفرین کم بدر گاه خدا بر کسیکه ازاد شده من معلی را کشته ومال مرا ربوده است داودبن علی گفت  ایا مرا بنفرین خود  تهدید  میکنی حماد که راوی حدیث است کوید مسمعی گعت. معتب خادم امام صادق ع برای من حدیث کرد که امام صادق ع در انشب پپیوسته در رکوع و سجود بود پس همینکه   سحر شد شنیدم که در سجده  میعرمود  بار خدایا ار تو به  نبروی نیرومندت و بجلالت سختت که. همه افربده هایت در برابر ان خوارنددر خواست کنم که لر محمدوخاندان  رحمت فرستی واوراهم اکنون الساعه بگیری معتب گوبد ان حضرت سر از سجده برداشتو فرمود من خدارا بدعایی خواندمخدای عزوجال فرشته ای فرستاد که با میلی و اهن چنان بر سر او زد که مثانه اش از ان ضربت. شکافت و مرد